4.2. INTELIGENCJA EMOCJONALNA – WYBÓR PERSPEKTYWY TEORETYCZNEJ
Zaprezentowany powyżej przegląd kluczowych koncepcji definiujących pojęcie
inteligencji emocjonalnej, określających kierunki badań empirycznych oraz wpływających na
strukturę proponowanych modeli teoretycznych, skłania ku następującym konkluzjom:
Nie istnieje jeden dominujący sposób teoretycznego ujmowania pojęcia inteligencji
emocjonalnej. Różnorodność podejść metodologicznych i wynikających z nich
kierunków badań empirycznych wskazuje na wieloznaczność i złożoność tego
pojęcia oraz jego związki z różnymi konstruktami psychologicznymi (przede
wszystkim z osobowością).
Wielokierunkowość podejść teoretycznych nie tylko nie porządkuje wiedzy na
temat naukowego, jednoznacznego pojmowania pojęcia inteligencji emocjonalnej i
jej wpływu na różne aspekty działania człowieka, lecz niekiedy wprowadza wręcz
wrażenie chaosu i wieloznaczności.
Klasycznym modelom „ zdolnościowym ” i „kompetencyjnym”, towarzyszą
koncepcje „mieszane”, często złożone i skomplikowane, próbujące integrować
różne perspektywy teoretyczne, co nie zawsze sprzyja klarowności rozumienia
kluczowych pojęć. (np. „Emocjonalno-poznawczy model inteligencji
emocjonalnej”)^185.
W tym kontekście wielu badaczy zadaje sobie pytanie: Czy inteligencja emocjonalna
jest w ogóle naukowo definiowalnym, samodzielnym konstruktem, którego wpływ na
zachowanie człowieka może być empirycznie mierzalny?^186
Udzielając odpowiedzi na powyższe pytanie warto podkreślić złożoność
metodologiczną narzędzi badawczych (w tym testów i kwestionariuszy psychometrycznych),
diagnozujących inteligencję emocjonalną. W zasadzie można przyjąć, że dostępne, wiarygodne
185
Drigas, A., Papoutsi, C. „A New Layered Model on Emotional Intelligence”, Journal of Behavioral Science,
vol. 8, Issue 5, 2018., s. 4 186 - 6.
Daus, C.S., Ashkanazy, N. „Will the Real Emotional Intelligence Please Stand Up? On Deconstructing the
Emotional Intelligence, Debate”, The Industrial Organizational Psychologist, vol. 41/2003., s. 1-6. .; Śmieja, M.
„W związku z inteligencją emocjonalną. Rola IE w relacjach społecznych i związkach intymnych”, 2018,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków., s. 20-21.