Época - Edição 1079 (2019-03-11)

(Antfer) #1

4


AVIRADAMAIS


PERIGOSA


C


onsolidou-senoséculoXXaideiaoti-
mistadequeexisteumarelaçãopro-
fundaentredemocraciaeprosperidade:
quantomaisdemocráticoumpaís,mais
prósperoele será.NoperíododepoisdaSe-
gundaGuerraMundial,ademocraciase-
guiuritmovitorioso.Bastiõeseameaças
autoritáriashaviamsidovencidos.AUni-
ãoSoviéticadesaparecera,onazismotor-
nara-seumpesadelodistanteetodosos
continentesmostravamsinaisdeavançar
paraeleiçõeslivreseparaoestadodedirei-
to.Osotimistaspodiamdizerqueahuma-
nidadeestavafinalmentereconhecendoos
princípiostranscendentesdaliberdadee
igualdadedemocráticas.
Nasexta-feira1º demarço,quandooCar-
navalbrasileirocomeçavaatodoconfete,os
cientistaspolíticosRobertoStefanFoaeYas-
chaMounkpublicaramanálisepreocupante
apartirdedadoscompiladospeloFundo
MonetárioInternacional. FoaeMounksão
relevantesestudiososdaevolução—einvo-
lução—dademocraciamundoafora,eo
alertaquefizerammereceserpropagado.
Noresumodoestudoquepublicaramem
TheWallStreet Journal,osespecialistaspro-
jetamque—pelaprimeiraveznahistória—
aproduçãototalderiquezadospaísesconsi-
derados“nãolivres”serásuperioràriqueza
geradapelasdemocraciasocidentais. Tradu-
zindoemgrandesnúmeros,aseconomias
combinadasdosEstadosUnidos,daAlema-
nha,daFrançaedoJapãovãoperderparao
timedaChina,daRússia,daTurquiaeda
ArábiaSaudita.Osautorescalculamquetal
viradaocorreráemalgummomentonos
próximoscincoanos.


Desdeadécadade1890,paísescomoos
EUA,aGrã-Bretanhaeumpequenogrupode
outrasdemocraciasdominaramaeconomia
global.Oscientistaspolíticoscalcularamque,
em 199 5, 96%daspessoasqueviviamemum
paíscomrendapercapitaanualacimado
equivalentehojeaR$75mil eramcidadãosde
umademocracialiberal. “Comaexceçãode
algunspoucosoligarcasempoleiradosem
sociedadesestagnadaserepressivas,somente
osdemocratasconseguiramdesfrutardaver-
dadeirariqueza”, escreveramFoaeMounk.
Umagrandepartedosucessodademo-
craciadeveu-seassimnãoanobresideais,
masaosucessoeconômico.Ospaísesmaisri-
coseramdemocraciaseorestodomundo
tambémqueriaserrico.Hoje, ariquezaglobal
estámudandoparapartesmaisautoritárias
doplaneta,enãoestáclarocomoademocra-
cia,semtodasasvantagensmateriaisaseula-
do,sesairánacompetição.
Éprecisoentendercomoeporqueodo-
míniodemocráticoestásendocorroídopelo
ressurgimentoautoritário.Umapartedaex-
plicaçãoéareversãodemocráticaemgran-
deseconomias,graçasaosesforçosdeho-
mensfortescomoorussoVladimirPutineo
turcoRecepTayyipErdogan.
Areafirmaçãodademocraciaemgrandes
paísesdoeixoSul-Sul,comooBrasil,aÍndiae
aÁfricadoSul,seráessencialparacontraba-
lançaropoderdosgovernantesautocráticos.
Omundodemocráticoenfrenta,enfim,um
sériodesafioasuaprimaziaeconômicaetec-
nológica.Aemergênciado“autoritarismoca-
pitalista”,quecombinaumgovernodemão
deferrocommaiorriqueza,éumaameaça
novaequeseriainimaginávelanosatrás.

doseditores

Free download pdf