BELGIË
maar ze zijn intellectueel minstens even-
waardig aan pleidooien om het land
steeds verder op te splitsen, en dus
zeker het bestuderen waard.
Als de N-VA in de volgende federale
regering zit, staat er een nieuwe com-
munautaire ronde aan te komen. Hoe
zou die er kunnen uitzien? Wordt dat
opnieuw de traditionele ruil van geld
voor bevoegdheden?
VANDENBROUCKE: Ik hoop van niet. Zo
is het met de zesde staatshervorming
fout gelopen. In de jaren voordien
pleitte ik ervoor om het arbeidsmarktbe-
leid te regionaliseren. De achterliggende
gedachte was om dat heel grondig te
doen, en van al de rest af te blijven. Ik
was toen minister van Werk in de
Vlaamse regering en had daarover een
akkoord bereikt met mijn Waalse col-
lega Jean-Claude Marcourt (PS). Maar
wat is er nadien gebeurd? De Vlamingen
wilden zo veel mogelijk miljarden en
bevoegdheden overhevelen en zagen de
federale overheid als een soort grabbel-
ton. Efficiëntie was daarbij vaak ver te
zoeken, en daardoor is de splitsing van
delen van de gezondheidszorg uitge-
draaid op een onwerkbaar kluwen. Een
gedeeltelijke decentralisering van de
gezondheidszorg zou goed zijn, maar
dan weldoordacht en grondig voorbe-
reid.
Proberen de andere partijen dan maar
beter een regering te vormen zonder
de N-VA?
VANDENBROUCKE: Nee, de logica wil dat
de N-VA in de regering stapt. Het is niet
gezond voor de instellingen dat een par-
tij die zo dominant is in Vlaanderen een
oorlog tegen de federale regering organi-
seert. En dat is trouwens ook niet goed
voor Vlaanderen. Maar als dat niet lukt,
tja, dan moet het maar zonder de N-VA. lAlle recente opinies en teksten van
Frank Vandenbroucke vindt u online:
http://www.frankvandenbroucke.uva.nlworden. Brusselaars zien zichzelf steeds
meer als een op zichzelf staande gemeen-
schap met een eigen identiteit. En het
doet er niet toe dat veel Vlamingen,
onder wie ikzelf, daar vraagtekens bij
plaatsen. In institutionele gesprekken
zullen we Brussel als een volwaardige
derde gesprekspartner moeten aanvaar-
den. Mensen als politoloog Bart Mad-
dens (KU Leuven) willen doen geloven
dat de Vlamingen de geldkraan naar
Brussel maar hoeven dicht te draaien om
hun ideeën aan Brussel op te leggen.
Maar er ís geen geldstroom van Vlaande-
ren naar Brussel. Brussel krijgt welis-
waar federale dotaties voor zijn rol als
hoofdstad, maar in de sociale zekerheid
is het Brussels Gewest, net zoals Vlaan-
deren, een nettobetaler.
Ik ben ook niet tegen het decentralise-
ren van nieuwe bevoegdheden, hoor.
Maar men moet analyses van dertig jaar
geleden niet als liturgie behandelen. De
Vlaamse ontvoogdingsstrijd was ooit een
fantastisch, emanciperend project. Als de
Vlaamse Beweging die rol wil blijven spe-
len, moet ze haar denkschema’s aanpassen.
Een confederalisme dat zowel Brussel als
Europa negeert, is een doodlopend stra-
tje, een fata morgana die nooit kan worden
verwezenlijkt.
De analyse van de N-VA dat België
bestaat uit twee democratieën lijkt
nochtans accurater dan ooit. De ver-
kiezingsuitslag laat een land zien dat
helemaal uit elkaar groeit.
VANDENBROUCKE: Je moet een onder-
scheid maken tussen de partijpolitieke
resultaten van verkiezingen en wat de
mensen denken. De demos, het volk,
verschilt eigenlijk niet zo veel. De ver-
schillen in opvattingen tussen Oost- en
West-Duitsers zijn groter dan die tussen
Vlamingen en Franstaligen.
Maar nogmaals: partijpolitiek is het land
meer verdeeld dan ooit en de situatie
wordt stilaan onwerkbaar.
VANDENBROUCKE: Dat klopt. Academici
zoals Philippe Van Parijs en Kris
Deschouwer pleiten daarom voor de
invoering van een federale kieskring,
waarin een aantal politici landelijk zou-
den worden verkozen. Want nu zegt
Bart De Wever tegen de Vlamingen:
stem alsjeblieft rechts, als een dam tegen
Wallonië, want daar wordt heel links
gestemd. In Wallonië gebeurt uiteraard
het omgekeerde. Ik betwijfel of voorstel-
len voor een federale kieskring die
dynamiek echt kunnen terugdraaien,
FRANK
VANDENBROUCKE➜ 1955 geboren
in Leuven
➜ Studie economische
wetenschappen
(KU Leuven), verdere
studies in Cambridge
(1981‑1982) en
Oxford (1996‑1999)
➜ 1988‑1989 en
1995‑1996 leider van
de SP‑Kamerfractie
➜ 1989‑1994 voorzitter
van de SP
➜ 1994‑1995minister van
Buitenlandse Zaken
➜ 1999‑2003 minister
van Sociale Zaken en
Pensioenen
➜ 2003‑2004 minister
van Werk en Pensioenen
➜ 2004‑2009 Vlaams
minister van Onderwijs en
Werk ➜ 2009 benoemd
tot minister van staat
➜ 2009‑2010 Vlaams
Parlementslid
➜ 2010‑2011 senator
➜ 2011‑2015hoogleraar
KU Leuven ➜ 2012‑van‑
daag bekleedt de Leerstoel
Herman Deleeck aan de
Universiteit Antwerpen
➜ 2015‑vandaag
hoogleraar Universiteit
AmsterdamDe verschillen in opvattingen
tussen Oost- en West-Duitsers
zijn groter dan die tussen Vlamingen
en Franstaligen.’
’