reerde. De regering-Di Rupo
had twee jaar eerder beslist
om de in 2003 voorgenomen
kernuitstap deels uit te voe-
ren door Doel 1 en Doel 2 in
de loop van 2015 definitief af
te schakelen. Was de sabotage
van Doel4 een manier om die
klap voor de nucleaire indus-
trie en de bijbehorende werk-
gelegenheid te verijdelen?
Het actiemiddel lijkt absurd
radicaal, maar believers van
die theorie sluiten niet uit dat
de daders de gevolgen van
hun al bij al simpele ingreep
ietwat hebben onderschat. Dat
de sabotage werd gepleegd
terwijl de scheurtjescentrales
Doel 3 en Tihange 2 al bijna
twee jaar stillagen, past in het
plaatje: het langdurige uitval-
len van de grootste Belgische
reactor kon niet anders dan
de onmisbaarheid van Doel 1
en Doel 2 voor de bevoorra-
dingszekerheid extra te onder-
strepen. ‘Ik heb die versie
tijdens het symposium door
iemand uit de sector horen
uiteenzetten’, zegt Sauer.
‘Het werd niet als een com-
plottheorie verteld.’
Zwaard van Damocles
Doel 1 en Doel 2 draaien nog
altijd. Eind 2015 besloot de
regering-Michel de levens-
duur van beide reactors met
tien jaar te verlengen. ‘Dat
had weinig of niets met de
sabotage in Doel 4 te maken’,
zegt Nele Scheerlinck, com-
municatieverantwoordelijke
van Kerncentrale Doel. ‘Die
beslissing werd ingegeven
door zorgen over de bevoor-
radingszekerheid. Er leef-
den toen grote twijfels over
de import van buitenlandse
stroom om eventuele tekorten
op te vangen.’ Doel 4 sabote-
ren om de toekomst van de
Belgische kernindustrie te
vrijwaren? Volgens Scheer-
linck is het te gek voor woor-
den. ‘Wie ook maar een beetje
vertrouwd is met deze sector
kent de negatieve perceptie
van de Belgische kernindus-
trie. Vooral in onze buurlan-
den staan we op een slecht
blaadje, ieder akkefietje in
Doel of Tihange wordt er
opgeblazen. Om maar te zeg-
gen: de sabotage was wel de
slechts mogelijke dienst die
ons bewezen kon worden. Ze
heeft niet alleen ontzettend
veel geld gekost, de reputatie-
schade voor Engie Electrabel
valt ook niet te schatten.’
Scheerlinck bevestigt wel
wat we uit verschillende bron-
nen vernamen: de sabotage is
in Doel nog niet verteerd. Ver-
schillende medewerkers zijn
vertrokken om aan de ver-
ziekte sfeer te ontsnappen.
Maatregelen zoals het Four
Eyes-principe dragen niet bij
tot de arbeidsvreugde. Het
door het FANC opgelegde en
door de vakbonden gecontes-
teerde verbod op smartphones
in de centrale doet dat even-
min. ‘Dat speelt ons zelfsparten bij de zoek-
tocht naar jonge
medewerkers’, zegt
Scheerlinck.
En dan is er nog
het gerechtelijk
onderzoek, dat als
een zwaard van Damocles
boven Doel hangt. Een tiental
eigen medewerkers gaat nog
altijd gebukt onder bijzon-
dere restricties. Ze mogen
bepaalde delen van de cen-
trale niet betreden en worden
in tegenstelling tot collega’s
permanent aan de vierogen-
regel onderworpen. ‘Dat leidt
tot frustraties’, geeft Scheer-
linck toe. ‘In de onder-
nemingsraad of tijdens
informeel overleg tussen
directie en personeel komen al
jarenlang dezelfde vragen
terug. Hoe staat het met het
onderzoek? En vooral: wan-
neer worden die beperkingen
opgeheven? Helaas kunnenwe geen antwoord
geven. Ook al heeft
Engie Electrabel zich
burgerlijke partij
gesteld, we weten
verrassend weinig
over de voortgang
van het onderzoek. Door aller-
lei privacyregels hebben onze
advocaten maar een beperkte
inzage in het dossier. We heb-
ben wel een lijst met mede-
werkers die nog niet buiten
verdenking werden gesteld.
Die krijgen we via het FANC,
maar ze komt van het federaal
parket. Zelf hebben we daar
niets over te zeggen.’
Dat leidt onvermijdelijk tot
deze conclusie: het federaal
parket sluit niet uit dat de
saboteur/saboteurs nog altijd
rondloopt/rondlopen in de
kerncentrale van Doel. Scheer-
linck beaamt dat, maar relati-
veert het risico. ‘Veiligheid
hangt in onze sector niet af
van een individu, zelfs niet als
dat individu slechte bedoelin-
gen heeft. Screening, vor-
ming, interne controle, onze
procedures worden voortdu-
rend geëvalueerd en bijge-
steld. We hebben een robuust
systeem.’ En toch gebeurde
vijf jaar geleden het ondenk-
bare. Scheerlinck zucht diep.
‘Geloof me’, zegt ze. ‘Niemand
is er meer op gebrand de
waarheid te kennen dan Engie
Electrabel. Wij zijn tenslotte
het voornaamste slachtoffer in
dit verhaal.’ l31 JULI 2019 37STOOM
TURBINE
Na de sabotage
smolt de 50
meter lange as in
de kogellagers.© ELECTRABEL‘Tijdens overleg tussen
directie en personeel
komen al jarenlang
dezelfde vragen terug.
Helaas kunnen we geen
antwoord geven.’
Nele Scheerlinck, Kerncentrale Doel