38 –39
Typografia głosem kobiet
Sytuacja kobiet w typografii zmieniła się wraz z drugą fala feminizmu
w latach 60. i 70. XX. Pokryła się ona wraz z rewolucją seksualną,
zahaczając o problemy i kwestie z nią związaną. Druga fala różniła
się od tej pierwszej. Kobiety zaczęły domagać się równouprawnie-
nia, niezależności finansowej czy możliwości w planowaniu rodziny,
a więc decydowania o sobie samych. Ruchy feministyczne skupiały
się bardziej na zmianie struktur społecznych, przy okazji poruszając
problemy z jakimi borykały się osoby z mniejszości^73.
Druk stał się jednym z głównych nośników feministycznych postu-
latów. Powstawały ulotki, plakaty, broszury czy książeczki. Duża część
kobiet nie miała możliwości wykonania druku przez jego wysoką
cenę. Drobną pomocą okazał się powielacz hektograficzny, posiadał
on jednak ograniczenia, które mogły stanowić problem np. ograni-
czenia formatu, nie najlepszą jakość czy brak możliwości powielania
w dużych nakładach^74.
Pod koniec lat 60. w Wielkiej Brytanii powstał Women's Liberation
Movement [Ruch Wyzwolenia Kobiet], który wkładał starania aby
posiadać własną prasę, która umożliwiłaby wolność i kontrolę nad
powstającymi treściami – to z kolei było niezbędne aby wysłuchano
kobiety i odebrano ich postulaty w odpowiedni sposób^75.
Na początku lat 70. założono w Londynie feministyczną drukar-
nię – Onlywomen Press. Powstawały tam feministyczne publikacje
nadzorowane wyłącznie przez kobiety. Kobiece ugrupowania stwo-
rzyły również The London Women Liberation Workshop, z których
narodził się magazyn Shrew wydawany od 1969 roku do 1974. Był
on wydawany przez różne grupy kobiet w całym kraju. Tworzyło to
więzi pomiędzy ugrupowaniami sprawiając, że stawał się on bardziej
lokalny^76. Zamysł ten miał sprawić aby magazyn docierał do większej
ilości kobiet. Gazety różniły się od siebie formalnie, niektóre były wy-
drukowane profesjonalnie, inne mniej umiejętnie, różniły się również
formatem^77. Shrew jest dobrym przykładem, pokazującym jak działały
kobiece drukarnie. Materiały publikacji trafiały do różnych drukarni
w kraju, często wykonywane były różnymi technikami drukarskimi.
Duża różnorodność wykonawców trwała do momentu aż kobiety
z Onlywimen Press zaczęły szkolić się w londyńskiej szkole gdzie
za pomocą tamtejszych pras drukowały magazyn aż do 1978 roku.
W tych samych latach udało im się utworzyć własną drukarnię gdzie
kontynuowały drukowanie gazety^78.
Kobiety uczyły się drukowania wspólnie, dzieliły się wiedzą. Był to
moment bardzo burzliwy, w którym ruchy kobiece miały bardzo dużo
prac do wykonania. Wiązało się to z potrzebą wykonywania materia-
łów w pełnym wymiarze godzinowym. Często było to słabo płatne,
jeśli w ogóle. Kobiece przedsięwzięcia miały za słaby budżet aby
zapewnić dobre wynagrodzenie. Niektóre kobiety odbierały naukę
Kobiety w typografii Przełom w typografii kobiet
