działa ono w pewnym zrównoważeniu. To znaczy, że pobiera się z niego tylko
tyle jednostek, aby wspólnota mogła przetrwać, a zasób odnawiać się.
Jak to się ma do miasta?
Jeśli kubaturę przestrzeni miejskiej (albo jej sferę audiowizualną lub
inne właściwości) potraktujemy jak taki Ostromowski zasób, który pozwa-
la żyć, pracować, mieszkać i nawiązywać kontakty społeczne, to w zgodzie
z teorią Ostrom, po spełnieniu kilku warunków społeczności miejskie uza-
leżnione od tej przestrzeni mogłyby nią z powodzeniem zarządzać. Mogłyby,
gdyby nie fakt, że szczególnie większe miasta charakteryzują się dużą
mobilnością społeczną, gęstą siecią regulacji oraz podatnością na presję
inwestycyjną. Czynniki te powodują, że autonomiczne, polegające na spo-
łecznym monitoringu zarządzanie przestrzenią staje się niezwykle trudne.
Wyczerpywanie przestrzeni zachodzi przy tym w obliczu prawa. Wystarczy ominąć
jeden z etapów jego stanowienia, by przestrzeń pod domem została zajęta przez ku-
baturę wieżowca, „wycofującego”, by użyć terminologii Ostrom, ze wspólnego zasobu
całkiem pokaźną liczbę jednostek, w tym wypadku liczonych w metrach sześciennych.
Ich ponowne odzyskanie może zająć od kilkudziesięciu do nawet kilkuset lat!
Z mobilnością związane są natomiast inne problemy. Jeśli dany zasób wiąże
się z dużym zainteresowaniem, to będzie pod presją, która może prowadzić
do jego komercjalizacji. I znów zamiast dobra wspólnego, mamy dobro, do
którego dostęp zyskują Ci, któ-
rzy dysponują środkami finansowy-
mi. Większe zainteresowanie daną
przestrzenią wiąże się również ze
zwiększonym nakładem pracy, jaki
musi być włożony w monitorowanie
użytkowania, rozwiązywanie kon-
fliktów, tworzenie zasad i inne
czynności organizacyjne i porząd-
kowe. Przy zwiększonych obowiąz-
kach na zarządzanie wspólnym za-
sobem pozwolić mogą sobie tylko
ci, którzy dysponują czasem wolnym
lub odpowiednim zapleczem ekono-
micznym. Dobro wspólne nabiera
w ten sposób klasowego charakteru
↖ Ilustracja: Marta Musiał↗ Ilustracja: Marta Musiał