Z fizycznego punktu widzenia motywacja jest procesem pobudzenia,
podtrzymywania i regulacji zachowaniem przez przemianę energii w tkankach
organizmu. Przetwarzanie energii objawia się w postaci rozmaitych ruchów takich jak
ruch mięśni, przepływu krwi, itd. oraz w postaci ciepłoty ciała. Zatem odpowiedzią na
pytanie o źródła motywacji jest wskazanie na: bezpośrednie energetyczne źródła
zachowania, bodźce pochodzące z otoczenia i wnętrza organizmu uwalniające
zgromadzoną w ciele energię, przemianę energii prowadzącą do wytwarzania ciepła i
pracy organizmu, zużycie energii, które jest regulowane i ukierunkowywane w taki
sposób, aby wytworzyć pewne efekty w zachowaniu.
Z kolei motywacja jako proces fizjologiczny jest przede wszystkim procesem
stymulacji lub pobudzenia. Organizm ludzki jest w stanie ciągłej aktywności,
zewnętrzne i wewnętrzne bodźce pobudzają komórki receptoryczne i tym samym
inicjują złożone procesy, które z pozycji zewnętrznego obserwatora są postrzegane jako
zachowanie. Stąd fizjologiczna perspektywa koncentruje się na warunkach, które
zarówno regulują i ukierunkowują zachowania, jak i pobudzają do aktywności.^26
„Jedzenie i picie są wrodzonymi potrzebami organizmu, choć sposób, w jaki są
zaspokajane, jest częściowo wyuczony kulturowo. Seks i agresja także mają podłoże
instynktowe. Inaczej mówiąc, wszyscy ludzie mają wrodzoną tendencję dążenia do tych
celów, kiedy są odpowiednio pobudzeni.”^27 Jednak jeśli chodzi np. o potrzebę
posiadania pieniędzy, są to popędy całkowicie wyuczone.
Popęd ogólnie, nie skupiający się na potrzebach fizjologicznych, możemy
zdefiniować jako stałą tendencję do poszukiwania określonych celów. Popęd zarówno
kieruje ludzi do realizacji określonych celów, jak również jest źródłem energii; gdy
popęd działa, pojawia się ogólny wzrost energii.^28 Zasadniczym regulatorem działania
człowieka są emocje. „Złożona natura człowieka wyrażana bywa za pomocą takich
określeń, jak homo sapiens, homo faber, homo socius, zoonpoliticon, homo symboliicus.
Wszystkie te epitety wydają się trafne i każdy z nich dopełnia pozostałe. Wypada tu
nadto przypomnieć, że człowiek jest istotą o niebywałej zdolności uczenia się i że jego
rozwój psychiczny jest nie tylko wynikiem biologicznego dojrzewania, lecz także, i to.
w decydującej mierze — przyswajania kultury.”^29
26
27 H. Gasiul, Teorie Emocji i Motywacji, dz. cyt., str. 225.^
M. Argyle, Psychologia stosunków międzyludzkich , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002,
str. 17. 28
29 Tamże, str. 22.^
Z. Pietrasiński, Rozwój człowieka dorosłego , PW, Warszawa1990, str. 46.