Motywacja do osiągania celów jest również zależna od natężenia potrzeby danych
osiągnięć.
Trójczynnikowy model Atkinsona^50 wygląda następująco:
- Motywacja osiągnięć = motywacja do sukcesu + motywacja unikania
niepowodzeń - Motywacja do sukcesu = potrzeba dążenia do sukcesu x subiektywne
prawdopodobieństwo sukcesu x wartość gratyfikacyjna sukcesu - Motywacja unikania niepowodzeń = potrzeba unikania niepowodzeń x
subiektywne prawdopodobieństwo niepowodzenia x ujemna wartość
niepowodzenia
Z założeń teorii Atkinsona wynika^51 , że osoby charakteryzujące się pozytywnym
wzorem motywacji osiągnięć powinny preferować zadania o umiarowym stopniu
prawdopodobieństwie subiektywnego sukcesu. Proste zadania są dla nich nieatrakcyjne,
ponieważ ich wykonanie nie zależy od specjalnych umiejętności. Zaś zadania trudne,
niosą z sobą niskie prawdopodobieństwo wykonania i ich sukces dość mocno zależy od
zdarzeń losowych. Zadań umiarkowanych powinny unikać osoby z negatywnym
wzorem motywacji (patrz podpunkt 3) ponieważ w takowych zadaniach sukces
przypisuje się głównie indywidualnej wiedzy a porażkę jej brakowi. Wybierając zadania
łatwe minimalizują ryzyko porażki, natomiast wybierając zadania bardzo trudne (mimo
wysokiego ryzyka porażki) unikają przykrych konsekwencji tłumacząc ewentualna
porażkę, charakterem samego zadania.
Atkinson wprowadził również pojęcie użyteczności, inaczej cenności sukcesu.
Zakłada ono, że przy wysokiej potrzebie osiągnięć jednostka tym wyżej ceni sukces im
zadanie jest trudniejsze.^52 Osiągnięcia w pracy dają rezultat w postaci nagród
zewnętrznych takich jak awans czy wynagrodzenie, oraz wewnętrznych, szacunek do
samego siebie i świadomość własnych dokonań. Pracownik ocenia słuszność
przyznawanych nagród biorąc pod uwagę wysiłek włożony w osiągnięcie celu i
uzyskanym poziomem osiągnięć. Jeżeli nagrody postrzegane są jako sprawiedliwe, dana
osoba jest zadowolona.^53 Według teorii wyznaczania celów człowiek ma motywację,
50
51 J. Stoner, E. Freeman, D. Gilbert, Kierowanie , dz. cyt., str. 367.^
52 A. Bańka, Motywacja Osiągnięć,^ dz. cyt., str. 19-21.^
53 Tamże, str. 19-21.^
L. Kozioł, Motywacja w pracy – determinanty ekonomiczno-organizacyjne , PWN, Warszawa – Kraków
2002 , str. 47.