TumanuddiponoriukandiNoorHasimahM.Yacobetal.,( 2015 ),ikiuhu
“ PantanglarangtradisionaldikalanganmasyarakatMelayu ”pinokitodomogiigion
Melayupoimpasimiampaimongiigitkotumbayaanmiagalpitua,pogoduhanomadat
sabaagi tonudon id koposion diolo. Ponoriukan diti kiula kalatas kalaja konsep
kokomoi pogoduhan di romiton do mogiigion Melayu. Montok kaanu monoriuk
miampaiaralommogisusuaipogoduhanommogintongdororomuwoyotoluudtoi
ko’ponontudukandiporikotondopogoduhandii.Suai ko’,montokmanahangdo
pogoduhanditi relevan toiko’auidkoposionMelayumodenontokbabaino.Asil
ponoriukanpinokitodopogoduhan tradisional kiharowoyotoluudomponontudukan
ditosonongkumaamogiigionsondii.Kiharonogi pogoduhanditatap relevan om
miloposiliu’ontonudonidkoposiontikidtadaumogiigionMelayu moden.
PonoriukandiJonathanMengga,Johnson( 2021 )iikokomoi TeoriRelevan:
MengkajimaknaimplisitdisebalikpenggunaanbahasapantanglarangkaumIban
Betong nga mionit nogi do uhu ponoriukan diti. Hontolon do ponoriukan diti
mongintutunompopotolinahaspogoduhan linguistik di gunoondomogiigionIban
Betong om mongo aplikasi do teori Relevans montok monorisid pokomoyon
poinsuang do pogoduhan linguistik mogiigion Iban Betong. Ponoriukan diti
pinapanau montok mogintong pokomoyon poinlisok pomogunoon pogoduhan
linguistik diti. Rika bentuk soriuk nopo nga deskriptif di momoguno do teknik
kualitatif montokmonimungdo datakokomoipokomoyonpoinlisokidpogoduhan
linguistik .Mononoriukminonorubung 15 tulunom 20 titikdata nakalantoinotimung
om klarifikasi sabaagipogoduhan linguistik mogiigionIbanmiagalragangdikosusu,
tangaanak,nosukud om mololohing. Teori di noguno nopo nga teori perberom
Wilson ( 1995 ). Aasil mantad ponoriukan nga pinokito do pogoduhan linguistik
mogiigion Iban kaanu koponguhup do popotimporon kotoronongon om kaanu
monuliddiololobiolinuudidpitimungantikidtadau.
PonoriukandiHamidahAbdulWahab( 2013 ),kokomoi “Petuaompantang
larangTradisional dalamalamMelayu Sarawak” pinopokitodomogiigionMelayu
hiloidSarawakogumukotumbayaanomtonudunpinotungkusiinosiliusoboogian
mantadkooturansosialompiilanganidkoposiondiolo.Kotumbayaanditiminaan
manifestasi idpituaompogoduhandoungulu-gulutu’opurimanankapanahakbagas
kumaa koposion. Pitua om pogoduhan di notimung kokomoi toruol, paganakan,
kolidangan,kolumiso,omtonudonidkoposiontikidtadau.Tumanuddoponorisidan
datadinotimungngapinokitodooinsanaipituaompogoduhantataptonudondo
mogiigion Melayu Sarawaknuru pogoduhan kaanu mongumolig woyo koposion.