i kłosówzboża,naturalistycznychrzek,źródełw postacistrzelającychw góręstrugwod-
nych,a takżechoinek(występujących ażw 14 herbach).
Namocyustawyz dnia8 III 1990r. o samorządzie terytorialnym radygmini miast
mająprawopodejmować uchwałydotyczące herbów. Odtegoczasuwielemiastdo-
konałozmian w swych herbach lubwprowadziło nowe. Herbyprzyjmują również
gminy.Podobniejakw PRL,większośćnowychherbów projektująplastycyniemający
nawetpodstawowejwiedzyheraldycznej.Częstoogłaszanesą konkursynaherb,leczdo
jurynaogółniezapraszasięspecjalistów z PolskiegoTowarzystwa Heraldycznego lub
profesjonalnych instytucjizajmującychsięheraldyką (Centrum HeraldykiPolskieji In-
stytutu Heraldyczno-Weksylologicznego). Powodujeto wielkieszkodyw postaciusta-
nawianiaherbów,któremająniewielewspólnego z heraldykąi mogąbyćdlagminypo-
wodemwstydu lubzakłopotania, zamiastpomócjejw promocji.Kształt i treść herbów
JJ3erbymiejskiepowstały kilkapokoleń późniejniżherbyrycerskie,Iwprzy
ichtworzeniu stosowano te sameregułyheraldyczne, wykształconew XIIw.Wodróż-
nieniuodherbów rycerskichi dynastycznych, w herbach miejskichrzadkowystępuje
hełmz koronąrangową,labramii klejnotem.Niecoczęściejspotykasiętrzymaczei wstę-
gęz dewiza.Natomiast wyłącznącechąheraldykimiejskiejjestumieszczanie naszczy-
cietarczykoronymurowej (corona muralis)w kształcieczerwonego, białegolubzło-
tegomuru z trzema lubpięcioma basztami. Niektóremiasta królewskiewieńczątar-
częherbową koronąkrólewska.
Podstawową formąherbumiejskiegojesttarczaz godłem(godłami).Wwiększości
wypadkówjestto jedynaformaherbu.Jeślimiastoużywadwóchlubtrzechwersjiher-
bu,tę formę określasięmianem herbumałego.WPolsce,podobnie
jakw wieluinnychpaństwach, stosuje siętarczęzaokrągloną u dołu
o proporcjach (stosunek wysokościdoszerokości)7 : 6. Jestto tarcza
zwanaw heraldycehiszpańską,gdyżwłaśniew Hiszpaniizaokrąglenie
spodutarczypojawiłosięnajwcześniej(XIIw.),a odXVw.występuje
w obecnychproporcjach (rys.7).
Herbem średnimjestherbmałyzwieńczonykoronąmurową, kró-
lewskąlubrangową,czasemz umieszczonąpodtarcząwstęgąz dewi-
ząlubnazwąmiasta.Wostatnich latachdoherbów wielumiastdo-
danokorony,główniekoronękrólewską(rys.9) i murową (rys.8, 10).
,.- ----..::.--------...
," ----------,--" ----
I/ \\ _+---------- ----
- Tarczahiszpańska.