w wątpliwość, miasto to używało w okresie niemieckim flagi identycznej z wzorem
z Banderii (rys. 142).
W większości przypadków jednak wzór znany z krzyżackiej chorągwi nie pojawił
się już w późniejszych czasach ani w herbie, ani na chorągwi czy fladze. Odnotować na-
leży natomiast współczesne nawiązania do chorągwi sprzed ponad 500 lat. Bartoszyce,
po bezprecedensowej dyskusji wśród mieszkańców i władz miasta, jako współczesny
symbol samorządowy przyjęły w 1996 r. chorągiew według wzoru z Banderii bez jakich-
kolwiek zmian! (rys. 143). Ostróda, przyjmując w 1995 r. flagę miejską (gminną), połą-
czyła godło herbu znanego od XIVw. z grunwaldzką chorągwią (rys. 144 i 145).
Współczesne nawiązywanie do wzorów chorągwi zdobytych na Krzyżakachbudzi wie-
le kontrowersji i emocji. Pewną wskazówką, iż tradycja znaków miejskich powinna być
wolna od okresowych zawirowań politycznych, niech będzienotatka uczyniona przez Dłu-
gosza przy opisie chorągwi Gdańska: "Znak tej chorągwi, mający dwa krzyże białe w polu
czerwonym, Kazimierz trzeci, król polski,pozyskawszy ziemię pruską, ozdobił na mocy spe-
cjalnego przywileju koroną złotą, którą dotąd noszą w herbie na znak zmiany panowania" 3).
W Polsce przedrozbiorowej
-P"'d"'Wione wyżej początki naszychflag miejskichtylko pośrednio wiążą
się z Polską.Dotyczą bowiem terenów, które w okresie tworzenia swych symboli nie na-
leżały do Korony. O znakach, które dały początek flagom miejskim na terenach rdzen-
nie polskich, wiemy niestety niewiele. Czy w ogóle istniały? Na pewno tak. M. Warko-
czewska we wstępie do katalogu wystawy Insygniamiast polskich»pisze: .w obrzędo-
wości miejskiej - podobnie jak w innych kręgach, rycerskim czy kościelnym - już od
okresu średniowiecza utrwaliła się doniosła rola chorągwi. Posiadanie ich zalecały na
przykład przepisy poznańskiego kodeksu prawa magdeburskiego. Płaty były zdobione
herbami miast. W zbrojowni w ratuszu poznańskim w roku 1626 przechowywano osiem
chorągwi, niestety, żadna się nie zachowała. W ogóle zabytki tego rodzaju są w zbio-
rach polskich rzadkością".
Na wspomnianej wystawie, która liczyłasetki eksponatów, przedstawiono tylko je-
den zabytek weksylologiczny z tego okresu: chorągiew kwaterową z herbem Torunia po-
chodzącą z XVlll w. Nie ma na ten temat badań weksylologicznych, nie istnieją żadne
specjalistyczne naukowe prace historyczne. Z nielicznych przekazów ikonograficznych
z XVIIw. znamy chorągiew Krakowa (rys. 146) oraz wówczas podkrakowskich: Kazitnie-