REEL VE FİNANSAL SEKTÖR AYIRIMI
Mal ve hzmetlern üretm, tüketm, alım ve satımı, bunlar karşılığında yapılan
ödemeler, borç alma, borç verme, yatırım gb ekonomk faalyetler genel ekonomk
yapı çnde gerçekleşmektedr. Bunlardan üretm, tüketm, değşm, reel yatırımlar
gb olanları reel sektörü lglendrrken, fnansal ntelkte olan varlıkların üretm ve
değşm se fnansal sektörün konusunu oluşturmaktadır. Reel sektör (reel kesm),
ekonomnn tarım, sanay ve hzmetler ana sektörlernde üretc ve tüketc konu-
mundak ekonomk brmlern tümünü temsl eden kesmdr. Bu kesmn htyaç
duyduğu fonlar fnansal sektör tarafından toplanır ve reel sektöre kullandırılır. Bu
süreçte fnansal sektör ve fnansal lşklere öneml br rol düşmektedr.
Pyasa ekonomlernde reel sektörün şleyş mal, hzmet ve parasal akımla-
rın brlkte gerçkeleşmesn gerektrmektedr. Bu durumu aşağıda şekl 1.1 yar-
dımıyla ve üç aşamalı olarak açıklamaya çalışalım. Brnc aşama “mal ve hzmet
akımı”dır. Bu akımın başlangıç noktasını hane halkı ve şletmeler oluşturur. İknc
aşama devletn yer aldığı, vergler le mal hzmetlern oluşturduğu br süreçtr.
Üçüncü aşamada se dış alem lşkler yer almaktadır.
Hane halkı üretm çn gerekl üretm faktörlern (sermaye, emek) frmala-
ra sağlamaktadır. Frmalar se hane halkı çn tüketm malları sağlamakta, hane
halkı se bu malları satın almaktadır. Mal ve hzmet akımı hç durmadan devam
ederken ters yönlü br akım da aynı şeklde devam etmektedr. Bu akım para ve
harcama akımıdır. Bu akımda hane halkının üretm kaynağı olarak verdğ ser-
maye ve emek karşılığında ters yönlü ücret ve faz hane halkına gelmektedr. Bu
hane halkının gelrlern oluşturur. Buna gelr akımı da denleblr. Dğer taraan
frmalar ürettkler malları hane halkına sattıkları çn hane halkı bu malların kar-
şılığını ödeyeceklerdr. Bu sayede tüketm akımına ters yönlü br para akımı daha
oluşacaktır. Buna da harcama akımı denleblr. İşte bu mal ve hzmet akımı le
tam ters yöndek para akımı sürekl br şeklde devam eder.
Dğer br ekonomk brm se devlettr ve ekonomde devletn de çeştl ekono-
mk şlevler bulunmaktadır. Klask anlamda devletn temel görevlernden brs ül-
kenn bağımsızlığını dışarıya karşı korumak, dğer se çerde güvenlğ sağlayarak
adalet dağıtmaktır. Günümüzde devlet daha çok sosyal br varlık olarak karşımıza
çıkmakta ve vatandaşlara yönelk br takım hzmetler sunmaktadır. Bunlara kamu
hzmet denlmektedr. Bu anlamda devlet kamu hzmetn yerne getreblmek çn
verg toplayarak gelr elde etmektedr. Bu vergler dolaylı ve dolaysız verg olarak
Fnansal Sstem ve İşleyş
Reel sektörün htyaç duyduğu
fonlar fnansal sektör
tarafından toplanır ve reel
sektöre kullandırılır.
Ekonomde mal ve hzmet
akımları le tam ters yönde
oluşan parasal akımlar sürekl
br şeklde devam etmektedr.