Finansal Ekonomi

6. Ünite - Döviz Piyasaları ve Döviz Kuru Riski Yönetimi 141

Uluslararası Para Fonu (IMF)’nun 2007 yılı “Döviz Düzenlemeleri ve Kısıtla-
maları” adlı yıllık raporunda, dünyadaki 188 ülkenin 2007 tarihi itibariyle uygu-
lamakta olduğu döviz kuru rejimi uygulamaları en katıdan en esneğe doğru sekiz
başlık altında toplanmıştır. Aşağıdaki tablodaki gösterimde bu uygulamalar katı,
ara ve esnek rejimler olarak üç ana grup içerisinde toplanmıştır.

Katı Rejimler

Döviz Kuru Rejimi Kullanan Ülke Sayısı Toplam

Başka bir para biriminin

yasal para birimi olarak

kullanılması

10

23

Para Kurulu 13

Ara Rejimler

Geleneksel Sabit Kur 70

82

Yatay bant içerisinde

çapa^5

Sürünen pariteler 6

Sürünen bantlar içindeki

kurlar^1

Esnek Rejimler

Önceden belirlenmiş

kurların bulunmadığı

yönetimli dalgalanma

48 83

Serbest dalgalanma 35

DÖVİZ KURU RİSKİ YÖNETİMİ VE TÜREV İŞLEMLER

1973 yılında sabit kurlu Bretton Woods sisteminin sona ermesiyle birlikte birçok
ülke ulusal paralarını dalgalanmaya bırakmıştır.
Örneğin 2001 yılı başından itibaren dalgalı kur sisteminin geçerli olduğu ül-
kemizde, uzun dönemli kur hareketlerine bakalım. Örneğin 2006 yılında 1 ABD
doları alış kuru 1,43111 iken 2008’de 1,29291 olmuş T dolar karşısında değer ka-
zanmıştır. Yine yıllık bazda, kur 2010’da 1,50036 iken 2012’de 1,79124 $/T olmuş
ve T dolar karşısında değer kaybetmiştir. Çok Kısa dönemde ise, örneğin 2008
yılının ilk üç ayında kurların seyri şöyledir; Ocak 2008’de 1.17044, Şubat 2008’de
1,18817 ve Mart 2008’de 1,23238. Bir de kur hareketlerine günlük olarak bakalım.
Örneğin 20 Mart 2012’de 1 ABD doları alış kuru 1,7971, 21 Martta 1,8075 ve 22
Martta 1,8054 $/T olmuştur. Verdiğimiz örnekleri çoğaltabiliriz, ancak bu kadar
örnek bile kurların hem uzun hem de kısa dönemde sürekli dalgalandığını gözler
önüne seriyor. Peki, döviz kurlarındaki bu değişimler ekonomik birimler için risk
yaratır mı? İşte bu sorunun cevabını izleyen bölümlerde bulabileceksiniz.

Döviz Kuru Riski

Döviz kuru riski, ülke parasının yabancı ülke paraları karşısındaki değerinde
meydana gelebilecek değişmeler sebebiyle karşılaşılan risktir. Döviz kuru riski-
nin kaynağı, kurların oynaklığıdır. Döviz riskinin ortaya çıkması için, işletmele-
rin, ekonomik birimlerin döviz riskine açık olması gerekmektedir. Döviz riskine
açık olunması, kurlardaki değişmelerin döviz cinsinden varlıklar ve yükümlü-
lükler ile henüz gerçekleşmemiş döviz cinsinden gelir ve giderlerin değerini et-
kileme ihtimalidir.

Tablo 6.1

Nisan 2007 İtibariyle

Dünyada Döviz Kuru

Rejimi Uygulamaları

Kaynak: Kaya, Emre

(2009). “Döviz Kuru

Rejimlerinin Euro’ya

Geçişteki Rolü”

TCMB, Uzmanlık

Yeterlilik Tezi,

Ankara, s. 4.

Döviz kuru riski: Ülke

parasının yabancı ülke paraları

karşısındaki değerinde

meydana gelebilecek

değişmeler sebebiyle

karşılaşılan risktir.