6. Ünite - Döviz Piyasaları ve Döviz Kuru Riski Yönetimi 155
Döviz kuru riskini tanımlayabilecek ve kur riskin-
den korunmak amacıyla kullanılabilecek finansal
teknikleri değerlendirmek
1973 yılında sabit kurlu Bretton Woods siste-
minin sona ermesiyle birlikte birçok ülke ulusal
paralarını dalgalanmaya bırakmıştır. Döviz kuru
riski, ülke parasının yabancı ülke paraları kar-
şısında değerinde meydana gelebilecek değiş-
meler sebebiyle karşılaşılan risktir. Döviz kuru
riskinin kaynağı, kurların oynaklığıdır.
Türev piyasa işlemleri kavram olarak forward,
swap, futures ve opsiyon işlemlerinin tamamını
kapsamaktadır.
Forward sözleşmeler, belirli bir miktardaki ma-
lın (Pamuk, buğday gibi) veya finansal aracın
(tahvil, döviz gibi) gelecekteki bir tarihte, önce-
den belirlenmiş miktar ve fiyattan satın alma/
satma yükümlülüğünü içeren sözleşmelerdir.
Vadeli işlem sözleşmesi (futures), sözleşmenin
taraflarına, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden
üzerinde anlaşılan fiyattan, standartlaştırılmış
miktar ve kalitedeki ekonomik veya finansal
göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıy-
metli madeni veya dövizi alma veya satma yü-
kümlülüğü getiren sözleşmedir.
Opsiyon sözleşmesi, iki taraf arasında yapılan
ve alıcısına gelecekte belirli bir tarihte veya ta-
rihe kadar, sözlesmenin yapıldığı gün belirle-
nen bir fiyat üzerinden, belirli bir miktardaki
bir varlığı satın alma veya satma hakkı tanıyan
sözlesmedir.
Swap, ingilizce kökenli bir kelime olup; değiştir-
me, takas anlamına gelmektedir. Swap; piyasalar
arasında arbitraj fırsatları oluşturan ve önceden
belirlenen koşullara göre iki taraf arasında belir-
li bir zaman dilimi içerisinde, faiz veya anapara
ödemelerinin değiştirilmesi konusunda yapılan
bir sözleşmedir.3