Finansal Ekonomi

168 Finansal Ekonomi

Subjektif (öznel) risk ise, daha çok kişisel algılamalara dayalı olan bir risk ta­

nımlamasıdır. Herhangi bir iktisadi birimin karşı karşıya olduğu objektif riski

önemsememesi, bu kapsamda değerlendirilebilir. Tam tersi bir durumda ise öznel

risk oluşmayacaktır.

İŞLETMELER VE FİNANSAL KURUMLARLA İLGİLİ

RİSKLER

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomik ve finansal gelişmelerin risk kavramında

anlam gelişmesine neden olması ile çok sayıda akademisyen ve yatırımcı risk ile il­

gilenmeye başlamıştır. Finansal piyasalardaki dalgalanmalar sonucunda varlık fiyat­

larından değişimler yaşanmış; bu da yatırımcıların kararlarını etkilemiştir. Neticede

tüm bunlar, finansal kurumlar başta olmak üzere piyasa katılımcılarının ve akademis­

yenlerin, riskin asgariye indirilmesi konusuna odaklanmasına neden olmuştur.

Kişilerin ve işletmelerin karşılaştığı risklerin büyüklüğü ve olası çözüm yolla­

rının çeşitliliği göz önüne alındığında risklerle başa çıkmak için sistematik yön­

temler gerekli hale gelmiştir. Tarihsel süreç içinde incelendiğinde; zaman içinde

risk kavramlarına bakış açısının değişmesine bağlı olarak bireysel risk ve kurum­

sal risk kavramları gündeme gelmiştir. Finansal piyasalar içinde yer alan gerek

işletmelerin gerekse finansal kurumların karşı karşıya kaldığı düşünülen risk ta­

nımlamaları zaman içinde değişmiştir.

1950’li yıllarda ifade edilen görüş işletmelerin yalın risklerini organize etmek­

ten sorumlu olması gerektiği yönündedir. O yıllarda riskin yönetilmesine dair

yürütülen tek aktivite sigorta işlemiydi. 1970’lere gelindiğinde risk yönetimi an­

layışının kredi riski ve diğer finansal risklerin yönetilmesi anlayışına dönüştüğü

görülmektedir. 1970’lerin sonundaki petrol krizleri gibi gelişmeler sonunda riski

derecelendirme (rating) ve riski değerlendirme danışma hizmetlerinin ilk adım­

ları atılmaya başlandı. 1980’lerde risk kapsamının merkezinde kredi riski, kayıp

riski ve piyasa riski bulunmaktaydı. 1990’lara gelindiğinde ise, risk kapsamında

en önem verilen konu artık dış etkilerden kaynaklı zararların en aza indirilmesi

değildi. Yöneticiler artık kararlarının beklenmeyen sonuçları için daha temkinli,

önemli kararları verirken de karşı karşıya oldukları riskler hakkında daha fazla

bilgi talep etmek zorunda oldukları bilincine vardılar. İşletmeler artık iflasa neden

olabilecek riskler hakkında endişelenmeye başladılar.

2000’li yıllara gelindiğinde ise, risk yönetimi anlayışı artık sadece finansal ka­

yıpları önlemek adına değil işletmenin rutin bir süreci olarak görüldüğü ve tüm

işletme tarafından dikkat edilmesi gereken bir unsur olduğu anlaşılmıştır. Artık

sadece kayıp ve finansal riskler değil, stratejik ve faaliyet riskleri de kapsama alın­

mıştır. Risk yönetimi çalışmaları artık belirli bir birimde veya departmanda değil,

kurumun genelinde bir bütün halinde yürütülmeye başlanmıştır. Bu sürece “ku-

rumsal risk yönetimi” süreci adı verilmiştir.

Zaman içinde artan risk kavramları, risk yönetim çalışmaları ışığında geleneksel

risk yönetiminden kurumsal risk yönetimine geçiş süreci kurumlara ait risklerin

tanımlanmasında etkin bir rol üstlenmiştir. Bu kapsamda işletmeleri ve finansal ku­

rumları etkileyen önemli riskler ele alınmış ve finansal piyasalarda önemli bir paya

sahip olan bankalar ve sigorta şirketleri açısından ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.

İşletmeler Açısından Rsk Kavramı ve İşletmelerle

İlgili Riskler

Bu tür riskler işletmelerin faaliyet sürecinde karşılaşabileceği olumsuz durumlar

sebebiyle arzu edilmeyen ve kayba yol açan riskler olup en genel risk grubudur.

İşletmeler ile ilgili riskler aşağıdaki başlıklar altında açıklanabilir.

Kurumsal risk yönetimi riski
bir tehdit olarak görmek
yerine, bazı durumlarda fırsata
bile dönüştürülebileceği
düşüncesidir.