Finansal Ekonomi

180 Finansal Ekonomi

lizi ve değerlendirilmesine yönelik ilgi ve teknik gelişmeler riskin kontrol altına

alınabilmesini sağlamak amacı taşımaktadır. Konu riskten kaçınma veya belirsiz­

liği yok etme değil, riskleri anlama, kontrol edebilme ve belirsizliği, belirli durum­

larda kabul edilebilir düzeylere indirmektir.

Şirketler genellikle geleneksel iş riskine odaklanmışlardır. Buna örnek olarak

pazar payı kaybı riski veya yeni bir ürünün pazarda tutunamama riskini sıralaya­

biliriz. Bununla birlikte, son zamanlarda birçok şirket risk yönetimi işlemlerine

profesyonel üçüncü şahıs sorumluluğuna giren yükümlülükler, ürün sorumlulu­

ğu, çalışanların tazminatı veya iş kesintisi gibi farklı kayıpları da entegre etmeye

başlamışlardır.

Risk yönetimi, sadece riskleri ortadan kaldıran veya etkilerini azaltan bir süreç

olmayıp riskin modern tanımındaki geleceğe dönük boyutu nedeni ile stratejik bir

içeriğe de sahiptir. Risk yönetimi süreci, risklerin tanımlanması, tanımlamanın sü­

rekli yenilenmesi, risklerin ortaya çıkma ihtimal ve büyüklüklerinin belirlenerek öl­

çülmesi, yönetilecek risklerin seçimi, risklerin açığa çıkması (probleme dönüşmesi)

halinde etkilerini izole edecek uygulamaların yer aldığı yol haritasının hazırlanma­

sı, risk yönetim sürecinin etkinliğinin izlenmesi ve sürekli iyileştirilmesi adımlarını

içermektedir. Dinamik ve kendini sürekli yenileyebilen özelliği nedeni ile risk yö­

netimi yerine etkin bir risk yönetimi kavramını kullanmak daha anlamlıdır. Etkin

bir risk yönetiminin başarısı, işletme düzeyinde bir risk yönetim felsefesi ve kültürü

oluşturulmasına, tepe yönetiminin benimsendiği strateji ve yönetim politikaları ile

desteklenmesine, risk yönetim modelinin objektif unsurlara dayanmasına ve risk

yönetimi hedeflerinin ölçülebilir ve denetlenebilir olmasına bağlıdır.

Koordineli bir yaklaşım, önemli risklerin bireysel tanımı ile başlayıp, risklerin

saptanması ve önceliği ile devam eder ve bu risklerin devamlı gözlemlenmelerinin

ve içeriklerin stratejisi üzerine somut kararlar ile sonuçlanır. Bu açıdan işletmeler

öncelikle risk kaynaklarını belirlemeleri gerekmektedir. Böylelikle önemli tehlikeler

için bütün yöneticilerden ve operasyonlarda çalışanlardan girdi elde edilebilecek ve

risk yönetimi sorumlulukları olan üst kademede yöneticilerinin bu tehlikelere karşı

bilinçli olmalarını sağlamak için raporlama mekanizması olarak hareket edebilme

işlevi görülebilecektir. İşletmeler risklerin kaynaklarını belirledikten sonra, fiziksel

kayba neden olan risk kaynaklarını kontrol edilemeyen olaylar ve kontrol edilebilen

olaylar şeklinde ayırarak riskleri yönetmeleri beklenmektedir.

Gerek bireysel ve gerekse kurumsal olarak karar verici olan bireylerin riske

karşı tutumları, çok sayıda faktörden etkilenmektedir. Bu faktörler, kişilerin ol­

gunluk düzeyi, milliyet, risk eğilimleri, verilecek kararın kişisel veya kurumsal ol­

ması, sosyo­ekonomik özellikler, faaliyet gösterilen sektör vb.’dir. Anılan faktörler

ile risk tutumu arasında düzeyleri farklı olsa da güçlü bağlar tespit edilmiş, başarı

ile risk eğilimi arasında pozitif yönde çok güçlü bir ilişki belirlenmiştir.

Risk doğrudan ölçülmesi güçlüğü nedeni ile hesaplama yoluna gidilerek be­

lirlenir. Risk yönetimi başarısızlık olasılığının ya da sıklığının ve başarısızlığın

sonuçlarının veya şiddetin fonksiyonudur. Sıklık zaman birimi ile ifade edilir.

Sonuçlarının risk değeri başarısızlıkları birbiri ile karşılaştırabilecek bir değer

ve performansı bir zaman periyodundan diğerine karşılaştırmayı sağlamaktadır.

Risklerin sayılarla ifadesi planlama, üretimin ve benzer fonksiyonların çeşitli yön­

leri ile ilgilenen insanlar arasında bir takım çalışmasını gerektirmektedir.

Risk yönetimi veya başarısızlık yönetimi başarısızlıkları planın bir kısmı yapma­

ya çalışmaktadır. Şirketler olayları kontrol altına alarak kendi başarısızlık verilerini,

sistem dizaynını ve operasyon deneylerinin gücünü birleştirebilir. Başarısızlıklar

Döviz ve faiz kuru riskleri başta
olmak üzere, piyasa riskleri
ölçülmeye ve yönetilmeye
en müsait riskler olup, bu
risklerin yönetimi işletmelerde
toplam risk yönetimi
konusunda önemli bir adım
oluşturmaktadır.