7. Ünite - Risk ve Getiri 185
riskliliğini veren değişim (varyasyon) katsayısıdır. Değişim katsayısı her bir birim
getirinin, riskini vermektedir. Şu şekilde ifade edilmektedir:
DK = σ / E(Ri)
σ = Standart sapma
E(Ri) = i varlığının beklenen getiri oranı
İki yatırımdan birisinin riski, diğerinin ise getirisi daha fazla olduğunda karar
vermek zordur. Değişim katsayısı ile, her bir yatırım için her birim getiride bu
lunan risk hesaplanabilir. Böylece hangi yatırımın değişim katsayısı düşük ise o
yatırım tercih edilebilir. Buna göre riskten kaçan bir yatırımcı daha düşük değişim
katsayısı olan yatırım alternatiflerini tercih edecektir.
Portföyde Getiri ve Risk Kavramları
Portföy çeşitli menkul kıymetlerden meydana gelen, ağırlıklı olarak hisse senedi,
tahvil gibi menkul kıymetler ve türev ürünlerinden oluşan, belirli bir kişi veya
grubun elinde bulunan finansal nitelikteki kıymetlerdir. Bilindiği gibi, menkul
kıymetlere yatırım belirli amaçları gerçekleştirmek için yapılmaktadır. Her ne ka
dar portföy belirli menkul kıymetlerden oluşsa da menkul kıymetler arasında bir
ilişki olduğundan, portföy, kendine öz, ölçülebilir nitelikleri olan bir varlıktır. Bu
nedenle portföy, içerdiği menkul kıymetlerin basit bir toplamı değildir.
Portföy yönetimi, yatırımcıların elindeki fonların, mevcut menkul kıymetler ara
sında minimum risk maksimum kârlılığı sağlayacak şekilde dağıtılmasıdır. Portföy
yönetimi, yatırımcının sahip olduğu toplam menkul kıymetlerin seçimi ve her bi
rinden ne miktarda portföye dahil edileceği konusundaki belli yöntem ve teknikleri
kapsamaktadır. Portföy yönetiminin amacı, yatırımcıların ihtiyaçlarına göre portföye
çeşitli menkul kıymetleri almak ve yatırım amaçlarına uygun olarak portföyü yönet
mektedir. Yatırımcıların ihtiyaçları, risk ve beklenen getiri olarak ifade edilmektedir.
Bir portföyün beklenen getirisi, portföyde yer alan menkul kıymetlerin getiri
lerinin ağırlıklı ortalamasına eşittir aşağıdaki şekilde ifade edilebilir.
Rp = Wi
i=1
n
∑ Ri
Rp = Portföy getiri oranı
Wi = Her bir menkul değerin portföydeki ağırlığı
Ri = Her bir menkul değerin getirisi
Portföy riski, portföy standart sapması ile ölçülür. Portföyün standart sapması,
içerdiği menkul kıymetlerin getirileri arasındaki ilişkinin derecesine bağlıdır. Bir
portföyün riski beklenen getiride olduğu gibi portföyü oluşturan değerlerin ağır
lıklı ortalaması değildir. Portföyün riski portföyü oluşturan menkul değerlerin
standart sapmalarının ağırlıklı ortalamasından daha küçük bir değerdir. Menkul
değerlerin ayrı ayrı riskleri birbirlerini ortadan kaldırarak portföy riskini azalt
maktadır. Portföy riskinin de hesap edilmesinde her bir menkul kıymetin riskinin
ortalamasından konuya yaklaşılırsa, menkul kıymetlerin kendi aralarındaki ilişki
ihmal edilmiş olacaktır. Bu nedenle her bir menkul kıymet kombinasyonun geti
rileri arasındaki kovaryansı hesap etmemiz gerekmektedir. Kovaryans her hangi
iki değişkenin zaman içinde hareketliliğinin aynı andaki uyumunun (ilişkisinin)
bir ölçütüdür. Formülü şu şekildedir (Örneğin; A ve B hisse senetleri için):
Bir portföyün beklenen
getirisi, portföyde yer
alan menkul kıymetlerin
getirilerinin ağırlıklı
ortalamasına eşittir.
Portföy, içerdiği menkul
kıymetlerin basit bir toplamı
değildir.