186 Finansal Ekonomi
Cov(AB) = (RAi – Rort.A) (RBi – Rort.B) Pi
i=1
n
∑
Rort.A = A hisse senedinin ortalama getiri oranı
Rort.B = B hisse senedinin ortalama getiri oranı
Pi = Olasılık
Ancak kovaryans hesaplanması ile elde edilen değeri, negatif ya da pozitif bir
ilişki olup olmadığının belirlenmesi dışında yorumlamak güçtür. Çünkü elde edi
len değerin büyüklüğünü açıklamak mümkün değildir. Bu nedenle daha anlamlı
bir ölçüt olan korelasyon katsayısı kullanabilir. Korelasyon katsayısı, iki rassal de
ğişken arasındaki doğrusal ilişkinin istatistiksel olarak yönünü ve gücünü belirtir.
Korelasyon katsayısı; iki değişkenin kovaryansının, bu değişkenlerin standart sap
malarının çarpımlarına bölünmesiyle elde edilir. Formülü şu şekilde yazılabilir.
δA,B = Cov (A, B)
σA σB
δdA,B = A ve B değişkenleri arasındaki korelasyon katsayısı
Cov (A,B) = A ve B değişkenleri arasındaki kovaryans
σA = A değişkeninin standart sapması
σA = B değişkeninin standart sapması
Korelasyon katsayısı, 1 ile +1 arasında bir değer almaktadır. Eğer iki değişken
arasında mükemmel ve ters yönde bir ilişki varsa korelasyon katsayısı 1, aynı
yönde mükemmel bir ilişki olduğu taktirde ise +1 olacaktır. Portföy kapsamına
alınan iki hisse senedi arasında pozitif yönlü bir ilişki varsa; hisse senetlerinden
birinin getirisi artarken diğeri de artmaktadır. Eğer ilişki negatif olursa, hisse se
netlerinin birinin getirisi artarken, diğerinin getirisi düşecektir.
Portföy bulunduran yatırımcılar için herhangi bir menkul kıymetin fiyatının
azalması ya da artması çok fazla önemli olmamaktadır. Yatırımcı açısından önem
li olan portföy riski ve portföy getirisidir. Aslında portföy tutmanın temel ama
cı geleneksel portföy kuramına göre tüm yumurtaları aynı sepete koymamaktır.
Markowitz çeşitlemesi portföy getirilerini azaltmadan riski azaltmak amacıyla,
mükemmel ve pozitif korelasyondan daha düşük korelasyona sahip varlıklardan
portföy oluşturmaktır. Markowitz çeşitlemesi varlıkların birbirleri ile korelasyon
larını dikkate alarak yapılan analitik bir yöntemdir. Varlıklar arasındaki korelas
yon azaldıkça portföy riski biraz daha azalabilecektir.
Markowitz çeşitlemesi kavramını hatırlayınız.
Toplam Risk ve Çeşitlendirme
Portföyde birbirleri ile negatif korelasyonu olan senetleri bulmak gerçek hayat
ta oldukça zordur. Bu nedenle portföylerin tüm risklerini ortadan kaldırabilmek
mümkün olamamaktadır. Menkul kıymetlerin toplam riski;
• Piyasa riski (Sistematik risk),
• Firma riski (Sistematik olmayan risk) gibi iki unsurdan oluşmaktadır.
Sistematik olmayan risk firmadan kaynaklanmakta, sistematik risk ise genel eko
nomik, politik veya firma dışı herhangi bir nedenden kaynaklanmaktadır. Portföy
oluştururken iyi bir şekilde çeşitlendirme yapıldığı takdirde sistematik olmayan risk
büyük ölçüde ortadan kaldırılabilmektedir. Ancak sistematik riski ortadan kaldırmak
mümkün olmamaktadır. Çünkü bu risk işletme dışı nedenlerden kaynaklanmaktadır.
10
