2. Ün te - F nansal Araçlar 41
P yasa değer : Ş rket tarafından p yasaya sürülmüş ( hraç ed lm ş) olan h sse
senetler n n, sermaye p yasasında yatırımcılar arasında alınıp satıldığı f yat, o h s-
se sened n n p yasa değer olarak tanımlanır. P yasa f yatı arz ve talep koşullarına
göre oluşur. P yasa koşullarındak (arz ve talep koşulları) değ şmelere bağlı olarak
h sse sened n n p yasa f yatında zaman ç nde değ şmeler gözleneb l r, gerçek de-
ğer n n üstünde veya altında b r f yat oluşab l r. P yasa değer , eğer menkul kıymet
borsası mevcutsa, borsa değer (f yatı) le eş anlamlı olarak kullanılan değerd r.
Gerçek değer: H sse sened n n a t olduğu f rmanın kârlılık durumu, varlıkla-
rı, dağıtılan kâr payı m ktarı vb. değ şkenler n bel rled ğ değerd r. Gerçek değer
tasarruf sah pler n n gelecekte f rmanın gel r yaratma potans yel ve bu f rmanın
h sse senetler nden elde edecekler kazanç oranını göz önünde bulundurarak, f r-
manın h sse senetler ne varolan koşullara uygun normal buldukları değerd r.
Sermaye p yasasının h sse senetler n n boyut, çer k, baskı vb. n tel kler ve
kullanımına ilişkin esasları Seri:1, No:5 tebliğ ile yayınlamıştır. Bu tebliğde hisse
senetler nde bulunması gereken b lg ler de yer alır. Buna göre, nama veya ham l -
ne yazılı h sse senetler nde bulunması zorunlu b lg ler şunlardır:
• Firmanın unvanı
• Esas sermaye miktarı
• Şirketin tescil tarihi
• Senedin türü (Nama, hamiline vb.)
• Senedin itibari değeri
Zorunlu olan bu şek l şartlarının yanında steğe bağlı olarak aşağıdak b lg ler
de ekleneb l r:
• Senedin ihraç tarihi
• Senedin ihtiva ettiği pay adedi
• Kuponlarla ilgili bazı bilgiler
• Senetlerin grup, tertip ve serisi
H sse Senetler n n Ekonom k İşlevler
H sse senetler , küçük tasarruf sah pler n n eller ndek tasarru arını büyük f r-
malar ç nde toplayarak hızlı b r kalkınmaya ortam hazırlayan sermaye b r k m n
sağlar. Tasarruf sah pler n ekonom k kararlarda az da olsa söz sah b kılar ve bu
şek lde demokras n n kt sad yanını tamamlar. H sse senetler , üret m araçlarının
ve şletmeler n sah pl ğ n gen ş halk topluluklarına dağıtarak ekonom k refahın
tabana yayılmasını ve daha dengel b r gel r dağılımını sağlar. B r f rma fon ht ya-
cı olduğunda, bu ht yacını h sse sened hraç ederek karşılamanın dışında başvu-
racağı hang yol olursa olsun, bell m ktarda aracılık mal yet ne katlanmak zorun-
dadır. Oysak h sse sened , aracıyı ortadan kaldıran b r sermaye p yasası aracıdır.
H sse Sened n n Türler
H sse sentler n mevzuat açısından ulusal veya uluslararası uygulamalara göre sı-
nı andırmak mümkündür. Bu bağlamda karşımız çıkan h sse sened türler , aşa-
ğıdak başlıklar altında açıklanmaktadır.
Ham l ne ve Nama Yazılı H sse Senetler : Bu senetlere l şk n ayrım yapab l-
mek ç n senetler n nasıl dev r olduğuna bakmak gerek r. Üzer nde her hang b r
k ml k b lg s n n (sah b ne a t) bulunmadığı ham l ne senetlerde dev r şlem tes-
l m le tamamlanır. Bu senetler n sah b sened braz eden ya da Takasbank dokü-
manlarında k m n üzer ne kayıt varsa ona a tt r. H sse sened n n sah b f rmaya
karşı h sse sened n n tem n ett ğ tüm haklara ve bu hakları kullanma yetk s ne