42 F nansal Ekonom
b r spata lüzum olmaksızın sah pt r. Borsada şlem gören senetler n heps ham l -
ne yazılıdır. Ham l ne yazılı senetler n borsada şlem göreb lmes ç n kayıt altına
alınması gerekl d r. Ham l ne yazılı senetler dev r ve teml k nde herhang b r ş-
leme gerek duyulmadan herhang b r mal g b alınıp satılab l r. Bu alım satımlar-
dan f rmanın haberdar ed lmes ne gerek yoktur. Ham l ne yazılı senetler n gerçek
anon ml ğ sağlama, endüstr yel mülk yet n yaygınlaşmasına yardım etme, tasar-
ruf sah b açısından g zl l ğ n korunması, dev r kolaylığı g b pek çok avantajları
vardır. Bunun yanı sıra sened n kaybed lmes ya da çalınması durumunda sened n
sah pl ğ n kanıtlamadak güçlükler, genel kurul toplantılarında lg s zl ğ teşv k
ve güç boşluğu doğurma, senetler n üzer nde reh n, nt fa haklarının kurulması
ç n senetler n tesl m zorunluluğu bakımından bazı sakıncaları da söz konusudur.
Nama yazılı hisse senetleri ise belirli bir kişi adına yazılı senetlerdir. Nama ya-
zılı hisse senetleri esas sözleşmede aksine bir hüküm yoksa devir edilebilir. Nama
yazılı h sseler n devr , c ro ed lm ş sened n dev r alana tesl m ve f rmanın h sse
deer ne kayded lmes le mümkündür. Bu tür h sse senetler n n; ortak sayısının
tesp t ed lmes nde, mal varlığının korunmasında, ortakların tanınması ve tak b n-
de, genel kurul toplantısına katılmada, sened n kaybolması durumunda ve verg
kaybını önlemede pek çok avantajı söz konusudur. Ancak, g zl l ğ n korunama-
ması, ortaklık payının güç devred lmes , halka açılmayı engelleme g b olumsuz
yönler de bulunmaktadır. Bu senetler n alım-satımı borsada değ l, TTK’ nun ku-
rallarına göre yapılır. Nama yazılı hisse senetlerinin devir işleminin firmaya karşı
geçerl olab lmes ç n, dev r şlem n n f rmaya b ld r lmes ve f rma tarafından
h sse kütüğüne tesc l ed lmes ve h sse sened üzer nde yen sah b n n k ml ğ le
adres n n kayded lmes gerekl d r. Eğer sened n sah b borsada senetler n satmak
sterse öncel kle senetler n ham l ne çev rmel ve İMKB’ ye kote ett rmel d r.
Ad ve İmt yazlı H sse Senetler : H sse senetler ana sözleşmede aks ne b r hü-
küm yoksa sah pler ne eş t haklar sağlar. Bu t p h sse senetler ne ad h sse senet-
ler den r. Bas t ve genel b r fade le, sah b ne özel b r takım üstünlük ve haklar
sağlamayan h sse senetler ne ad h sse senetler den lmekted r.
Bazı h sse senetler se ad h sse senetler ne kıyasla kâra şt rak ve genel kurulda
oy kullanma bakımından TTK’ nun 401. Maddes gereğ , ana sözleşme le sah ple-
r ne mt yazlı haklar sağlayab l r. F rma kuruluşunda emeğ geçenler, sermaye b le-
ş m nde katkısı d ğerler ne göre fazla olanlar, f rmayı bazı yönlerden destekleyen ve
teşv k edenler bazı ayrıcalıklara sah p olmayı steyeb l rler. Bu ayrıcalıklar rüçhan
hakkı kullanımında, tasf ye sonucuna katılmada, oy hakkında olab l r. Ana sözleş-
me le mt yazlı h sse sened sah pler ne kârdan bell b r oranda özel temettü dağıtı-
mı da kararlaştırılab l r. Bazı anon m ortaklıklar örneğ n, yatırım ortaklıkları kuru-
cu nt fa sened , oydan yoksun h sse sened , yönet m kurulu üyeler n n seç m nde
oyda mt yaz hakkı tanıyan h sse senetler dışında mt yaz veren h sse sened hraç
edemezler. Ülkem zdek mevzuata göre mt yazlı h sse senetler f rmalar tarafından
hraç ed lememekted rler. Bu nedenle f rmalar ad h sse senetler le b rl kte bazı
değ ş k özell kler bulunan ve azda olsa mt yazlı h sse senetler ne benzet len farklı
grup ad senetler (A grubu, B grubu, C grubu g b ) oluşturmaya çalışmaktadırlar ve
bu farklı grup ad senetler Borsa’da farklı şlem sıralarında şlem görürler.
Bedell ve Bedels z H sse Senetler : Nakit/ bedelli sermaye artırımı yoluyla
hraç ed len h sse senetler ne bedell h sse sened , ortakların nak t ödeme taah-
hüdünü çermeks z n ç kaynaklardan sermaye artırımı yoluyla hraç ed len h s-
se senetler ne se bedels z h sse sened den r. Bedell h sse senetler karşılığında
f rmaya ortaklık dışı kaynaklardan taze nak t g r ş sağlanmış olur. Yen taahhüt
