46 F nansal Ekonom
Nama yazılı tahv ller: Bu tahv ller n üzer nde sah b n n adı soyadı, tüzel k ş
se t caret unvanı yazılmalıdır. Bu tahv ller f rmanın tahv l deer ne de kayded l-
melidir. Nama yazılı tahviller devredilirken senedin üstüne ya da farklı bir kağıda
yazılı olarak devred ld ğ b lg s konmalıdır. Dev r yapıldığında tahv l deer ne
şlenmel d r. Tahv ller nama yazılı olduğunda f rma borçlu olduğu şahıs ya da ku-
ruluşun k m olduğu b lg s ne sah p olur. Tahv l sah b açısından da kaybolma ve
çalınma g b durumlarda sah pl ğ n kanıtlaması açısından kolaylık sağlayacaktır.
Ham l ne yazılı tahv ller n özell kler nelerd r?
Tem natlı tahv ller: F rmanın fa z ya da anaparayı ödeyemez hale gelmes
r sk ne karşılık tahv l sah pler ne güvence olarak f rmanın varlıklarının (b na,
araz ,mak ne vb.) b r kısmı ya da tamamının tem nat göster lmes karşılığı çıka-
rılan tahv llerd r. Eğer f rma tem nat olarak portföyündek başka ortaklıkların
h sse senetler n ya da tahv ller n n rehned lmes n gösterm şse reh nl tahv ller,
f rmanın taşınır, taşınmaz f z k varlıklarının potek ed lmes hal nde se potekl
tahv ller söz konusudur. Bu tür tahv ller n hracı yatırımcıya tasarru arını değer-
lend rmes nde yüksek güvence sağlarken, f rmalar açısından da kend tahv ller -
n n satılmasını kolaylaştırır.
Tem natsız tahv ller: F rmanın p yasadak güven l rl k dereces n n öneml ol-
duğu ve anapara ve fa z ödemeler ne l şk n herhang b r tem nat göster lmeks z n
hraç ed len tahv llerd r. Bu tür tahv llerde tahv l alacaklıları ortaklığın d ğer ala-
caklıları le aynı haklara sah pt rler.
Değ şken fa zl tahv ller: Özell kle en asyon ortamında p yasa car fa z ora-
nının tahv l fa zler nden daha yüksek olması ve fa z oranlarındak dalgalanma
tahv l p yasasında b r st krarsızlık yaratacaktır. Bu durumda yatırımcı açısından
ler ye dönük fa z r sk n ortadan kaldırmak üzere hraç ed len değ şken fa zl tah-
v ller y b r seç m olacaktır. Sab t fa zl tahv llerde tahv l sah b tahv l n üzer nde
yazılı fa z f yatı le hesap ed len fa z tutarından başka yarar sağlayamaz.
Pr ml tahv ller-Başabaş tahv ller-İskontolu tahv ller: İhraç ed len b r tahv l
üzerinde yazılı değerle satışa çıkarılıyorsa, bu başa baş tahvildir. Nominal değe-
r nden daha yüksek bedelle satışa çıkarılan tahv llere se pr ml tahv l den r. Pr m-
l tahv llerde tahv l hraç eden f rma, yatırımcıya satış anında veya ger ödeme
tar h nde b r pr m ödemey öngörmüştür. Buna karşın nom nal bedelden daha
düşük b r bedelle satışa çıkarılan tahv llere se skontolu tahv l den r.
İkram yel tahv ller: Tahv ller n satışını teşv k etmek ç n fa z, erken satış pr -
m nden başka para, altın vb. kram yeler ver leb l r. Bu kram yeler bütün tah-
v l sah pler ç n geçerl değ ld r. Bel rl sürelerde yapılacak çek l şlerde numarası
kazanan tahv l sah pler kram yeden yararlandırılır. Ancak, her ne s m altında
olursa olsun, alıcılara sağlanacak menfaatler tahv l n tfa tablosunda bel rt len fa z
ödeme tutarının ç nded r. Ülkem zde tahv l sah pler ne nakd kram yel çek l ş-
ler de dah l, her ne nam altında olursa olsun, fa z dışında b r menfaat sağlanamaz.
(RG:01.07.1987, TC Merkez Bankası)
İndeksl Tahv ller: En asyonun hızlandığı döneme özgü tahv llerd r. Değ şken
fa zl tahv llerde sadece fa z oranı en asyona karşı korunurken, ndeksl tahv ller
le anaparayı korumak ç n döv ze ya da altına ndeksl tahv ller daha güvencel
olmaktadır. Bu tahv llerde hraç tar h le vade günü arasında altın f yatlarında
ya da bell b r döv z n kurundak artış yüzdes ne göre anapara artırılarak tahv l
sah b ne öden r.
5
