Finansal Ekonomi

48 Fnansal Ekonom

lk olarak düşünülmüştür. KOB sayesnde bu tür yatırımcıların menkul kıymetler

aracılığı le fnasal pyasalardak rollernn arttırılması ve menkul kıymetler pyasa-

sında değşme konu fnansal araçların sayısı ve türünü gelştrmek amaçlanmıştır.

KOB’ın kendne özgü br menkul kıymet olarak, faz dışı kazanca uygun br

yönü vardır. KOB le sağlanan fonlar, hraç edlme amaçlarına uygun kullanılmak

zorundadır. Türk Lrası karşılığında hraç edlen KOB’lar eğer yurtdışında da sa-

tılmak stenrse serbest dövz üzernden satılablr. Menkul kıymet alım satım şle-

ryle uğraşan ortaklıklar kâr zarar ortaklığı belges çıkaramaz. Kâr zarar ortaklığı

belges hraç etmek steyen ortaklıklar 27.01.1993 tarh ve 21478 sayılı RG’de ya-

yınlanan Bakanlar Kurulu Kararında belrtlen lmtler dahlnde kâr zarar ortak-

lığı belges hraç edeblrler. Ortaklıklar, Kâr zarar ortaklığı belges hracına lşkn

genel kurul kararı ya da genel kurul kararı le yetklendrlen yönetm kurulu ka-

rarı alındıktan sonra br yıl çnde SPKurul’una kayda alma zn çn yazılı olarak

başvururlar. Kâr zarar ortaklığı belges, SPK kaydına alınmadan hraç edlemez.

Kâr zarar ortaklığı belges hraç edlrken uyulması gereken kurallar şunlardır;

•    İhraççı    bir     tertip  içindeki    KOB’lar bir     defada  ihraç   edebilir    ya  da  en   çok    üç  

ser halnde satışa sunablr. Ancak, br tertbe lşkn KOB’ların tamamının

satışı hraççı ortaklığın uyguladığı hesap dönem çnde btrlmeldr.

•    KOB’un ihracı  sırasında   satış   süresi  3   aydır.  İhraç   doğrudan    doğruya yapı-

labldğ gb, br banka aracılığı le de yapılablr.

•    KOB’un kâr     garantisi   vermediği   ve  ortaklığın  kâr     ve  zararına    ortak   olacağı

senet üzernde belrtlmeldr.

•    KOB,   belirli bir     vade    ile çıkarılır.  Bu  durumun tahvile benzemesi   nedeniyle   

hraçta tahvl hracı çn geçerl formalteler KOB’a aynen yansıtılır.

•    KOB’lar     halka   arz edilerek    ihraç   edilebileceği  gibi halka   arz etmeden     de 

hraç edleblrler. Ancak, bu durumda KOB hraç eden anonm ortaklık

sadece KOB le lgl olarak SPK’nın denetmne grer.

•    KOB’ların  satış   süresi  her seri    için    en  fazla   30  gündür.

•    KOB,   nominal değeri  T olarak ya da dövz olarak hraç edleblr. Ama her

k durumda da kâr ve zarar hesaplaması T olarak yapılır.

•    KOB,   nama    ya  da  hamiline    yazılı  ihraç   edilebilir.

•    KOB’larda  kâr     ve  zarar   payı    ile vade,   ihraççının  uyguladığı  yıllık  hesap   dö-

nemnn son gününe gelecek şeklde belrlenr.

KOB’lar hbrt (melez) br özellk taşır. Bu bağlamda KOB’ların hsse senetler-

ne veya tahvllere benzeyen ya da farklı yanları vardır. KOB sahplernn yönetm-

de oy hakları yoktur. Ayrıca KOB’lar bell br vadeye sahptr. Bu nedenlerle hsse

senetlernden farklılık gösterrler. Bu belgelere ödenecek kâr paylarının faz gder

gb verg matrahından ndrleblmes, KOB’ları tahvle, özellkle de kâra ştrakl

tahvle yaklaştırır. Ancak, KOB’lar burada tahvllerden kârın yanında zarara da

ştrak etmesyle ayrılır. KOB’larda en kısa vade 3 ay, en uzun vade se 7 yıldır.

Vadeler ortaklığın faalyet özellklerne göre farklı zamanlarda 3 aylık ve katları

şeklnde düzenlenr. Vade sonlarında KOB bedeller br defada (defaten) ödenr.

İhraç edlmş KOB’ların tamamının ortaklığın uyguladığı yıllık hesap dönem t-

baryle kâr ve zarara katılma oranı, KOB’ların ortaklıkta kalış süreleryle çarpılan

nomnal değerler toplamının, aynı şeklde hesaplanan KOB, özkaynaklar ve eğer

varsa katılma ntfa senetler değerler toplamına olan oranına göre belrlenr.

İnancı gereğ faz gelr değl kârdan pay almasının rahatlığı, kâr payının zaman

zaman fazden yüksek olması, verlen fonların br süre sonra ger alınablmes ya-

tırımcının, KOB almayı terch etmesnn nedenler olarak sayılablr. Buna karşın