Finansal Ekonomi

50 Fnansal Ekonom

rablr ve bu alacaklar lkdte hale geleblr. Kanunda bell kurumlara VDMK çı-

karablme hakkı tanınmıştır. Bu bağlamda Türkye’de VDMK hraç edeblecek ku-

rumlar; bankalar, leasng şrketler, genel fnans ortaklıkları, gayrmenkul yatırım

ortaklıkları ve fnansman şrketler olarak belrlenmştr. VDMK’lar tamamen tfa

edlnceye kadar, karşılığını oluşturan alacaklar ve duran varlıklar başka br amaç-

la tasarruf edlemez, rehnedlemez, temnat gösterlemez ve haczedlemezler.

VDMK hracına konu olablecek alacak çeştler; konut kredler, tüketc kre-

dler, leasng alacakları, hracattan doğan alacaklar ve takstl satış karşılığı senetl

alacaklar olarak genel br sıralamaya tab tutulmaktadır. Ancak konunun daha y

anlaşılması çn bu alacakların aşağıdak gb maddeler halnde açıklanması daha

y olacaktır. Bu bağlamda varlığa dayalı menkul kıymet hracına konu olablecek

alacak türler ve detayları şunlardır:

a. Tüketc Kredler: Bankaların gerçek kşlere, tcar amaçla kullanılmamak

kaydıyla, mal ve hzmet alımları dolayısıyla açtıkları breysel kredler le f-

nansman şrketlernn kend mevzuatı çerçevesnde gerçek ve tüzel kşlere

açtıkları kredler,

b. Konut Kredler: Bankaların, 2985 sayılı Kanun ve anılan Kanuna dayalı

mevzuat çerçevesnde, Toplu Konut İdares Başkanlığı le yapılan anlaşma

hükümlerne göre kend kaynaklarından hazır konut alan kşlere açtıkları

breysel kredler ve bankaların verdkler poteğe dayalı breysel konut kre-

dler le konut sektörünü kredlendrmeye yetkl Kamu İktsad Teşebbüsü

statüsündek bankaların kend mevzuatı çerçevesnde açtıkları kredler,

c. Fnansal Kralama Sözleşmelernden Doğan Alacaklar: 3226 sayılı Fnansal

Kralama Kanunu ve lgl mevzuat çerçevesnde fnansal kralamaya yetkl

kuruluşların yaptıkları fnansal kralama sözleşmelernden doğan alacakları,

d. İhracat İşlemlernden Doğan Alacaklar: Bankalar ve özel fnans kurumları-

nın 5411 sayılı Bankalar Kanunu uyarınca katılım bankalarının açtıkları ve

flen hracatta kullandıkları kredler le faktorng şlemler yapan anonm

ortaklıklarca temellük edlen hracat karşılığında belgeye dayalı alacaklar,

e. Dğer Alacaklar: Bankalar dışındak mal ve hzmet üretm faalyetlernde

bulunan anonm ortaklıklar le mevzuata göre özelleştrme kapsamına alı-

nanlar dahl Kamu İktsad Teşebbüslernn müşterlerne yaptıkları takstl

satışlardan doğan, senede bağlanmış alacaklar,

f. Tarım Kred Kooperater aracılığıyla verlen breysel kredlere lşkn ola-

rak T.C. Zraat Bankası’nın senede bağlanmış alacakları,

g. Türkye Halk Bankası’nca esnaf ve sanatkârlar le küçük şletmelere açılan

htsas kredler,

h. Gayrmenkul yatırım ortaklıklarının portföydek gayrmenkullernn satış

veya satış vaad sözleşmelernden kaynaklanan senetl alacakları.

Banka Bonoları ve Banka Garantl Bonolar

Banka Bonoları, Kalkınma ve Yatırım Bankalarının borçlu sıfatıyla düzenleyp,

hraç ettğ emre veya hamlne yazılı sermaye pyasası araçlarıdır. Banka bonoları

ve banka garantl bonolar yalnızca kalkınma ve yatırım bankaları tarafından çı-

karılablrler. Kalkınma ve Yatırım bankaları hraç ettkler bu menkul değerlern

çerdğ mal yükümlülüklere kefl olmuş sayılırlar.

Banka Bonoları, Kalkınma ve Yatırım Bankalarının borçlu sıfatıyla düzenleyp,

hraç ettğ emre veya hamlne yazılı br sermaye pyasası aracıdır. Banka tarafın-

dan satışı yapıldığı tarhte vadesne en az 90 en çok 360 gün kalmış olması gerekr.