Finansal Ekonomi

3. Ünte - Fnansal Aracılılık ve Fnansal Düzenleme 65

leblr ve böylece fnansman yükü şrketn üzernden alınmış olur. Gayrmenkul
yatırım ortaklığının hsse senedn alan br yatırımcı, yüksek getrs olan gayr-
menkullerden dolaylı olarak yararlanmış olmaktadır. Portföyündek gayrmenkul-
lern alım satımından kâr sağlayan gayrmenkul yatırım ortaklığı, yılsonunda elde
edlen kârı ortaklarına temettü olarak dağıtmakta ve gayrmenkul gelrn ortakla-
rına aktarmaktadır. Gayrmenkul yatırım ortaklıkları, sadece gayrmenkule dayalı
portföy şletmeclğ faalyet kapsamında faalyet göstereblrler.
Portföy Yönetm Şrketler: Bunlar, özel olarak portföy yönetclğ faalyetnde
bulunmak üzere Sermaye Pyasası Mevzuatı’nda belrlenen şartları yerne getre-
rek Sermaye Pyasası Kurulu’ndan yetk belges almış br anonm şrkettr. Portföy
yönetclğ faalyet se; Sermaye Pyasası Mevzuatı kapsamında, sermaye pyasası
araçları, para pyasası araç ve şlemler, vadel şlemler ve opsyonlar, nakt, dövz,
mevduat le kurulca uygun görülen dğer varlık ve şlemlerden oluşan portföylern,
yatırımcının veya portföy yönetcsnn belrleyeceğ rsk-getr terch doğrultu-
sunda, müşterlerle yapılacak portföy yönetm sözleşmes çerçevesnde vekl sıfatıy-
la yönetlmesdr. SPK’ dan zn almış portföy yönetm şrketler, aracı kurumlar ve
yatırım bankaları portföy yönetclğ faalyetnde bulunmaya yetkl kurumlardır.

DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR

1990 sonrası dönemde, özellkle 2007 yılında ABD ekonomsnde başlayan olum-
suz gelşmeler sonucunda küresel boyutlara ulaşan fnansal krzler, fnansal ku-
rumların gözetmnn ve fnas sektörünün düzenlemes ve denetlemesnn daha
aktf br şeklde gerçekleştrlmesnn önemn ortaya koymuştur.
Fnansal pyasalarda yaşanan fnansal serbestleşme hareketler fnansal sste-
mn düzenlenmesndek ve denetlenmesndek zayııklarla brleşnce, fnansal
aracı kurumların aşırı rsk almasına yol açmıştır. Bu durum krzlern ve banka
başarısızlıklarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Blndğ gb fnans sektö-
ründek gelşmeler ekonomnn geneln etklemektedr. Bu nedenle fnansal sek-
törün sağlıklı br yasal altyapının oluşturulması ve sürekl denetm ve gözetmnn
yapılması büyük önem arz etmektedr. Tüm ülkelerde olduğu gb Türkye’de de
sektörün düzenlemes ve denetlenmesnden sorumlu olan kurumlar bulunmak-
tadır. Bu ktapta Türk fnans sektörünün düzenleyc kuruluşları aşağıdak gb
çeştl başlıklar altında ncelenmektedr.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)

1990’lı yıllarda Türk bankacılık sektörü, bankaların yoğunluklu olarak kamu men-
kul kıymetlerne yatırım yaptığı ve yüksek yabancı para açık pozsyonları le çalış-
tığı ve aşırı rsk alma eğlmnn br sonucu olarak, sektörde büyük boyutlu dalga-
lanmaların yaşandığı br görünüm serglemştr. 1994 krz le Türk Lrası büyük
ölçüde değer kaybetmş, krz ekonomye ağır malyetler yüklemştr. Krzn ve d-
ğer yapısal sorunların etksyle 1994-1999 dönemnde 11 bankaya el konulmuştur.
Bu dönemde bankacılık sektörünün düzenlenmes ve denetlenmesnden so-
rumlu olan k kurum bulunmaktaydı. Bu kurumlardan Hazne Müsteşarlığı; Ban-
kacılık Kanununun uygulanmasından, Kanuna lşkn kncl düzenlemelern ha-
zırlanmasından, yernde denetmlern gerçekleştrlmesnden ve bankalara yönelk
dar ve ceza yaptırımların uygulanmasından sorumlu olmuştur. Merkez Bankası
se; bankaların uzaktan gözetmn ve Tasarruf Mevduatı Sgorta Fonu’nun (TMSF)
dare ve temsln yerne getrmştr. Hazne ve Merkez Bankası’nın denetm ve
gözetm altında bulunan bankacılık sektörünün, düzenleme ve denetmn etkn-