Finansal Ekonomi

3. Ünte - Fnansal Aracılılık ve Fnansal Düzenleme 81

Yaşamın İçnden

BDDK ve TCMB brleştrlmel m?
2010’un sonundan bu yana yaşadıklarımız çerçevesn-
de, BDDK le MB’nn brleştrlmelern tartışmakta
yarar var.
Küresel krze gden süreçte gelşmş ülkelerde uygu-
lanan para poltkasının da rol oynadığı düşünülüyor.
Bu nedenle de para poltkası alanında yen akademk
arayışlar sürüyor. Parasal ktsatçıların br kısmı “Hem
fyat stkrarını hem de fnansal stkrarı aynı anda gö-
zeten br enasyon hedeemes rejm nasıl olmalı”
sorusunu yanıtlamaya çalışıyorlar. Şmdden brkaç
tane kaltel akademk çalışma gün ışığına çıktı ble.
‘Br kısmı’ dyorum, zra bazı çalışmalar kendlern
sadece enasyon hedeemes rejm le sınırlamak du-
rumunda değller. Br ara bu çalışmaların lk bulguları-
na değneceğm. Bu çalışmalar br tarafa, 2010’un son
aylarından bu yana Türkye’de para poltkası alanında
olan bten dkkate aldıkça, fnansal stkrar le fyat s-
tkrarını brlkte gözeten br para poltkasının uygu-
lanablrlğ açısından mevcut kurumsal düzenlemenn
ne denl şe yarar olduğu hakkında zhnmde belren
soru sayısı artmaya başladı.
Merkez başarısız oldu
Lafı hemen kurumsal düzenlemeye getrmeden br
soru atayım ortaya: Kred arzındak hızlı artışı önle-
mek çn Merkez Bankası (MB) zorunlu karşılık oranı-
nı hç arttırmasaydı, yerne Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurumu’nun (BDDK’nın) alacağı kararlar-
la (sermaye karşılık oranını ve bazı kred türlernn rsk
ağırlığını arttırmak gb) yetnlseyd ne olurdu? Soru-
nun yanıtı bu köşede bu poltka hakkında defalarca çı-
kan ve pratkte daha sonra doğrulanan yazılardan açık
olmalı: Gayet güzel olurdu.
MB’nn zorunlu karşılık oranını arttırma kararları
kred arzındak hızlı artışı frenlemekte başarılı olma-
dı. Bunu yaşadıklarımızdan blyoruz. Kaldı k MB’nn
kend sunumlarında da bu gerçek apaçık bçmde yer
alıyor. Sunumlardak kred artış hızı grafkler, kred
arzındak artışın ancak BDDK’nın devreye grmesn-
den sonra yavaşlamaya başladığını gösteryor.
Bu k kurumun aldığı kararları ve bu kararların za-
manlamasını tartışmak stemyorum. “O kurum doğ-

ru yaptı, öteks se hatalıydı” gb yargılar bu aşamada

ben lglendrmyor. Şöyle düşünün: Dyelm k kred

arzındak hızlı artışı frenlemek steğ hem fnansal s-

tkrarı hem de fyat stkrarını sağlamak amacı açısın-

dan doğruydu. MB’nn yetkler bu steğe uygun karar-

ları almaya zn vermyorsa ne olacak?

Yen kurumlar oluştu

Küresel krz öncesndek dönemde merkez bankala-

rının asıl olarak fyat stkrarını gözetmeler gerektğ

düşünülüyordu. Elbette merkez bankalarının fnansal

stkrarı sağlamakta da öneml rol oynayablecekler

kabul edlyordu. Ama fnansal stkrarın merkez ban-

kası dışındak kurumlarca sağlanmasında br sakınca

olmadığı, hatta bunun daha y br uygulama olacağı

düşünülüyordu. Bu saptamadan yola çıkarak çoğu

ülkede bankacılık düzenleme ve denetleme yetkler

merkez bankalarının dışına çıkarıldı; temel görevler

fnansal stkrarı sağlamak olan yen kurumlar oluş-

turuldu. Merkez bankalarının bu alandak rolü knc

plana tld. Şmd tüm dünyada bu kurumsal yapının

ne derece sağlıklı olduğu tartışılıyor.

2010’un sonundan bu yana yaşadıklarımız çerçevesn-

de, BDDK le MB’nn (bütünüyle ya da kısmen) brleş-

trlmesn tartışmakta yarar var.

Kaynak: FATİH ÖZATAY Ekonom / 03/12/2011