100 Menkul Kıymet Yatırımları
Ağırlıklı Ortalama Fiyat (AOF) Emirleri: Gün sonunda ilgili sırada oluşan AOF’ya
da kapanış fiyatı gibi bir fiyatı referans alarak işlem gerçekleştirilmesine imkân veren yeni
bir emir/işlem türüdür. İşleme referans olarak AOF’nin kullanılması kararlaştırıldığından
bu tür emir ve işlemler AOF’den işlemler olarak adlandırılmaktadır.
Küsurat Emirler: İşlem biriminin içerdiği miktardan daha az miktarda verilmiş emir-
lerdir. Küsurat emirlerde; sadece miktar girilir, fiyat yazılmaz ve küsurat işlemi o anda il-
gili sermaye piyasası aracının “.E” sırasındaki son işlem fiyatından gerçekleştirilir. Küsurat
emirler, karşı küsurat emirlerle kısmen eşleşebilir.
Açığa Satış Emirleri: Açığa satış emirleri, SPK ve Borsa düzenlemeleri uyarınca yapı-
lan açığa satış işlemlerine ilişkin emirlerdir. Bu emirlerde SPK ve Borsa düzenlemeleri ile
belirlenen fiyat sınırlamalarına uyulur.
Yatırımcı tarafından emirlerin sisteme girilmesinde önemli konulardan birisi de ön-
celik kuralıdır. Sisteme girilen emirler belirli bir öncelik kuralına göre işlem görmektedir.
Bu anlamda fiyat, zaman ve müşteri önceliği olmak üzere üç adet öncelik kuralı söz ko-
nusudur.
Fiyat Önceliği Kuralı: Bu kural alış emrinde en yüksek fiyatlı, satış emrinde ise en
düşük fiyatlı emrin diğerlerine göre önceliği olduğunu ifade etmektedir.
Zaman Önceliği Kuralı: Fiyatları aynı olan emirler arasında seçim yapılmasını sağla-
yan bu kural, sisteme girilen aynı fiyatlı emirlerden daha önce sisteme girilmiş olan emrin
diğerlerine göre önceliği olduğunu ifade etmektedir.
Müşteri Önceliği Kuralı: Fiyat ve zaman önceliklerinin örtüşmesi durumunda, müş-
teri emirlerinin aracı kurumların kendi nam ve hesaplarına verdikleri emirlere göre önce-
liği olduğunu ifade etmektedir.
Emirlerle ilgili bir diğer hususta sisteme girilen emirler üzerinde bir değişiklik yapı-
lıp yapılamayacağıdır. Bu anlamda sisteme girilen emirler belirli koşullar altında emrin
iyileştirilmesi, emrin bölünmesi ve emrin iptali şeklinde değiştirilebilmektedir. BİST’de
yeni uygulamayla birlikte emir iptali serbest bırakılmıştır. Emir iptalinin koşulsuz olarak
serbest bırakılması uygulamasıyla birlikte sisteme girilmiş olan emirlerin miktarları azal-
tılıp artırılabilmektedir (miktar artırıldığında emir Sisteme yeni girilmiş bir emir olarak
değerlendirildiği için zaman önceliğini kaybeder); emrin fiyatı düşürülüp yükseltilebilir
(fiyat değiştirildiğinde de emir, Sisteme yeni girilmiş bir emir olarak değerlendirildiği için
zaman önceliğini kaybeder). Emir iyileştirilmesi, alış emri için fiyatı yükseltmek, satış
emri için fiyatı düşürmek; emir kötüleştirilmesi ise alış emri için fiyatı düşürmek, satış
emri için fiyatı yükseltmek anlamındadır. Ayrıca emirler geçerlilik süreleri açısından ise
sadece sisteme girildiği seansta işlem yapılmak üzere bekletilmesine izin verilen günlük
emir ve belirli bir süre için emrin sistemde kalması amacıyla verilen tarihli emir olmak
üzere ikiye ayrılmaktadır.Emirlerde öncelik kuralını açıklayarak, günlük ve tarihli emirler hakkında bilgi veriniz.ONLİNE YATIRIM PLATFORMLARI VE ARAÇLARI
Finansal anlamda online yatırım platformu, yatırımcıların hisse senedi, tahvil, döviz ve
türev araçlar gibi finansal ürünlere ilişkin emirlerini bir iletişim ağı üzerinden aracı ku-
rumlara iletebildikleri bir bilgisayar yazılım programını ifade etmektedir. Online yatırım
platformları, yatırımcılara bir kullanıcı adı ve bir şifre vasıtasıyla istenilen her yerden
sermaye piyasası işlemi yapabilme imkanı tanımaktadır. Online yatırım platformları ge-
nellikle internet tabanlı olup aracı kurumlarda bulunmakta ve sermaye piyasalarından
kazanç elde etmek isteyen herkesin kullanımına açıktır. Bu anlamda müşterilerine online4