112 Menkul Kıymet Yatırımları
Kendimizi Sınayalım Yanıt Anahtarı
- a Yanıtınız yanlış ise “Online Yatırım Kavramı” konu-
sunu yeniden gözden geçiriniz. - e Yanıtınız yanlış ise “Online Yatırım Kavramı” konu-
sunu yeniden gözden geçiriniz. - b Yanıtınız yanlış ise “Online Yatırımların Gelişimi”
konusunu yeniden gözden geçiriniz. - c Yanıtınız yanlış ise “Piyasa Ortalamaları ve Endeks-
ler” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - a Yanıtınız yanlış ise “Menkul Kıymet Yatırımlarında
Emir Türleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - d Yanıtınız yanlış ise “Menkul Kıymet Yatırımlarında
Emir Türleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - d Yanıtınız yanlış ise “Online Yatırım Platformları ve
Araçları” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - a Yanıtınız yanlış ise “Aracı Kurumların Online Yatırım
Hizmetleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - d Yanıtınız yanlış ise “Yatırım Danışmanlığı ve Yatırım
Kulüpleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz. - b Yanıtınız yanlış ise “Yatırım Danışmanlığı ve Yatırım
Kulüpleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
Sıra Sizde Yanıt Anahtarı
Sıra Sizde 1
Yapılan araştırmalarda online ve offline yatırımcılar arasın-
daki farklar şöyle özetlenmektedir:
• Online yatırımcıların, bilgi seviyesi diğer yatırımcılar-
dan daha yüksektir. Bu durum, onlara bir rekabet avan-
tajı sağlamaktadır.
• Online yatırımcılar, elektronik ve bilgi teknolojileri hak-
kında daha çok bilgiye sahiptir ve bunların kullanımına
hakim kişilerdir.
• Bilgi ve elektronik araçlara sahip online yatırımcılar,
yüksek getiri düşük risk mantığına göre, daha iyi yatı-
rım kararları alabilmektedir.
• Online yatırımcılar, internet üzerinden kendi işlemleri-
ni online yapabilme imkânına sahiptir.
• Online yatırımcılar, internet üzerindeki kaynakları daha
iyi kullanmakta ve daha disiplinli hareket etmektedirler.
Sıra Sizde 2
Online yatırımlar yatırımcılara büyük ölçüde önemli avan-
tajlar sağlamakla birlikte, özellikle sistemsel birtakım de-
zavantajları da mevcuttur. Buna göre online yatırımların
yatırımcılara maliyet ve zaman tasarrufu sağlaması, birçok
rapor ve veriden online olarak yararlanma imkanı tanıması,
kontrolün yatırımcının elinde olmasına imkan vermesi gibi
gibi hususlar online yatırımların avantajları arasında sayıl-
maktayken yatırımcıları aşırı özgüvenle hareket ederek riskli
yatırım araçlarına yönelmeye teşvik etmesi ve teknolojik alt-
yapıda oluşabilecek aksaklıklar gibi hususlar ise online yatı-
rımların dezavantajları arasında sayılmaktadır.Sıra Sizde 3
Türkiye’de hisse senedi piyasasına ilişkin ilk endeks bileşik
endeks adıyla hisse sentlerinin kapanış fiyatları kullanılarak
baz dönemi Ocak 1986 ve baz değeri 100 kabul edilerek he-
saplanmıştır. 1991 yılına kadar fiyat ağırlıklı olarak hesapla-
nan bileşik endeks bu yıldan sonra kapitalizasyon ağırlıklı
olarak hesaplanmaya başlamış 1997 yılı itibariyle ise endeks
baz değeri 1 olacak şekilde tekrar fiyat ağırlıklı olarak hesap-
lanmaya başlamıştır. Ulusal pazarda işlem gören, işlem hac-
mi ve piyasa değeri en yüksek sırasıyla 30, 50 ve 100 adet his-
se senedi vasıtasıyla hesaplanan BİST-30, BİST-50, BİST-100
endeksleri, menkul kıymet yatırım ortaklıkları hariç ulusal
pazarda işlem gören bütün hisse senetlerini kapsayan BİST
Ulusal-Tüm Endeks, günümüzde BİST tarafından hesapla-
nan endekslerden bazılarıdır.Sıra Sizde 4
Sisteme girilen emirler belirli bir öncelik kuralına göre işlem
görmektedir. Bu anlamda fiyat, zaman ve müşteri önceli-
ği olmak üzere üç adet öncelik kuralı söz konusudur. Buna
göre fiyat önceliği kuralı, alış emrinde en yüksek fiyatlı, satış
emrinde ise en düşük fiyatlı emrin diğerlerine göre önceliği
olduğunu, zaman önceliği kuralı, sisteme girilen aynı fiyatlı
emirlerden daha önce sisteme girilmiş olan emrin diğerlerine
göre önceliği olduğunu, müşteri önceliği kuralı ise fiyat ve
zaman önceliklerinin örtüşmesi durumunda, müşteri emir-
lerinin aracı kurumların kendi nam ve hesaplarına verdikle-
ri emirlere göre önceliği olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca
emirler geçerlilik süreleri açısından ise sadece sisteme giril-
diği seansta işlem yapılmak üzere bekletilmesine izin verilen
günlük emir ve belirli bir süre için emrin sistemde kalması
amacıyla verilen tarihli emir olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.Sıra Sizde 5
Online aracı kurumlar müşterilerin hisse senedi alım-satım
emirlerinin doğrudan sisteme girilebilmeleri ve emirlerin
hangi aşamada olduğunun öğrenilebilmelerine imkan tanı-
maktadır. Bunun yanında müşteriler günün 24 saati online
aracı kurumların oluşturduğu çeşitli türdeki fonların online
alım-satımını gerçekleştirebilmekte, online olarak, özel ke-