- Ünite - Yatırım Fonu Katılma Belgesi Yatırımları 147
mevduat ile karıştırmamak gerekmektedir. Mevduatta garanti varken yatırım fonlarında
herhangi bir garanti yoktur.
Geçmiş Performans: Genel olarak tüm menkul kıymet yatırımlarında özel olarak da
yatırım fonlarına yapılan yatırımlarda, geçmiş dönemde o menkul kıymetin ya da yatırım
fonunun elde ettiği getirinin gelecek dönemde de elde edileceği yönünde bir garantinin ol-
madığının tüm yatırımcılar tarafından bilinmesi gerekmektedir. Fonun geçmiş dönemde-
ki performansından bir fikir edinmekle beraber, bu performansın önümüzdeki dönemde
tekrar yakalanmasının garanti olmadığını unutmamak gereklidir. Ayrıca, fon performan-
sını karşılaştırmak üzere kendisine karşılaştırma ölçütü belirlemiş olan fonlar performans
sunumlarını KAP’ta ve kolektif yatırım kuruluşlarının internet sitesinde yayımlamaktadır.
Yatırım fonları geçmiş performansının değerlendirilmesi konusunda detaylı bilgi için bakı-
nız: Kılıç, Saim (2002), Türkiye’deki Yatırım Fonlarının Performanslarının Değerlendirilme-
si, Mart Yayıncılık, Ankara.
Gider Oranları: Fonun gider oranları getiri üzerinde olumsuz bir etki yapmaktadır.
Ancak bu gider oranı daha yüksek olan bir fon daha kötü bir getiri elde edecek demek de-
ğildir. Çeşitli nedenlerle fonların gider oranları değişebilmektedir. Örneğin bir fon port-
föyü bir kere oluşturup daha sonra fazla alım-satım yapmamayı tercih ederken diğer bir
fon daha sık alım satım yaparak günlük fiyat hareketlerinden kazanç sağlamayı hedefle-
yebilir. Doğal olarak ikinci fon daha fazla alım satım komisyonu ödeyecek ve gider oranı
daha yüksek olacaktır. Ancak belki de bu alım-satımlarla elde ettiği kazançlar bu giderleri
fazlasıyla karşılayacak ve bu fon daha yüksek bir getiriye ulaşacaktır. Yine de yatırım yap-
madan önce fonların gider oranları hakkında bilgi edinilmesi faydalı olacaktır.
Yatırım Fonu ile İlgili Diğer Unsurlar: Yatırım fonu katılma payına yatırım yapmayı
planlayan tasarruf sahipleri fonun kurucusu ve bu kurucunun yönettiği fonların türü, fo-
nun portföyünü yöneten portföy yöneticisi, fonun en yakın tarihli portföy bileşimi ve stra-
tejisi, fonun yönetim ücreti oranı ve fon toplam gider oranı, kurucunun fonlarının geçmiş
dönemlerdeki performansı ve diğer fonlara göre başarı durumu, fon katılma paylarının
alınıp satılabileceği yerler, işlem saatleri ve alım satım şartları, giriş–çıkış komisyonu olup
olmadığı gibi bazı önemli konularda yeterli bilgi edinmelidir.
Yana Çıkma: Yatırım fonlarına yatırım kararı verirken risk düzeyi, geçmiş performans,
gider oranları ve yatırım fonu ile ilgili diğer unsurlar önemle incelenmelidir.
YATIRIM FONU TÜRLERİ
Yatırım fonları ile ilgili farklı kriterlere göre çeşitli sınıflandırmalara rastlamak mümkün-
dür. Ancak, temel olarak pay sayısının değişebilirliği, fonun portföy yapısı ve kâr payı
dağıtım esasına göre bir sınıflandırma yapılabilir.
Pay Sayısına Göre Yatırım Fonları
Pay sayısına göre yatırım fonları açık uçlu fonlar ve kapalı uçlu fonlar olmak üzere iki
farklı sınıfa ayrılmaktadır.
Açık Uçlu Fonlar: Pay sayısı sabit olmayan, talebin seviyesine göre pay sayısı artırılabi-
len veya azaltılabilen fonlar açık uçlu (open-ended) yatırım fonları olarak tanımlanabilir.
Açık uçlu yatırım fonlarının katılma belgeleri için ikincil bir piyasa söz konusu değildir.
Yatırımcı fondan pay almak veya fondaki paylarını satmak isterse fon yönetimi ile alışveriş
içine girmek zorundadır. Bu tür fonlarda pay sahibi, payını istediği an fona geri satabilme
olanağına sahiptir. Dolayısıyla fon portföyünde bir miktar nakit veya hemen nakde dö-
nüştürülebilecek varlıklar bulunması gereklidir. Bu fonlarda payların fiyatları, portföydeki