8 Menkul Kıymet Yatırımları
Finans ve Altyapı
Özel sektör faaliyetleri ve yatırımların gerçekleştirilmesi için finansal fonksiyonlarını sağ-
lıklı bir şekilde yerine getiren bir bankacılık sektörü ve uygun ödeme sistemlerinin bulun-
ması gerekmektedir. Fonksiyonel bir bankacılık sektörü ile uygun ödeme sistemlerinin
olmadığı bir ekonomide tüm işlemlerin nakit ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yüksek
miktarda nakit bulundurmak ise hem oldukça zor hem de işletmeler için kârlılığı düşüren
bir durumdur. Dolayısıyla böyle bir ortamda işletmeler bireylerden veya farklı yapıda-
ki kurumlardan hukuki düzenlemelere tabi olmayan, limitleri kısıtlı ve yüksek maliyet-
li krediler kullanmak durumunda kalabilmektedir. Diğer yandan, işletme faaliyetlerinin
arttırılması ve ekonomik aktivitenin canlandırılması ekonomide ulaşım ve iletişim gibi
altyapı yatırımlarının yeterli olup olmadığı ve hammadde ve enerji kaynaklarına erişim
olanakları ile de yakından ilişkilidir. Üretim sürecinden kullanılacak hammadde ve enerji
kaynaklarına erişim kısıtlı veya yüksek maliyetli ise üretim hacminin düşmesi kaçınıl-
maz olacaktır. Altyapı yatırımları ise üretim faaliyetlerinin yanında dağıtım faaliyetleri
açısından da oldukça önemlidir. İşletmeler potansiyel pazarlara erişim sağlayabilecekleri
altyapıdan yoksun ise lokâl satışlara yetecek üretim düzeyinde kalacaktır.İşgücü Piyasası
İşletme faaliyetlerinin başlaması ve devamlılığın sağlanması için temel unsurlardan bir
diğeri işgücüdür. Ancak işe alınacak bireylerin işin gereklerine uygun olması gerekmek-
tedir. Özellikle teknoloji yoğun sektörlerde kalifiye eleman bulmak oldukça önemlidir.
Öte yandan finansal sektörde istihdam edilmesi düşünülen çalışanların da pozisyonlarına
uygun donanımlara sahip olması gerekmektedir. Çünkü gerçekleştirilen işlemin büyük-
lüğüne bağlı olarak, personelin neden olduğu bir hata oldukça yüksek zararlara sebep
olabilmektedir. Günümüzde birçok finansal kurumda işe alınmak için ön koşul, işin ge-
reğine uygun lisansın alınmasıdır. Söz konusu lisanslara sahip olmadan pek çok finansal
işlemin yapılması olanaksız hâle gelmiştir. Alanında uzman, gerekli belge ve donanıma
sahip personelin varlığı yatırımcının güvenini arttıran ve kırılganlığı azaltan bir faktördür.Düzenleyici Otoriteler ve Vergilendirme
Vergi, ekonomilerde yatırım teşviği amacıyla kullanılabilecek en etkili araçlardan biridir.
Gerek yerli gerekse yabancı yatırımları arttırabilmek amacıyla uygulanan vergi muafi-
yetleri ve indirimleri hem reel hem de finansal yatırımları önemli ölçüde arttırmaktadır.
Diğer yandan, özellikle ticari işlemlerde bürokratik işlemlerin azlığı ve uygun gümrük
yasaları faaliyet hacmini doğrudan etkilemektedir. Ancak tüm bu koşullara rağmen ya-
tırımcılar için en önemli unsur piyasaya olan güvendir. Yatırımcıların güven duygusunu
arttırmanın yollarından biri ise sistemin düzenleyici otoriteler tarafından uygun bir ya-
pıya kavuşturulması ve belirlenen yasal çerçeveye uygunluğun denetlenmesidir. Yapılan
işlemlerin kurumların güvencesi altında olması ve ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların
önlenebilmesi yatırımcıların yatırım yapma konusundaki çekincelerini azaltacaktır.Sağlıklı bir yatırım ortamı hangi bileşenlerin gerçekleştirilmesine bağlıdır?FİNANSAL PİYASALAR
Finansal piyasa finansal varlık ve menkul kıymetlerin işlem gördüğü piyasalardır. Finansal
piyasalarda işlemler genellikle fiziki bir mekâna ihtiyaç duyulmadan, telefon veya bilgisa-
yarlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Finansal piyasalar işletmelere menkul kıymet ih-
racı veya kredi kullanma yoluyla ihtiyaç duyulan fon kaynaklarına erişim imkânı tanırken
yatırımcılara da tasarruflarını değerlendirme olanağı sunmaktadır. Bu süreçte bankalar,2