- Ünite - Menkul Kıymetlere Yatırım Ortamı 9
portföy yönetim şirketleri, sigorta şirketleri ve yatırım danışmanlığı şirketleri gibi finansal
aracılar fon ihtiyacı olanlar ile fonlarını değerlendirmek isteyenler arasında aracılık fonk-
siyonunu üstlenirler. Aşağıdaki şekilde finansal piyasaların yapısı ve piyasa katılımcıları
gösterilmiştir.
Finansal piyasalarda alıcı ve satıcılar doğrudan ya da dolaylı olarak karşılaşmaktadır.
Alıcı ve satıcıların doğrudan karşılaşması direkt fon transferi olarak isimlendirilmekte
ve araya herhangi bir finansal aracı kuruluş girmeden fonların transfer edilmesi şeklinde
tanımlanmaktadır. Alıcı ve satıcıların dolaylı olarak karşılaşması ise dolaylı fon transferi
olarak isimlendirilmekte ve fon arz edenlerle fon talep edenler arasındaki transfer bir fi-
nansal aracı kuruluş yardımı ile gerçekleştirilmektedir. Aracı kuruluşlar firmaların ihraç
ettiği hisse senedi ve tahvil gibi menkul kıymetleri halka satmada aracılık etmekte veya
ihracın tamamını kendileri satın alarak bunları nihai alıcılara satarlar.
Günümüzde direkt fon transferi çok sık gerçekleşmemekte, fon ihtiyacı olanlar ile fon
fazlası olan birimlerin talepleri nadiren karşılamaktadır. Bu noktada finansal aracı ku-
rumlar çok sayıda alıcı ve satıcıyı bir araya getirerek, taleplerin optimal bir şekilde karşı-
lanmasına katkı sağlamakta ve etkinliği arttırmaktadır. Finansal aracıların yerine getirdiği
fonksiyonlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
• Küçük tasarrufları bir araya getirerek işletmelere büyük miktarlarda fon sağlamak,
• Bireylerin sahip olduğu tasarrufları bir araya getirerek iyi çeşitlendirilmiş portföy-
ler oluşturmak ve böylece portföy riskini düşürmek,
Şekil 1.