- Ünite - Uluslararası Menkul Kıymet Yatırımları 179
• Depo sertifikalarının işlem gördüğü ülkenin düzenlemelerine tabi olması sonu-
cunda yatırımcılar; işlem saati, takas ve mutabakat esasları gibi konularda zorluk
yaşamamaktadır.
• Düzenleme kısıtları sebebiyle kendi piyasası dışında yatırım yapamayan emeklilik
fonu ve sigorta fonu gibi kurumsal yatırımcılar için yabancı pay senetlerine ulaşma
imkanı sağlamaktadır.
• Depo sertifikaları, ilgili yabancı pay senedinin yerel piyasasındaki fiyattan işlem
gördüğü için, saat ve kur farkı sebebiyle arbitraj imkanı söz konusudur.
Gerek ihraççılara gerekse yatırımcılara uluslararası sermaye piyasasında sağlamış ol-
duğu faydalar sebebiyle yeni depo sertifikalarının ihracı ve işlem hacmi artarak devam
etmektedir.
Depo sertifikası ihracının ihraççılara ve yatırımcılara sağladığı faydalar nelerdir? Açıklayınız.
ULUSLARARASI ÇEŞİTLENDİRME VE SİSTEMATİK RİSKİN YÖNETİMİ
Yatırımcıların; fiyat, işlem hacmi, derecelendirme notu gibi kamuya açıklanan bilgileri ta-
kip ederek portföylerinin maruz kaldığı riskleri azaltabilme olanağına sahip oldukları bu
bölümün önceki kısımlarında belirtilmiştir. Ancak riskler sadece yatırım yapılan menkul
kıymetten kaynaklanmamaktadır. Yatırımcıların risklerden korunması, kamuya açıkla-
nan bilgileri değerlendirmesi sonucunda edinmiş olduğu beklentilerin gerçekleşmesinin
yanı sıra küresel piyasalardaki gelişmelere de bağlıdır.
Konu, daha geniş bir bakış açısıyla ele alınabilir. Menkul kıymetler, etkileşimde bu-
lundukları iç ve dış çevrelerdeki gelişmelerden etkilenebilirler. Bu gelişmeler, menkul
kıymetin fiyatlarını dolayısıyla da getirilerini olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilir.
Siyasi gelişmeler, finansal krizler, uluslararası piyasalarda yaşanan gelişmeler, ekonomik
büyüme, teknolojik değişimler ve buluşlar, savaşlar ve barışlar, yasalardaki değişimler, iş-
gücü veya hammadde arzındaki değişimler, şirket yönetiminin değişimi, şirket iflasları,
şirket yöneticilerinin hataları veya hileleri bu etkileşimi oluşturan unsurlara örnek olarak
verilebilir. Bu ve benzeri unsurlardaki olumlu veya olumsuz gelişmeler, finansal varlığın
fiyatlarına etkide bulunarak, bu varlıkların getirilerinde dalgalanmalara neden olmakta-
dır. Getirilerin aşırı dalgalanması ise finansal varlığın riskinin yüksek olduğunu gösterir.
Bu nedenle finans literatüründe riskler üç başlık altında sınıflandırılarak açıklanmıştır. Bu
sınıflandırma, risk kaynaklarına göre yapılmaktadır. Bu risk sınıfları; “sistematik olmayan
riskler”, “sistemik riskler” ve “sistematik riskler”dir.
Sistematik Olmayan Riskler
Sistematik olmayan riskler, şirketlerin kendilerine veya faaliyette bulunduğu endüstriye
özgü risk faktörlerinden kaynaklanır. Bu riskler, belirli bir şirket veya endüstri koşulların-
da ortaya çıkan bir risk olduğu için farklı sektörlere yatırım yapılan bir portföy çeşitlendir-
mesi ile giderilebilmesi mümkündür. Sistematik olmayan riskler, “finansal risk”, “yönetim
riski” ve “iş ve endüstri riski” olmak üzere üç grupta incelenebilir.
Finansal risk, işletmelerin finansal yükümlülüklerini yerine getirmemesi, tasfiyeye
girmesi veya iflas etmesi riskidir. Bir işletmenin finansal yükümlülüklerini yerine geti-
rememesi, o firmanın yatırımcılarını zarara uğratır. Finansal risk, işletmelere ait bir risk
türüdür. Dolayısıyla yatırımcıların farklı işletmelere veya farklı sektörlerdeki işletmelere
yatırım yaptıkları bir portföy ile bu risklerden kaçınabilmeleri mümkün olabilmektedir.
4
Sistematik Olmayan Riskler:
Şirketlerin kendilerine veya
faaliyette bulunduğu endüstriye
özgü risk faktörlerinden
kaynaklanan risklerdir. Finansal
risk, Yönetim riski, İş ve Endüstri
riski bu gruba giren risk türleridir.