- Ünite - Uluslararası Menkul Kıymet Yatırımları 183
ce, yatırımcı belki getiri beklentisini azaltmış olacaktır ancak varyansın düşürülmesiyle
de bir nevi getiri elde etmiş olacağından, aslında minimum risk seviyesinde en yüksek
getiriyi elde etmiş olacaktır.
Modernistlerin ulusal düzeyde bir portföy oluştururken matematik ve istatistik kulla-
nımının yanı sıra farklı sektörlerden menkul kıymetleri portföye dahil etmeyi de önerme-
si, uluslararası çeşitlendirme yapılırken de dikkate alınması gereken iki önemli konudur.
Çünkü belirli bir getiri seviyesinde; matematik ve istatistiğe dayalı olarak uluslararası çe-
şitlendirilmiş bir portföyün riski, aynı yöntemlerin uygulandığı bir ulusal çeşitlendirilmiş
portföye göre daha düşük olacaktır. Ayrıca belirli bir getiri seviyesinde; hem matematik
ve istatistiğe dayalı hem de sektörel çeşitlendirme temelinde oluşturulmuş uluslararası çe-
şitlendirmiş bir portföyün riski de hem aynı yöntemlerin uygulandığı ulusal bir portfö-
yün riskinden hem de matematik ve istatistiğe dayalı olarak oluşturulmuş uluslararası bir
portföyün riskinden daha düşük olacaktır.
Dolayısıyla, Modernistlerin ileri sürmüş oldukları uluslararası çeşitlendirme yönte-
minin teoride oldukça basit olduğu söylenebilir. Özetle, uluslararası ölçekte negatif ko-
relasyona (veya kovaryansa) göre çeşitlendirilmiş bir portföyün aynı zamanda sektörel
temelde de çeşitlendirmesi yapılmışsa yatırımcılar için olası uluslararası portföylerden
biri olabileceği belirtilebilir.
Belirli bir getiri seviyesinde; hem matematik ve istatistiğe dayalı hem de sektörel çeşitlendir-
me temelinde oluşturulmuş uluslararası çeşitlendirmiş bir portföyün riski, hem aynı yön-
temlerin uygulandığı ulusal bir portföyün riskinden hem de matematik ve istatistiğe dayalı
olarak oluşturulmuş uluslararası bir portföyün riskinden daha düşük olacaktır.
Uluslararası çeşitlendirme, yatırımcıların özellikle hangi risk türünden korunmalarıyla il-
gilidir? Açıklayınız.
GELİŞMEKTE OLAN PİYASALARA YATIRIM
Uluslararası yatırımların başladığı ilk zamanlarda, yatırımlar genellikle gelişmiş ekono-
miler arasında yapılmaktaydı. Bunun başlıca sebebi, gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş
ülkelere göre teknolojinin daha yavaş bir hızda ilerlemesi ve gelişmekte olan ülkelerin bir-
çok risk unsurunun öngörülememesiydi. Ancak günümüzde teknoloji artık tüm dünyada
hızla ilerlemektedir. Bu ilerleme gelişmiş veya gelişmekte olan fark etmeksizin tüm ülke
piyasalarında eş zamanlı yatırım yapma imkanını sağlamaktadır. Ayrıca gelişmekte olan
ülkelerin, piyasalarında ve muhasebe-raporlama sistemlerinde yaşamış oldukları ulusla-
rarası entegrasyon, bu ülkelerdeki riskleri öngörmeyi yatırımcılar için daha olanaklı hâle
getirmiştir.
Bilindiği üzere gelişmekte olan ülke piyasaları, gelişmiş ülke piyasalarına göre daha
riskli kabul edilirler. Bu bir açıdan olumsuz görünse de yatırımcılar için risk primi elde
etme olanağı olarak da yorumlanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, gelişmekte olan piyasaların
yatırımcıları kendilerine çekmeleri, gelişmiş piyasalara nispeten yatırımcılara daha fazla
getiri elde etme imkanı sunmalarına bağlıdır. Dolayısıyla doğru zamanlama ile yapılmış
gelişmekte olan piyasa yatırımları, yatırımcılara gelişmiş piyasalara kıyasla daha fazla ge-
tiri elde etmelerinin önünü açmaktadır. Gelişmiş piyasalar ile gelişmekte olan piyasalar
arasındaki getiri farkı bazen öyle boyutlara ulaşmaktadır ki, belirli bir dönemde gelişmiş
piyasada negatif faiz getirisi elde edilirken, gelişmekte olan piyasalarda %8’lere varan faiz
getirileri elde edilebilmektedir. Bu getiri farkı, pay senedi piyasalarında çok daha yüksek
olabilmektedir.
Varyans: Mümkün bütün
değerlerin beklenen getiriden
uzaklıklarının karelerinin
ortalaması alınarak hesaplanan
risk ölçütüdür.
Kovaryans: İki değişken
arasındaki birlikteliğin veya
birlikte değişimin yönünü
gösteren istatistiki bir ölçüttür.
Kovaryans, +∞ ile -∞ arasında
bir değer alır.
Korelasyon: Değişkenler
arasındaki ilişkinin yönünün yanı
sıra derecesini de ölçen istatistiki
bir ölçüttür. Korelasyon, -1 ile +1
arasında değer alır.5
Risk Primi: Riskli bir yatırım
aracının beklenen getirisi ile
risksiz bir aracın beklenen getirisi
arasındaki farktır.