- Ünite - Uluslararası Menkul Kıymet Yatırımları 185
Özet
Kotasyon kavramının ne olduğunu ve kotasyon türleri-
ni açıklayabilmek
Kotasyon, borsalarda sürekli olarak işlem görme-
si amaçlanan sermaye piyasası araçlarının, gerekli
şartları yani “kotasyon” kriterlerini sağlamaları du-
rumunda, ilgili sermaye piyasasının ilgili pazarında
işlem görmesinin onaylanmasıdır. Uluslararası ko-
tasyon ise bu işlemin, kotasyonu yapılacak menkul
kıymetin anavatanında değil, diğer ülke piyasalarında
yapılmasıdır. Kotasyon kavramı, oldukça geniş boyut-
ları olan bir kavramdır. Uygulamada, kotasyon kav-
ramı “Çapraz Kotasyon”, “Sınırlar Arası Kotasyon” ve
“Çifte Kotasyon” olarak adlandırılabilmektedir. Çap-
raz kotasyon, bir sermaye piyasası aracının faaliyet
gösterdiği ülkede birden fazla borsada kote olmasıdır.
Sınırlar arası kotasyon, bir sermaye piyasası aracının
birden fazla ülkedeki borsalarda kote olmasını ifade
etmektedir. Çifte kotasyon ise bir sermaye piyasası
aracının bir borsada işlem görürken ikinci bir borsada
daha işlem görmesini ifade etmektedir.
Uluslararası borçlanma araçları piyasasının temel ak-
törlerini açıklayabilmek
Uluslararası borçlanma araçları piyasasında başta
ihraççılar, bireysel yatırımcılar, nitelikli yatırımcılar,
emeklilik yatırım fonları ve sigorta fonları gibi ku-
rumsal yatırımcılar ile merkez bankaları, bankalar,
aracı kurumlar, menkul kıymetlerin alım-satımını
yapan diğer finansal kurumlar, derecelendirme kuru-
luşları ve veri dağıtım firmaları yer almaktadır.
Uluslararası finansal piyasalarda fiyat, işlem hacmi ve
derecelendirme notu gibi bilgi kaynaklarının ihraççıla-
ra ve yatırımcılara olan yararlarını açıklayabilmek
İşlem hacmi, bir piyasada işlem gören bir menkul
kıymet ya da piyasanın geneli için belirli bir zaman
diliminde gerçekleşen alım-satım işlemlerinin para-
sal değer olarak toplamını ifade etmektedir. Fiyatlar,
piyasanın mikro yapısı, likidite ve riskten korunma
gibi faktörler sebebiyle denge patikasından sapmalar
gösterebilir. Fiyatlama hataları ise yeni bilgiye veri-
len hatalı tepkiden kaynaklanabilir. Dolayısıyla işlem
hacminin davranışını ve pay senedi getirisi ile olan
ilişkisini kavramak, yatırımcılara pay senedi piyasası-
nın gelecekte alacağı şekli anlama konusunda yararlı
olacaktır. Derecelendirme şirketleri halka açık bilgiler
ile halka açık olmayan diğer bilgileri toplayıp analiz
eder. Yatırımcılar, kendilerinin ulaşamayacakları bil-
gilerle yapılan bu zaman alıcı ve maliyetli analizlere
dere celendirme raporları ile kolaylıkla ulaşabilmekte-
dir. Dolayısıyla yatırımcılar, derecelendirme şirketle-
rinin verdiği kredi notları ile çeşitli borçlanma araç-
ları arasında karşılaştırma yaparak, aldıkları riskin
bilincine vara bilmektedir. Bununla birlikte derece-
lendirme, borçlanan taraf olan firmanın da üstlendiği
riski belirlemesine yar dımcı olur. Borçlu açısından
bakıldığında menkul kıymet ihraç etmek isteyen taraf
için kredi derecelendirme bir zorunluluktur. Ayrıca
derecelendirmenin bir dış denetim mekanizması ol-
ması nedeniyle, firma yöneticilerine kuruluşlarındaki
risklerin farkına varma ve finansal kararlarını yeni-
den yapılandırma olanağı verir.Uluslararası pay senedi piyasalarında depo sertifikası
ihraç sürecini açıklayabilmek
Depo sertifikası ihracı, ihracı gerçekleştiren firmalar
için oldukça basit ve pratik işlem adımlarını içermek-
tedir. Depo sertifikası işlemlerinin dört tarafı vardır.
Bunlar, (i) depo sertifikası ihraç etmek isteyen firma,
(ii) ihraççı ülkedeki saklama kuruluşu, (iii) uluslara-
rası depocu banka ve (iv) uluslararası takas kurulu-
şudur. Depo sertifikası ihracı yoluyla özkaynak sağ-
lamak isteyen firma, “sponsor” olarak adlandırılan
uluslararası depocu bir bankayla tarafların görev,
sorumluluk ve haklarının belirlendiği bir depozitör
anlaşması imzalar. Daha sonra ihraççı firma, ulusal
piyasada işlem gören belirli bir miktar pay senedini
faaliyet gösterdiği ülkedeki saklama kuruluşunda gü-
vence altına alır. Ulusal saklama kuruluşu, pay senet-
lerinin teslim alınarak saklandığı bilgisini uluslararası
depocu bankaya iletir. Depocu banka, saklamaya alı-
nan pay senetlerini temsil eden ve onunla aynı hak-
lara sahip olan depo sertifikalarını ihraç eder. İhraç
edilen depo sertifikaları uluslararası takas kuruluşuna
veya müşteriye teslim edilir.1234