186 Menkul Kıymet Yatırımları
Uluslararası çeşitlendirme ile sistematik riskin yöneti-
mini açıklayabilmek
Uluslararası çeşitlendirme, yatırımcıların özellikle sis-
tematik risklerden korunmalarıyla ilgilidir. Yatırımcı-
lar kaynakları birbirinden farklı risklere karşı yatırım-
larını korumak durumundadır. Sistematik olmayan
riskler, portföydeki menkul kıymet sayısını, türünü
ve ilgili menkul kıymetlerin bulunduğu sektörleri çe-
şitlendirerek giderilebilme özelliğine sahip risklerdir.
Sistemik riskler ve sistematik riskler ise bu özelliğe sa-
hip olmayan riskler olup sadece uluslararası çeşitlen-
dirme ile giderilebilme özelliğe sahiptirler. Ancak be-
lirtmek gerekir ki sistemik riskler, eğer yayılma etkisi
gösterirse bu durumda uluslararası çeşitlendirmenin
olumlu etkileri ortadan kalkmaya başlayacaktır. Sis-
tematik riskler ise sistemik riskin yayılma etkisinin
olmadığı durumlarda uluslararası çeşitlendirme ile
giderilebilme özelliğine sahiptir. Ancak burada vurgu
yapılması gereken önemli bir husus, bir portföyün çe-
şitli yabancı piyasalardan edinilmiş, yeterli sayıda ve
türde menkul kıymetlerden oluşması dahi bazen tek
bir ülkenin finansal piyasasındaki ürünlerden oluştu-
rulmuş bir portföyden bile daha fazla riskli olmasını
engelleyememektedir. Diğer bir ifadeyle uluslararası
çeşitlendirme, teorik varsayımlarının sağlanabilmesi
durumunda yatırımcının üstlendiği sistematik risk
düzeyini dolayısıyla da toplam risk düzeyini azalta-
bilmektedir.
Gelişmekte olan piyasalara yatırım konularıyla ilgili
bilgi sahibi olmak
Uluslararası yatırımların başladığı ilk zamanlarda,
yatırımlar genellikle gelişmiş ekonomiler arasında
yapılmaktaydı. Bunun başlıca sebebi, gelişmekte olan
ülkelerde, gelişmiş ülkelere göre teknolojinin daha ya-
vaş bir hızda ilerlemesi ve gelişmekte olan ülkelerin
birçok risk unsurunun öngörülememesiydi. Ancak
günümüzde teknoloji artık tüm dünyada hızla ilerle-
mektedir. Bu ilerleme gelişmiş veya gelişmekte olan
fark etmeksizin tüm ülke piyasalarında eş zamanlı
yatırım yapma imkanını sağlamaktadır. Ayrıca ge-
lişmekte olan ülkelerin, piyasalarında ve muhasebe-
raporlama sistemlerinde yaşamış oldukları uluslara-
rası entegrasyon, bu ülkelerdeki riskleri öngörmeyi
yatırımcılar için daha olanaklı hâle getirmiştir. Gü-
nümüzde özellikle getiri bazında gelişmiş piyasalara
nispeten daha yüksek oranlara sahip olan gelişmekte
olan piyasalar, bu özellikleriyle uluslararası çeşitlen-
dirmenin de önemli bir unsuru hâline gelmişlerdir.5 6