5_AOF Menkul Kıymet Yatırımları

18 Menkul Kıymet Yatırımları

ile gerçekleştiği, diğer bir ifade ile belli bir kişinin adına düzenlenmiş hisse senedine nama

yazılı hisse senedi denmektedir. Hamiline yazılı hisse senedinde ise mülkiyetin devri, hisse

senedini satın alana teslimi ile gerçekleşmektedir ve şirketlerin bu tür hisse senedi çıka-

rabilmesi için ihraç ettikleri hisse senedi bedellerini tamamen ödemesi gerekmektedir.

Sahiplerine Sağladığı Çıkar Açısından Hisse Senetleri: Hisse senetleri ana sözleşmede

aksine bir hüküm olmadıkça sahiplerine eşit haklar sağlarlar. Bu tür hisse senetleri, adi

hisse senetleri olarak tanımlanmaktadır ve sahiplerine daha önce belirtilen hakları tanırlar.

Bununla birlikte bazı hisse senetlerine, ana sözleşmeye dayanarak kâr payı, tasfiye payı,

rüçhan hakkı, oy hakkı gibi konularda adi hisse senetlerine göre öncelik ve imtiyazlar tanı-

nabilir. Bu tür özelliklere sahip hisse senetlerine ise imtiyazlı hisse senedi olarak adlandırılır.

Bununla birlikte imtiyazlı hisse senetleri, taşıdıkları özelliklere bağlı olarak tahvil ve hisse

senedi arasında yer alan bir menkul kıymet türüdür. Ayrıca bir anonim ortaklıkla farklı

imtiyazlara sahip hisse senetleri bulunuyorsa bu hisse senetleri A grubu, B grubu, C grubu

gibi farklı grup isimleriyle adlandırılırlar ve borsada farklı işlem sıralarında işlem görürler.

Sermaye Artışına Göre Hisse Senetleri: Hisse senetleri sermaye artışlarına göre be-

delli ve bedelsiz hisse senetleri olarak sınıflandırılırlar. Bedelli hisse senetleri; kuruluş aşa-

masında veya bedelli sermaye artırımlarında, rüçhan haklarının kullanmasıyla veya halka

arz yoluyla üçüncü kişilere satışı yapılarak şirkete para girişi sağlayan, bedelin tamamen

ödendiği hisse senetleridir. Şirketler dağıtılmayan kârlar, yeniden değerleme değer artış

fonu, sabit varlıkların satışından elde edilen kârlar gibi şirket içi kaynakları kullanarak ser-

maye artırabilirler. Bu şekilde şirkete yeni fon girişi sağlamayan iç kaynaklardan sermaye

artımı ile ihraç edilen hisse senetlerine ise bedelsiz hisse senetleri denmektedir.

İhraç Değerine Göre Hisse Senetleri: Hisse senetleri, nominal değeri ve ihraç değeri

arasındaki  farka   bağlı   olarak  primli-primsiz  hisse   senedi  olarak  adlandırılırlar.    Nominal 

değer, hisse senedinin üzerinde yazılı olan değerdir. Primsiz hisse senedi, nominal değeri

ile ihraç değeri aynı olan hisse senetleridir. Primli hisse senedi ise nominal değerinden

yüksek bir bedelle ihraç edilen hisse senedidir.

Oydan Yoksun Hisse Senetleri: Şirketlerin finansman ihtiyacını gidermek amacı ile

hisse senedi ihraç etmeleri durumunda, çıkarılan hisse senetlerini satın alan yatırımcıla-

rın ortaklık hakkı elde etmesi nedeniyle şirketin mevcut ortaklık yapısı ve yönetim düzeni

değişebilir. Bu bağlamda finansman ihtiyacını gidererek aynı zamanda mevcut yönetim

ve karar mekanizmasını korumak isteyen şirketler, alternatif bir yatırım aracı olarak oy-

dan yoksun hisse senedi ihraç edebilirler. Oydan yoksun hisse senedi, ortaklıkların esas

sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla, sermaye artırımı yoluyla ihraç edebilecekleri oy

hakkı hariç, sahibine kâr payından ve istediğinde tasfiye bakiyesinden imtiyazlı olarak

yararlanma hakkını ve diğer temel ortaklık haklarını sağlayan hisse senetleridir. Ayrıca

oydan yoksun hisse senedi sahipleri, oy hakkına sahip olmamalarına rağmen genel kurula

katılma ve bilgi edinme gibi diğer idari haklara sahiptirler.

Katılma İntifa Senetleri: Sahiplerine ortaklık hakkına olmaksızın kardan pay alma,

tasfiye bakiyesinden yararlanma ve belli bazı olanaklardan yararlanma hakkı veren ser-

maye piyasası aracıdır. Katılma intifa senedine sahip yatırımcılar aynı zamanda hisse

senedi sahibi olmamaları durumunda, ortaklık hakkına da sahip değildirler. Başta risk

faktörü olmak üzere

Tahviller

Tahviller,  anonim  şirketlerin veya    kamu    tüzel   kişilerinin orta    ve   uzun   vadeli  fon sağlamak    

üzere   ihraç   ettikleri   borç    senetleridir.   Tahvil  ihraç   eden    şirketler   aldıkları   borç    karşılığında    

tahvil sahiplerine, belirlenmiş vade ve faiz oranı üzerinden anapara ve düzenli faiz öde-

melerini taahhüt ederler. Şirket sahipleri uzun süreli fon ihtiyaçlarını, yeni ortak almadan