- Ünite - Menkul Kıymet Yatırımlarında Bilgi Kullanımı 37
belirlenmesi yalnızca vergi politikaları nedeniyle değil, yabancı yatırımlar, döviz politi-
kaları ve yönetimsel prosedürler nedeniyle de oldukça önemlidir. Ekonominin büyüme
dönemlerinde birçok sektör ve şirketin büyümesi, kârlılığın artması beklenir, ekonomi-
nin daralma dönemlerinde ise genellikle birçok sektör ve şirket hayatta kalma mücadelesi
vermektedir. Yatırımcıların ekonomi analizinde kullanabilecekleri pek çok araç diğer bir
ifadeyle ekonomik değişken bulunmaktadır. Bu değişkenlerden en çok kullanılanları;
• Gayrisafi yurtiçi hasıla
• Para politikası ve likidite
• Enflasyon,
• Faiz oranları
• Maliye politikası
• Döviz kuru politikaları
• Vergi politikaları
• Teşvikler
• Uzun dönemli beklentiler
• Kısa dönemli beklentiler
Sektör analizi; ekonomi analizinin ikinci aşaması sektör analizidir. Bazı sektörler
ekonomideki koşullardan bağımsız hareket edebilmekte, söz konusu sektörde yer alan
şirketlerin performansı diğer şirketlere göre daha yüksek olabilmektedir. Bu bağlamda
sektörlerin ekonomik gelişmelere tepkilerinin, duyarlılıklarının belirlenmesi ve ekonomik
gelişmelerin endüstriler üzerindeki spesifik etkilerinin tespiti yatırımcının beklentilerinin
karşılanması açısından önemlidir. Sektör analizi temelde sektörlerin mevcut durumuna ve
ekonomik koşullara karşı tepkilerine odaklanan bir araştırmayı ifade etmektedir.
Sektör kavramı çok dar veya geniş şekilde tanımlanabilmektedir ve pek çok sektörel
sınıflandırma bulunmaktadır. Burada önemli olan analizin amacına uygun tanımlamayı
yapabilmektedir. Örneğin bilgisayar endüstrisi kendi içinde yazılım, donanım, internet
sağlayıcılığı ve anasistem bilgisayarları gibi pek çok alt sektöre ayrılabilmektedir. Burada
genel bir değerlendirme hem oldukça zordur hem de analizden beklenen faydanın sağlan-
masını güçleştirmektedir.
Şirket analizi, temel analizin üçüncü ve son aşaması şirket analizidir. Bu aşama diğer
iki aşamadan farklı olarak doğrudan yatırımcının amacına uygun olan veriyi sağlayan aşa-
madır. Çünkü yatırımcı aslında ekonomi veya sektöre değil, şirkete yatırım yapmaktadır.
Diğer iki aşama ise şirketin değerini etkileyen, diğer bir ifadeyle dolaylı etkilere sahip olan
faktörleri analiz etmektedir. Şirket analizinin iki temel bileşeni bulunmaktadır; finansal
ve finansal olmayan faktörlerin analizi. İyi bir analist bu iki bileşene de ağırlık vererek
hem içsel hem de dışsal bilgileri analiz eder. İçsel bilgiler şirket tarafından yayınlanan veri
ve olayları içerirken, dışsal bilgiler medya, araştırma şirketleri vb. tarafından yayınlanan
rapor ve analizleri içermektedir.
Finansal olmayan faktörlerin analizinde şirketin tarihçesi, yönetim kadrosu, gelecek
planları ve ar-ge faaliyetleri gibi değişkenler dikkate alınmaktadır. Finansal faktörlerin
analizinde ise sayısal veriler ve teknikler kullanılarak işlemnin finansal durumu, kazanç-
ları ve kârlılık durumu gibi niceliksel değişkenleri analiz edilir.
Menkul Kıymet Analizinde İhtiyaç Duyulan Bilgilerin Elde Edilmesi
Yatırımcılar finansal bilgi kaynaklarından elde ettikleri veri türlerine bağlı olarak kararla-
rını değiştirebilirler. Kamu kuruluşları gibi benzer türdeki kaynaklardan açıklanan veriler
bazı yatırımcılar açısında oldukça güvenilir bulunup sıklıkla kullanırlarken bazı yatırım-
cılarda üçüncü kişilerin analizleri yoluyla elde edilen verilere güvenerek yatırım kararı