- Ünite - Makroekonomik Değişkenlerin Menkul Kıymet Yatırımlarına Etkisi 65
Sıra Sizde Yanıt Anahtarı
Sıra Sizde 1
Hisse senetleri, tahvil gibi menkul kıymetlerin alınıp satıldığı
örgütlü piyasaya sermaye piyasası veya borsa denir. Bu piya-
sadaki gelişmeler ekonomik durumun bir göstergesi olarak
kullanılır. Diğer göstergelere nazaran daha kolay gözlenebilir,
çünkü haftanın her günü hatta her saat borsalardaki gelişme-
ler izlenebilir. Bunlardan hisse senedi piyasasındaki gelişme-
lere bakarak ekonominin geleceğine ilişkin tahminde bulu-
nulabilir. Bu piyasalardaki dalgalanmalar aslında ekonomik
dalgalanmaların nedeni olmaktan çok bir sonucudur.
Sıra Sizde 2
Finans teorisinde, piyasaların etkin olması sonucu finansal
varlıkların fiyatlarındaki değişkenliğin ilgili makro ekono-
mik değişkenlerin beklenen değerleri ile açıklanabileceği yer
almaktadır. Hisse senedi fiyatları ve makroekonomik değiş-
kenler arasındaki ilişkinin çıkış noktası hisse senedi değer-
lemesinde yeri olan kâr paylarının ve ıskonto oranının reel
ekonomik değişkenlerden etkilenmesidir.
Sıra Sizde 3
Toplumdaki tüm birimler (firma yöneticileri, tüketiciler,
bankerler, sendikacılar, hükümetler) fiyatlar genel düzeyin-
deki değişmelerle yoğun bir şekilde ilgilidir. Çünkü fiyat
düzeyindeki değişiklikler sonucu, ortaya çıkan zararların
tazmin edilmesi için her birim çaba harcar. Örneğin; işletme
sahipleri müşterilerine uygulayacağı fiyatları, sendikacılar
işçilerin ücret anlaşmalarındaki kayıplarını tazmin etme-
ye yönelirler. Aynı şekilde tüketicilerin de enflasyonla ilgili
kaygıları vardır. Çünkü enflasyon ortamında paranın daha
önceden alabildiği miktarda alım gücü olmayacaktır. Yani gi-
yim, gıda, kültürel kısaca her şey için daha fazla para ödemek
gerekecektir. Yine hükümetler enflasyona ve deflasyona karşı
politikaların ne zaman gerekeceğini bilmek için fiyat düzeyi-
ni izlemek durumundadır.
Sıra Sizde 4
Enflasyondan en çok zarar görenler sabit geliri olan insan-
lardır. Çünkü onların gelirleri esnek değildir. Klasik örnek
emekli maaşıyla geçinenler ya da biriktirmiş olduğu tasar-
rufla geçinmek zorunda olanlardır. Enflasyon belirli zaman-
lar için sabit getiri sağlayan nominal değerli varlıkların reel
değerini düşürmektedir. Örneğin; bir yıl vadeli tahvil almış
birisi için fiyat düzeyinin bir yıl sonra ikiye katlanması du-
rumunda, tahvilin anaparasını geri aldığında, bu paranın
alım gücünün tahvili satın aldığı döneme göre yarı yarıya
azaldığını görecektir. Bu şekilde beklenmedik bir enflasyonla
alacaklılardan (tasarruf yapanlardan) borçlulara (tahvil ihraç
edenlere) doğru bir servet transferi olacaktır.
Sıra Sizde 5
hisse senedi fiyatları ve döviz kurları arasındaki ilişkinin;
hem teorik hem de ampirik nedenlerle, pek çok ekonomis-
tin dikkatini çektiğini ifade etmişlerdir. Döviz ve hisse se-
nedi piyasalarında ortaya çıkan finansal krizler, hem ülke
ekonomileri üzerindeki etkiler bakımından hem de ulusla-
rarası finansal sistemde yol açtığı belirsizlikler bakımından
ilgi konusu olmaktadır. Bu nedenledir ki döviz kuru ve hisse
senedi fiyatları veya hisse senedi getirileri arasındaki ilişki,
tasarruf sahipleri, yatırımcılar, finansal piyasalardaki diğer
katılımcılar ve politika yapıcıların ilgisini çekmektedir. Dö-
viz kuru ile hisse senedi fiyatları arasındaki nedensellik iliş-
kisinin yönünün belirlenmesi, hükûmetlerin konu ile ilgili
politikalarının nasıl şekillendirilmesi gerektiği konusunda
bilgi sağlamak yanında; yatırımcı kararları acısından önemli
bilgiler sunmaktadır.
