11
Palme Yayınevi
1.Ünite /KARBON KİMYASINA GİRİŞ
- A 2. E 3. E 4. C 5. A 6. B
ORGANİK BİLEŞİKLERİN
FORMÜLLERİ
Organik kimyada bileşik for-
mülleri basit formül, molekül
formülü ve yapı formülü ola-
rak üç farklı şekilde yazıla-
bilir.
Basit (Kaba) Formül:
Bir bileşikteki elementlerin
türünü ve atom sayılarının
birbirine oranını gösteren
formüle basit formül denir.
Örneğin, C 2 H 6 bileşiğinin
basit formülü CH 3 ’tür.
Molekül Formülü: Bir bi-
leşikteki atomların türünü ve
sayısını tam olarak gösteren
formüle molekül formülü
denir. Bileşiklerin basit for-
mülü ve molekül kütlesi
bilinirse molekül formülü
bulunabilir.
Bir bileşiğin molekül for-
mülünden bir molündeki
elementlerin mol sayıları ve
elementlerin yüzde bileşim-
leri hesaplanabilir.
Molekül formülleri, basit
formüllerin tam sayılı katla-
rıdır.
Molekül
kütlesi
Basit
formülün
kütlesi
= x n
Yapı (Açık) Formülü: Bir
bileşikteki elementlerin türü,
sayısı ve bağlanış biçimle-
rini gösteren formüle yapı
formülü denir.
Örneğin molekül formülü
CH 4 olan bileşiğin yapı for-
mülü
şeklindedir.
1. Sadece C, H ve O atomlarından oluşan bir
bileşiğin nicel analizinde C ve H kütlelerinin
yüzdeleri sırasıyla %72 ve %12 olarak belirle-
niyor.
Buna göre, bu bileşiğin basit formülü aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
(C: 12, H: 1, O: 16)
A) C 6 H 12 O B) C 4 H 8 O C) C 2 H 6 O
D) CH 4 O E) C 2 H 4 O
Basit Formül ve Molekül Formülü
olan bileşikler ile ilgili;
I. Molekül formüllerinde aynı sayıda atom
içerirler.
II. Aynı türde atom içerirler.
III. Elementlerin kütlece yüzde bileşimleri
aynıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
3. Bir organik bileşiğin 9 gramı yakıldığında, 5,
gram H 2 O ve normal koşullarda 6,72 litre CO 2
gazı oluşuyor.
Buna göre, bileşiğin basit formülü aşağıda-
kilerden hangisidir?
(C: 12, H: 1, O: 16)
A) CH 2 B) C 3 H 4 C) C 2 H 4
D) CH 4 O E) CH 2 O
4. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yapı
formülü verilen bileşiğin basit formülü
CH 2 O değildir?
O OH
|| |
A) HC — CH — CH 2 OH
O OH OH OH OH
|| | | | |
B) HC — CH — CH — CH — CH — CH 2 OH
O O
|| ||
C) HO — C — CH 2 — CH 2 — C — OH
O
||
D) H — C — H
E) CH 3 — COOH
5. Bir bileşiğin basit formülü CxHy'dir. Formül-
deki olduğuna göre, bileşiğin mole-
kül formülündeki C kütlesinin H kütlesine
oranı aşağıdakilerden hangisidir?
(C: 12, H: 1)
A) 8 B) 24 C) 6 D) 32 E) 23
6. I. CH 3 — CH 3
II. CH 3 CH 2 OH
III. CH 3 — NH — CH 2 — CH 3
IV. HC ‚ CH
V. CH 2 “ CH — CH “ CH 2
Yukarıdaki bileşiklerden kaç tanesinin ba-
sit formülü ile molekül formülü aynıdır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
- TEST