8
Palme Yayınevi
1.Ünite /KARBON KİMYASINA GİRİŞ
ORGANİK VE ANORGANİK
BİLEŞİKLER
Erime ve kaynama noktaları
düşük, karbon atomu içeren,
ana kaynağı genellikle canlılar
olan bileşiklere organik bile-
şik denir. Organik bileşikler C
ve H elementlerinin yanı sıra
oksijen (O), azot (N), kükürt
(S) gibi elementleri de bulun-
durabilirler.
Organik olmayan bileşik-
lere anorganik bileşik denir.
Anorganik bileşikler su, mine-
ral, oksit, asit, baz ve tuzlardır.
Bazı anorganik bileşiklerin de
yapısında karbon bulunur. Ör-
neğin yapısında karbon atomu
bulunan CO, CO 2 , Na 2 CO 3 ,
KCN bileşikleri anorganiktir.
Organik ve anorganik (organik
olmayan) bileşiklerin özellikleri
aşağıdaki tabloda karşılaştırıl-
mıştır.
Organik
Bileşikler
Anorganik
Bileşikler
Ana kaynak-
ları canlılar
ve canlıların
dönüşmüş
halleri olan
kömür,
petrol ve
doğal gaz
gibi madde-
lerdir.
Ana kaynak-
ları doğadaki
mineraller,
cevherler ve
maden filizle-
ridir.
Yanıcıdırlar.
Yandıkla-
rında genel-
likle CO 2 ve
H 2 O oluştu-
rurlar.
Genellikle
yanmazlar.
Erime
noktaları
düşüktür. Ör-
neğin glikoz
(C 6 H 12 O 6 )
80 °C sıcak-
lıkta erir.
Erime nokta-
ları yüksektir.
Örneğin sofra
tuzu (NaCl)
801°C sıcak-
lıkta erir.
Genellikle
suda çözün-
mezler.
Genellikle
suda çözü-
nürler.
Kovalent
yapılı bile-
şiklerdir.
Genellikle
iyonik yapılı
bileşiklerdir.
Birçok bağ
içerdik-
lerinden
daha yavaş
reaksiyona
girerler.
Bağ sayıları
az olduğu
için daha hızlı
reaksiyon
verirler.
- E 2. C 3. B 4. B 5. A 6. C
- TEST
Organik ve Anorganik Bileşikler
1. Organik bileşiklerle ilgili aşağıdaki ifadeler-
den hangisi doğrudur?
A) Yapısında C atomu içeren bütün bileşikler
organiktir.
B) Yapay olarak sentezi mümkün olmayan
bileşiklerdir.
C) Yalnızca canlı organizmalar tarafından
oluşturulabilirler.
D) Sofra tuzu (sodyum klorür) organik bir bi-
leşiktir.
E) Molekül formülü C 2 H 6 O 2 olan glikol orga-
nik bir bileşiktir.
2. Aşağıda formülü verilen bileşiklerden han-
gisi organik bir madde değildir?
A) CH 4 B) CH 3 COOH
C) CaCO 3 D) C 2 H 5 OH
E) C 6 H 12 O 6
3. • CaCO()kkCaOC() O()g
I II
32 $ +
• NH OCNNHC——NH
||
IIIIV
422
O
$
• CO()gH 3 ()gCHg()HO()s
V VI
++ 24 $ 2
Yukarıdaki tepkimelerde yer alan altı çizili
maddelerden kaç tanesi organik bileşik sı-
nıfına girer?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
4. I. Oksijen (O)
II. Azot (N)
III. Karbon (C)
Yukarıdaki elementlerden hangileri bütün
organik bileşiklerin yapısında bulunur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
5. • Azot gazı
- Metan gazı
- Karbondioksit gazı
- Karbonmonoksit gazı
- Oksijen gazı
Doğada bulunan gazlardan bazıları yukarıda
verilmiştir.
Buna göre, bu gazlardan kaç tanesi orga-
nik bileşik olarak kabul edilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
6. Aşağıdakilerden hangisi organik bileşikle-
rin özelliklerinden değildir?
A) Genellikle suda çözünmezler
B) Yer aldıkları tepkimeler yavaş yürür.
C) Organik bileşiklerde bağlar genellikle iyo-
niktir.
D) Organik bileşiklerde temel element kar-
bondur.
E) Karbonun bağ yapma gücünden dolayı
milyonlarca organik bileşik vardır.