Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

(singke) #1

93


Palme Yayınevi

ALKİNLER
w Yapısında en az bir tane
üçlü bağ bulunduran doy-
mamış hidrokarbonlara
alkin denir.
w Yapısında birden fazla üçlü
bağ bulunduran alkinlere
polialkin denir.
w Genel formülleri CnH2n–2’dir.
w İki karbon arasındaki üçlü
bağ, bu sınıfın fonksiyonel
grubudur.
w Alkinlerden bir hidrojen çı-
karılınca oluşan grup alkinil-
dir.
w Üçlü bağı oluşturan kar-
bonlar sp hibritleşmesi ya-
parlar.
w İlk üyesinin özel adının
asetilen olması nedeniyle,
alkinler asetilen sınıfı olarak
da adlandırılırlar. Asetilen
doğrusal bir geometriye sa-
hiptir ve bağ açısı 180° dir.
VSEPR gösterimi AX 2 'dir.
w Asetilenin bir hidrojen eksik
haline etinil denir.
H—C K C—H
Etin(Asetilen)

H—C K C—
Etinil
w Homolog sıra oluştururlar.
w Alkinlerin molekül geomet-
rileri doğrusaldır ve cis-
trans izomerleri yoktur.
w R–CKC–H yapısındaki al-
kinlere uç alkinler denir.
w R–CKC–R yapısındaki al-
kinlere iç alkin denir.
ALKİNLERİN
ADLANDIRILMASI
w Birbirine üçlü bağ ile bağ-
lanmış C atomları en küçük
sayıya gelecek şekilde en
uzun karbon zinciri seçilir.
w Üçlü bağın bulunduğu kar-
bonun numarası belirtilerek
zincirin adı okunur.
w Zincire bağlı gruplar, bağlı
oldukları karbonların numa-
raları ile okunur.
w Alkanlardaki –an ekinin
yerine –in eki getirilerek
okunur. 2 ve 3 karbonlu
alkinlerde üçlü bağın yerini
belirtmeye gerek yoktur.
w Asetilene göre isimlendir-
mede alkil gruplarının adı
söylenip sonuna asetilen
kelimesi getirilir.
H – C K C – H
Asetilen (Etin)
H – C K C – CH 3
metil asetilen (propin)
CH K C – CH 2 – CH 3
1–bütin
w Birden fazla üçlü bağ varsa
her bir üçlü bağın yeri ayrı
ayrı belirtilir ve –in ekinden
önce üçlü bağların sayısı iki
ise –diin, üç ise –triin ekle-
riyle belirtilir.

1. Aşağıdaki organik bileşik adlandırmaların-


dan hangisi yanlıştır?

A) HC K C –CH 2 –CH–CH–CH 2 –CH 3


B) CH 2 = CH–C = CH 2


C) CH K C – CH – C K CH


D) HC K C – CH – CH – C 2 H 5


E) CH 3 – CH – C K CH


CH 3

CH 3

CH 3

Br

CH 3

C 2 H 5

CH 3

Bileşik Adlandırma
4,5-dimetil
-1-heptin
2-metil-1,3-
bütadien
3-metil-1,4-
pentadiin
3 – bromo-4-
etil-1-pentin
İzopropil ase-
tilen

2. Bileşik Bağ sayısı


I. 4–metil – 2– pentin 15 s,2p
II. 3–metil – 1– hekzin 18 s, 2p
III. 1– bütin 10 s,3p

Yukarıdaki bileşiklerden hangilerinin birer

moleküllerinde bulunan sigma (s) ve pi (p)

bağı sayıları karşılarında doğru verilmiştir?


A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

3. I. CH 3 – CH 2 – CH – CH 3


II. CH


2 – CH 3


III. CH 3 – CH “ CH 2


IV. CH ‚ CH


V. CH 3 – CH – CH 3


Cl

Cl

Yukarıda verilen bileşiklerden kaç tanesi
doymuş hidrokarbondur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5


4. Düz zincirli ve toplam dört karbonlu bir hid-


rokarbon bileşiğinde 1. ve 2. karbon atomları
sp hibritleşmesi, 3. ve 4. karbon atomları sp^3
hibritleşmesi yapmıştır.

Buna    göre,   bileşiğin   IUPAC   adı  aşağıdaki-
lerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) 2–bütin B) 1–büten C) 1–bütin

D) 2–büten E) 1,2–bütadien

5. Normal koşullarda 4,48 litresi 10,8 gram


olan    gaz halindeki   alkin   ile ilgili;
I. Kapalı formülü C 4 H 6 'dır.
II. Adı 2–bütin olabilir.
III. Siklobüten ile kapalı formülü aynıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
(H: 1, C: 12)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Aşağıdaki organik bileşik adlandırmaların-


dan hangisi yanlıştır?

A) CH 2 – C = CH – CH = CH 2


B) CH 3 – C – C = CH – CH 3


C) HC K C – CH – (CH 2 ) 2 – CH 3


D) CH K C – CH – CH 3


E) C K C – CI


CH 3

CH 3

CH 3

Cl Cl

CH 3

CH 3

Bileşik Adlandırma

4– metil – 1,3 –
hekzadien

2,3 – dikloro –2–
metil –3– pentin
3 – metil –1–
hekzin
3 – metil – 1–
bütin

Kloro siklopropil
asetilen


  1. TEST


Alkinler ve Adlandırılması - I



  1. D 2. B 3. A 4. C 5. E 6. B

Free download pdf