Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

1. Bir maddenin katı, sıvı ve gaz halleri olan
   
   X, Y ve Z ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

• 
  

        Tanecikler  arası   çekim   kuvveti en   fazla  

  
  

  olan Y’dir.

  
  


• 
  

  Düzensizliği en fazla olan X’dir.

  
  

Yukarıda verilenlere göre, X, Y ve Z

halleri ile ilgili aşağıdakilerden hangi-
si doğrudur?
X Y Z

A) Gaz Katı Sıvı
B) Katı Sıvı Gaz
C) Sıvı Gaz Katı
D) Gaz Sıvı Katı
E) Katı Gaz Sıvı

2. 
   

   Aşağıda verilen yargılardan hangisi
   yanlıştır?
   A) Madde katı haldeyken tanecikleri
   birbirine en yakın durumdadır.
   B) Maddelerin, aynı koşullarda farklı
   
   fiziksel hallerde bulunmalarının ne-
   deni moleküller arası çekim kuvvet-
   leridir.
   C) Maddenin en düzensiz hali katı hal-
   dir.
   D) Bir madde sıvı halden gaz hale ge-
   çerken düzensizliği artar.
   E) Gazlar ve sıvılar akışkandır.

   
   


3. 
   

X

Katı

b

a c

Y

Yukarıda bir maddenin katı, sıvı ve gaz

halleri şematik olarak gösterilmiştir.
Buna göre;

I. Tüm değişimlerde moleküller arası

bağlar etkilidir.
II. X sıvı ise, a olayında moleküller arası

çekim kuvveti artar.
III. Y gaz ise, b ve c olaylarında madde-
nin potansiyel enerjisi artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III

MADDENİN FARKLI HALLERİ

Çevremizde  maddelerin  bazıları    katı,    bazıları   sıvı     bazılarının    da   gaz     olduğu görülür.    Bu  

durum   maddelerin  üç   farklı halde   bulunduğunu,    bunların    katı,    sıvı    ve  gaz     halleri    olduğunu    

gösterir.   Bunların    dışındaki   maddelerin  plazma  hali     de  vardır.    Maddelerin  farklı  fiziksel    hal-

lerde   bulunmasının    temel   nedeni  tanecikler  arası   çekim   kuvvetlerinin   büyüklüğüdür.   Ayrıca  

maddelerin  hal  değişimi   sırasında   sadece  taneciklerin    birbirinden uzaklığı    değişir,    maddele-

rin kimyasal    yapısı  ve  formülü değişmez.

KATI:

• Maddelerin en düzenli ve
  
  en düşük enerjili halidir.


• Tanecikler bulundukları
  
  yerde sadece titreşim
  
  hareketi yapar.


• Akışkan değildir.


• Maddenin en yoğun halidir.


• Belirli şekil ve hacimleri vardır. Sıkıştırıla-
  mazlar.


• Tanecikleri arasındaki boşluk çok azdır.


• Taneciklerin arasındaki çekim kuvvetleri sıvı
  
  ve gaza göre çok fazladır.


• Sıcaklıkla hacmi değiştirilebilir.


• Taneciklerin potansiyel enerjisi
  
  diğer hallere göre daha azdır.

Katı    hal

SIVI:

• Maddenin katı haline göre
  
  daha düzensiz ve daha
  
  yüksek enerjili halidir.


• Sıkıştırılamayan akışkandır.


• Tanecikleri arasındaki boş-
  luk katıdan fazla, gazdan azdır.


• Belirli şekilleri yoktur. Bulundukları kabın şek-
  lini alırlar.


• Titreşim ve öteleme (yer değiştirme) hareketi
  
  yapar.


• Belirli hacimleri vardır.


• Tanecikler arası çekim kuvveti gaza göre
  
  fazla, katıya göre azdır.


• Sıcaklıkla hacimde değişme olur.


• Genellikle yoğunlukları katılardan düşük, gaz-
  lardan yüksektir.

Sıvı    hal

Gaz hali Plazma

GAZ:

• Maddenin en düzensiz ve
  en yüksek enerjili halidir.


• Tanecikleri arasındaki
  çekim kuvvetleri yok de-
  necek kadar az, boşluk çok
  fazladır.


• Sıkıştırılabilen akışkanlardır.


• Titreşim, dönme ve öteleme hareketi yapar.


• Belirli şekli ve hacmi yoktur. Bulundukları
  kabın hem şeklini hem hacmini alır.


• Birbirleriyle her oranda karışarak homojen
  karışımlar oluşturur.


• Gaz molekülleri birbirleri ile çarpıştıklarında
  taneciklerin hızları ve yönleri değişebilir.
  Fakat ortalama hızları değişmez. Çünkü çar-
  pışmalar esnektir.


• Bulundukları ortamda kolaylıkla yayılır.


• Sıcaklık etkisiyle genleşebilir.


• Düşük sıcaklık ve yüksek basınçta sıvılaşabi-
  lir.


• Katı ve sıvılara göre aynı hacimde daha az
  
  tanecik bulundurduklarından gazların yoğun-
  luğu katı ve sıvılara göre daha düşüktür.


• Bulundukları kap içinde uyguladıkları basınç,
  kabın her noktasında aynıdır.

PLAZMA:

• İyon, elektron, nötr atom ka-
  rışımına iyonize olmuş gaz
  ya da plazma denir.


• Gazlar gibi plazmalarında
  belirli şekil ve hacimleri yok-
  tur.


• Yoğunlukları katı ve sıvılardan azdır.


• Plazmalar birbirine çarpacak kadar yoğun de-
  ğildir. Plazmalar manyetik alanlarda yerlerinde
  
  tutulabilir.


• Elektriği iyi iletmesine rağmen nötral yapılardır.


• Pozitif yük sayısı negatif yük sayısına eşittir.


• Gazlardan farklı olarak ısıyı iyi iletir, elektrik ve
  
  manyetik alandan etkilenir.


• Tanecikler arasında enerji ışık hızıyla taşınır.


• Plazma halindeki tepkimeler daha hızlı gerçek-
  leşir.


• Işığı geçirmez, dağıtır.
  
  Örnek olarak; şimşek, yıldırım, mum, alev,
  plazma televizyonlar, güneş, yıldızlar, neon
  
  ışıklar floresan lamba ve volkan lavları verile-
  bilir.
  
  Ayrıca gıdaların ambalajlarında bakteri öldü-
  rücü, dokunun çıkarılmasında helyum plazma-
  ları, kanamayı durdurmak için Argon plazma
  kullanılmaktadır.


• Plazmalar doğal ya da yapay yollarla oluşabi-
  lir. Güneş doğal plazma, floresan lamba yapay
  
  plazmadır. Doğal ve yapay plazmalar sıcak ve
  
  soğuk ortamlarda gerçekleşebilir.

4. ÜNİTE MADDENİN HALLERİ