Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

Buharlaşma ve Yoğuşma

Sıvıyı  oluşturan   tanecikler  katıdakilere    göre     daha   hareketlidir.   Enerji  kazanan bir  tanecik    

kendisini   etkileyen   çekim   kuvvetlerini    yenerek sıvıyı  terk     eder    ve  gaz     haline geçer.  Bu   olaya  

buharlaşma  denir.  

Buharlaşma  sıvının yüzeyinde   gerçekleşir.    Çünkü   yüzeydeki   bir  taneciğe   etki     eden   çekim

kuvveti daha    azdır.  Tanecik bunu    yenerek sıvının yüzeyinden  ayrılır.    Buharlaşan  sıvının sıcak-

lığı     düşer. Çünkü   buharlaşan  tanecik komşu   taneciklerden   enerji  aldığı  için     yüksek enerjilidir.

Birim   zamanda buharlaşan  sıvı     miktarına  buharlaşma  hızı

buharlaşan sıvı molekülleri

Sıvı yüzeyinden ayrılarak

buharlaşan moleküller

Sıvı yüzeyinden ayrı-

lamayarak buharlaşmayan

moleküller

Ortalama kinetik enerjisi yük-

sek olan moleküller yüzey ge-

rilimini yenerek buharlaşırlar.

denir.  

� Sıcaklık  arttırılırsa,   

� Sıvının   yüzeyi  genişletilirse, 

� Dış   basınç  azaltılırsa,

� Buharlaşan    sıvı     su  olduğunda  havanın nem  oranı  düşü-

rülürse,    

buharlaşma  hızı    artar.

� Moleküller    arası   çekim   kuvveti arttıkça,   

� Sıvıda    çözünmüş    uçucu   olmayan katı     madde  (yemek

tuzu,   şeker   gibi)   oranı   arttıkça,

buharlaşma  hızı    azalır.

� Rüzgârlı  havada  ise buharlaşma  daha    hızlı   olur.

Sıvı    miktarını   arttırmak   yüzeyi  genişletmiyorsa buharlaşma  hızı    değişmez.

� Buhar molekülleri sıvı     moleküllerine  göre     daha   hareketli   olup     hem     birbirlerine   hem  de 

kabın   çeperlerine ve   sıvı    yüzeyine   çarpar. Sıvı     yüzeyine   çarpan  buhar   moleküllerinden

enerjileri  düşük   olanlar sıvı     yüzeyi ile  aralarında oluşan  çekim   kuvvetini   yenemez ve  

sıvı     faza    geçer. Bu   olaya  yoğuşma denir.  Buharlaşmanın   tersine yoğuşma denir.

Yoğuşma gazın   (buharın)   sıvıya  dönüşmesidir.

� Buharlaşan    madde   ısı  alırken    yoğuşan madde   ısı  verir. Yağmur  yağarken    havadaki    

su  buharı  yoğunlaşır. Yoğuşma sırasında   verilen ısı nedeniyle   de  hava    ısınır.

Buhar Basıncı ve Kaynama Noktası

Sıvı     haldeki    maddeler    bulundukları    her  sıcaklıkta az   ya  da

Sıvı–buhar  dengesi:

Birim   zamanda buharlaşan  

sıvı    sayısı, yoğunlaşan  buhar   

sayısına    eşittir.

çok  buharlaşır.    Sıvı     buharlaştıkça  kapta   sıvı     üzerinde   sıvının 

buharı  oluşur. Bu   buhar  tanecikleri serbest hareket ederken 

birbirlerine    veya     sıvı    yüzeyine   çarparak    enerjilerini    kaybede-

rek yoğunlaşır  ve  tekrar  sıvıya  dönüşür.

Başlangıçta sıvının buharlaşma  hızı,    buharın    yoğuşma

hızından    büyüktür.   Buhar   miktarı arttıkça    yoğuşma hızı     artar. 

Bir  süre    sonra  öyle     bir     an  gelir   ki  buharlaşma hızı     ile     yoğuşma

hızı     birbirine  eşit     olur.   Bu  andan  sonra   ne   sıvı    miktarı    ne   de 

buhar   miktarında  bir  değişim    gözlenmez.  Sıvı     ve  buharı ara-

sında   oluşan  bu  duruma  sıvı    –   buhar   dengesi adı verilir.

Belirli sıcaklıkta  kapalı  bir  kapta  sıvısıyla   dengede olan    

buharın yaptığı basınca denge   buhar   basıncı adı verilir.    

Buhar   basıncı;

� Sıvının   cinsine bağlıdır.   Yani     tanecikleri    arasındaki  çekim   kuvveti büyük   olan     sıvının    

uçuculuğu   az, buhar   basıncı ise     küçük   olur.

� Sıvının   saflığına   bağlıdır.   Yani     uçucu  olmayan katıların   çözündüğü   sıvıların   buhar   ba-

sıncı   çözünen katı    miktarı arttıkça    azalır.

� Sıvının   sıcaklığına bağlıdır.   Sıcaklık    arttıkça    taneciklerin    çekim   kuvvetleri  azalacağın-

dan sıvıların   buhar   basınçları  artar.

� Açık   hava    basıncına  (dış     basınca),  sıvı     miktarına, sıvı     yüzeyine,  sıvı     üzerinde   herhangi

bir gaz bulunup bulunmamasına   bağlı   değildir.       

16. Saf bir sıvının buharlaşma hızı,
    I. Açık hava basıncına
    II. Sıvı yüzeyine
    III. Sıvının saflığına
    IV. Sıvının sıcaklığına
    yukarıdakilerden hangilerine bağlı
    
    olarak değişir?
    A) I ve II B) I ve III
    C) I, II ve III D) II, III ve IV
    E) I, II, III ve IV

17.

20°C

X(s)

60°C

Y(s)

Şekildeki özdeş kaplarda belirtilen sı-
caklıklarda bulunan X ve Y saf sıvılarının

buhar basınçları birbirine eşittir.
Aynı sıcaklıkta bu sıvılar ile ilgili;
I. Molekülleri arasındaki çekim kuv-
vetleri arasındaki ilişki X > Y’dir.
II. Uçuculukları arasındaki ilişki
X > Y’dir.
III. Aynı sıcaklıkta sıvı miktarları artırıldı-
ğında buhar basınçları artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) II ve III

Sıvı    türü Buhar  basıncı (mm Hg)

X 41

Y 24

Z 63

Yukarıdaki tabloda 25°C’deki X, Y ve Z

saf sıvılarının denge buhar basınçları ve-
rilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki yargılardan
hangisinin yanlış olması beklenir?
A) Normal kaynama noktası en büyük

olan Y’dir.
B) Z’nin uçuculuğu en fazladır.
C) X’in moleküller arası çekim kuvveti
Y’ninkinden büyüktür.
D) Aynı sıcaklıkta özdeş kaplarda bulu-
nan X ve Z sıvılarından, Z’nin buhar-
laşma hızı daha büyüktür.
E) X, Y, Z sıvıları aynı ortamda kaynar-
larken buhar basınçları eşittir.

4.Ünite MADDENİN HALLERİ