Örnek Sorular
Palme Yayınevi
17.Ünite / ÜREME SİSTEMİ VE EMBRİYONİK GELİŞİM
- Spermatogenez olayı sırasında oluşan,
I. sperm,
II. birincil spermatosit,
III. spermatit,
IV. ikincil spermatosit
hücrelerinden hangileri haploit yapıdadır?
A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV - Spermatogenez olayı ile ilgili aşağıdaki ifa-
delerden hangisi doğru değildir?
A) Hormonlar ile denetlenir.
B) Tür içi varyasyonu artırır.
C) Embriyonik dönemde başlar.
D) Haploit hücreler oluşturur.
E) Enzimlerin denetiminde gerçekleşir.
18.
Mitoz Mayoz I Mayoz II
Spermatogeneze ait yukarıdaki hücreler-
den kaç tanesinde Y gonozomu bulunur?
A) 3 B) 4 C) 5
D) 6 E) 8
13 C 14 B 15 B
- Spermatogenez
� Mayoz bölünme ile erkek üreme organı olan testislerin (erbezlerinin) yapısında-
ki seminifer tüpçüklerde spermlerin oluşmasına spermatogenez denir.
Aşağıda spermatogenez olayının basamakları numaralandırılarak verilmiştir.
12 3
4
Sperm ana
hücresi (2n)
(Spermatogonyum)
Birincil
spermatosit
(2n) İkincil
spermatosit
(n) Spermatit
(n)
Sperm (n)
Mitoz Mayoz I Mayoz II
- Spermatogonyumlar mitozla çoğalır ve büyüyüp gelişerek birincil spermato-
sitleri oluşturur. - Birincil spermatositler mayoz I sonunda haploit yapılı iki hücre oluşturur. Bu
hücrelere ikincil spermatosit denir. - İkincil spermatositlerden mayoz II sonunda spermatit adı verilen haploit (n)
kromozomlu dört hücre oluşur. - Gelişmekte olan spermatitler seminifer tüpçüklerden ayrılarak epididimis kana-
lına geçerler. Burada farklılaşarak hareket yeteneği kazanır ve olgun spermlere
dönüşürler.
� Mayoz bölünme sonucu oluşan dört sperm hücresi yaklaşık olarak eşit miktar-
da sitoplazma içerir ve tamamı dölleme özelliğine sahiptir.
Sağlıklı erkek bir bireyde spermatogenez olayı ergenlik döneminde
başlar ve erişkinlik dönemi boyunca devam eder.
Spermin yapısı: Sperm baş, orta bölüm ve kamçı olmak üzere üç bölümden oluşur.
Orta
bölüm
Baş
Çekirdek
Akrozom
Mitokondri
Kamçı
İnsanda spermin yapısı
� Baş kısmında akrozom ve haploit yapılı çekirdek bulunur. Akrozom sindirim
enzimleri içeren bir keseciktir. Bu enzimler yumurtayı çevreleyen zona pellusida
tabakasını eritmekte görev alır.
� Spermin orta bölümünde bulunan mitokondrilerin ürettiği ATP enerjisi, kamçı-
nın yapısını oluşturan mikrotübüller tarafından kullanılarak hareket sağlanır.
� Kamçının meydana getirdiği dalgalı hareket, spermin sıvı ortamda hızlı bir şe-
kilde yüzmesini ve yumurta hücresine doğru hareket etmesini sağlar.