Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

10.Ünite / DUYU ORGANLARI

22. Bir sesin algılanması sürecinde,
    I. kulak zarındaki titreşimlerin çekiç, örs ve
    üzengi kemikleri ile oval pencereye iletil-
    mesi,
    II. temel zardaki titreşimlerin korti organında
    
    bulunan tüylü duyu hücrelerinde impuls
    
    oluşturması,
    III. dalızdan geçen ses dalgalarının vestibu-
    lar ve timpanik kanaldaki sıvılarda basınç
    
    oluşturması
    olaylarından hangileri iç kulakta gerçekleşir?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
    D) I ve III E) II ve III


23. Aşağıdaki şema, insan kulağında, ses dalgala-
    rının beyne uyarı olarak iletimini sağlayan yapı-
    ları göstermektedir.
    Orta kulak
    kemikleri
    Kulak yolu
    Kulak zarı
    Oval pencere
    Östaki borusu

Yuvarlak

pencere

İçi sıvıyla

dolu

salyangoz

Sinirler

Aşağıdakilerin  hangisinde, şemadaki    yapı-

lardan  biri,    gerçekleştirdiği   işlevle birlikte    

verilmiştir?

A)   Östaki borusu  –    Ses     dalgalarının   şiddetini   

artırma

B)   Salyangoz  –    Orta    kulak  ve   dış     ortam  ara-

sında   hava    basıncını   dengede tutma

C)   Kulak  zarı     –   Havada yayılan ses  dalgalarını    

sıvıda  yayılan dalgalara   çevirme

D)   Orta   kulak   kemikleri   –    Ses     dalgalarının   şid-

detinin aynı    kalmasını   sağlama

E)   Korti  organı  –    Farklı frekanslardaki  ses  dal-

galarının   impulsa çevirme

(2005   –   ÖSS)

24. Kulağa ait aşağıdaki yapılardan hangisi
    dengenin sağlanmasında görev yapmaz?
    A) Tulumcuk
    B) Yarım daire kanalları
    C) Ampula
    D) Östaki borusu
    E) Kesecik
    19 A 20 D 21 E

•    Bu titreşimler temel   zara     bağlı  olan     kıllı   reseptör   hücreleri   aşağı   yukarı  tit-

reştirir    ve  hücrelerin  kılları tektoriyal  zara    sürtünerek  eğilir.

•    Bu eğilme  reseptör    hücrelerde  impuls  oluşumuna   yol  açar    ve  oluşan impuls  

bu  hücrelere   bağlantılı  olan    duyu    nöronlarına iletir.

•    Duyu   nöronlarına iletilen    impulslar   beyin   kabuğundaki işitme  merkezlerine    

taşınır ve  burada  ses olarak  algılanır.

•    Korti  organında   titreşen    hücre   sayısı, oluşan  impulsların sayısını    belirler.   

Böylece sesin   şiddeti algılanır.

İşitme  olayı   sırasında   ses     dalgaları   önce    sıvı    dalgalara,  daha    sonra

elektriksel dalgalara   dönüşür.

Timpanik    kanalda oluşan  sıvı     dalgalar   yuvarlak    pencere tarafından  

emilir. Böylece yankı   olayı   engellenir.

ii. Denge Olayı
� İç kulakta bulunan tulumcuk, kesecik ve yarım daire kanalları dengenin sağ-
lanmasında görevlidir. Bu yapıların denge olayındaki görevleri farklıdır.
• Tulumcuk ve kesecik yerçekimine karşı yapılan hareketler ile oluşan ya da
doğrusal harekete göre oluşan konum değişikliklerini algılar.
• Yarım daire kanalları dönme hareketi ile ilgili olan konum değişikliklerini al-
gılar.
� Tulumcuk ve keseciğin tabanında silli duyu hücreleri bulunur. Bu hücrelerin
uzandığı jelatinimsi madde içinde kalsiyum karbonat yapılı otolit taşları bu-
lunur. Konum değişikliği sonucunda otolit taşları silli duyu hücrelerine temas

eder ve impuls başlatır. Bu impulslar denge sinirleri ile beyne ulaşır ve vücudun

konum değişikliği algılanır. Otolitler aynı zamanda hızlanmayı algılama yetene-
ğimizden de sorumludur.
� Yarım daire kanallarının tabanında bulunan ampula kısmında da tüylü duyu

hücreleri vardır. Bu hücrelerin kılları tek bir demet halinde kupula denilen jela-
tinimsi bir madde içine doğru uzantı yapar. Başımızı ya da vücudumuzu dön-
dürdüğümüzde yarım daire kanalları da vücutla beraber hareket eder. Ancak

kanallar içindeki endolenf sıvısı hareket etmez ya da daha yavaş hareket eder.

Bu durum ampula içindeki jelatinimsi maddenin hareketine neden olur ve silli

duyu hücrelerinde impuls oluşur. Bu impulslar denge sinirleri ile beyinciğe ta-
şınır. Beyincik, hareket yönünü algılar ve bunu beyin kabuğuna iletir. Böylece
vücuttaki denge (pozisyon) değişiklikleri algılanır.

Endolenf

akımı

Kıllar

Kılhücresi

Vücut hareket yönü

Yarım daire
kanalları

Tulumcuk

Kesecik

Dengesiniri

Endolenfakımı Ampula

Sinirlifleri

Kulaktaki denge organları