Örnek Sorular
Palme Yayınevi10.Ünite / DUYU ORGANLARI
- Aşağıda insana ait kulak yapısı gösterilmiştir.
Buna göre, kulaktaki yapılar ve işlevleriyle
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Kulak kepçesi, sesin toplanmasını sağlar.
B) Ses dalgaları ile ilk kez kulak zarı titreşir.
C) Sesin iletilmesi sürecinde bazı küçük ke-
mikler işlev görür.
D) Östaki borusu, orta kulak ile yutak arasın-
da bulunur.
E) Ses, yarım daire kanallarında duyuma dö-
nüştürülür.
(2017 – LYS)
- Koku duyusunu algılayan burunla ilgili ola-
rak,
I. Koku alma reseptörleri burnun tavanında
yer alan sarı bölgede bulunur.
II. Duyu epiteli ile alınan uyarılar talamusta
değerlendirilir.
III. Kokunun alınabilmesi için koku tanecikle-
rinin mukusta erimesi gerekir.
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III - Normal bir insanda, duyu uyarısıyla (koku
duyusu hariç) başlayan impulslar, tepki or-
ganına (efektöre) ulaşıncaya kadar,
I. reseptör,
II. beyin kabuğu,
III. talamus
şeklindeki yapılardan hangi sıraya göre geçer?
A) I., III., II. B) II., I., III. C) II., III., I.
D) III., I., II. E) III., II., I.
(1991 – ÖYS)
22 E 23 E 24 D
Etrafında hızlı dönen bir birey aniden durursa, kendini hala dönüyor-
muş gibi hisseder. Bunun nedeni birey durduğu halde, yarım daire kanallarında-
ki endolenfin dönmeye devam etmesidir.
C. BURUN
� İnsanda koku alma organı burundur. Burun boşluğunun üst kısmında küçük
bir yer kaplayan koku alanı bulunur. Koku alanında reseptör hücreler ile epitel
hücreleri yer alır. Bu alana sarı bölge adı verilir.
� Koku reseptör hücrelerinin her biri özelleşmiş sinir hücreleridir. Bu hücrelerin
algılayıcı uçlarında yer alan siller, epitel hücreleri tarafından salgılanan mukus
içerisine uzanır. Reseptör hücrelerin aksonları ise merkezi sinir sistemindeki
koku soğancığına girer ve buradaki koku sinirleri ile sinaps yapar.Burun boşluğuBeyinmaddesiKokuMukusKalbur kemiğiKoku soğancığıFarklı kokumaddeleriiçinreseptörle (^) r
Epitel hücresi
Kemoreseptör
Plazma zarı Siller
Koku molekülleri
Aksiyon^ potansiyelleri
İnsanda koku alma
� Duyu hücreleri (kemoreseptör) mukus içinde çözünebilen ve yayılabilen koku
molekülleri tarafından uyarılır. Duyu hücrelerinde oluşan impulslar önce koku
soğancığındaki koku sinirlerine daha sonra beyin kabuğundaki koku merkezine
iletir ve koku algılanır.
Duyu sinirlerinde oluşan impulslar talamusa uğramadan beyin kabuğu-
na ulaşır.
� Koku moleküllerinin iki burun deliğine geliş zamanı arasındaki fark, kokunun
hangi yönden geldiğini anlamayı sağlar. Uzun süre aynı kokuyu alan koku re-
septörleri bir süre sonra impuls üretimini azaltırlar veya tamamen sonlandırırlar.
Bu olaya duyusal adaptasyon denir. Reseptörlerin duyusal adaptasyonu so-
nucu koku bir süre sonra hissedilmez. Bu durumdaki koku reseptörleri ancak
ortama yayılan farklı bir kokuyu algılayabilir. Koku duyusunun yorulması önemli
bir koku adaptasyonudur ve merkezi sinir sisteminin öğrenmesi olarak tanımla-
nır.
Soğuk algınlığı durumunda burundaki mukus miktarı artar ve epitel hüc-
re tabakası şişer. Bu durum koku alma hissinin azalmasına ya da kaybına neden
olabilir.