Örnek Sorular
Palme Yayınevi
20.Ünite / SOLUNUM
- Oksijenli solunumun ETS evresinde,
I. ATP,
II. CO 2 ,
III. H 2 O
moleküllerinden hangileri üretilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Oksidatif fosforilasyonda görev yapan ATP
sentaz enzimi ile ilgili,
I. Hidrojen iyonlarının zarlar arası bölgeden
matriks sıvısına geçişini sağlar.
II. Mitokondrinin kıvrımlı zarı olan kristada
bulunur.
III. Hidrojen iyonlarının çok yoğun ortamdan
az yoğun ortama geçmesini sağlar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Aşağıdaki şemada oksijenli solunum evreleri
numaralandırılarak verilmiştir.
Glikoz
I
III
Pirüvat
IV
II
Asetil CoA
Bu evreler ile ilgili aşağıdaki bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A) Ökaryot hücrelerde III ve IV nolu tepkimeler
mitokondride gerçekleşir.
B) I nolu evre glikoliz olup tüm canlı hücreler-
de ortaktır.
C) I ve II nolu evrelerde karbon dioksit çıkışı
olur.
D) NAD+ koenzimi I, II ve III nolu evrelerden IV
nolu evreye proton ve elektron taşır.
E) IV nolu evrede gerçekleşen tepkimeler so-
nucunda su oluşur.
16 C 17 A 18 E
• Bu aktarımlar sırasında elektronun enerjisi kademeli olarak azalır. Bu enerjinin
bir kısmı ısıya dönüşürken, bir kısmı da protonların (H+) matriks sıvısından
mitokondrinin iç ve dış zarı arasındaki boşluğa pompalanmasında kullanılır. Bu
pompalamada ETS'de yer alan elektron taşıyıcı proteinlerden bazıları görev
yapar.
• Böylece zarlar arası bölgedeki proton (H+) derişimi, matriksteki proton
derişiminden yüksek hale gelir.
Proton (H+) birikiminden dolayı zarlar arası bölge matrikse göre daha
pozitif olup pH değeri daha düşüktür.
• Protonlar (H+), derişimlerinin yüksek olduğu zarlar arası bölgeden ATP sentaz
içindeki özgül bir kanal aracılığı ile matriks sıvısına akarken ADP'ye inorganik
fosfat ( Pi ) eklenerek ATP sentezlenir. Bu sırada protonların (H+) oksijenle
birleşmesi sonucu su oluşur.
• Kemiozmotik modele göre organik moleküllerdeki bir çift elektronun NADH
aracılığı ile ETS'ye gönderilmesi durumunda 2,5 ATP üretilirken, elektronların
FADH 2 aracılığı ile ETS'ye gönderilmesi durumunda 1,5 ATP üretilir.
• Bu bağlamda bir glikoz molekülünün kullanıldığı oksijenli solunum ETS'sinde
oksidatif fosforilasyon ile 28 ATP üretilir. Hücrenin net ATP kazancı ise 32 ATP olur.
Oksijenli solunumun elektron taşıma sisteminde, oksidatif fosforilas-
yon ile ATP sentezi ve H 2 O oluşumu gerçekleşir.
� Aşağıdaki tabloda ökaryot hücrelerdeki oksijenli solunumun evreleri karşılaştı-
rılmıştır:
Evre
Özellik Glikoliz
Pirüvik asit
oksidasyonu Krebs döngüsü ETS
ATP harcanımı Var Yok Yok Yok
NAD+ ın indirgenmesi Var Var Var Yok
FAD ın indirgenmesi Yok Yok Var Yok
SSF Var Yok Var Yok
OF Yok Yok Yok Var
CO 2 üretimi Yok Var Var Yok
(SSF $ Substrat seviyesinde fosforilasyon; OF $ Oksidatif fosforilasyon)
Bir glikoz molekülünün oksijenli solunum ile parçalanması durumunda
hücrenin kazanacağı net ATP miktarı 30 ya da 32 olabilir. ATP sayısındaki bu fark-
lılık, sitoplazmada glikoliz ile oluşan 2 NADH molekülünün farklı hücrelerde ETS'ye
farklı mekanizmalar ile aktarılmasından kaynaklanır.