Örnek Sorular
Palme Yayınevi
23.Ünite / BİTKİLERDE BÜYÜME VE HAREKET
Aşağıdakilerden hangisi bitki büyümesine
etki eden çevresel faktörlerden biri değil-
dir?
A) Işık B) Karbondioksit
C) Hormon D) Yer çekimi
E) Su
(^) Büyüme hızı
Kök Gövde
Oksin
miktarı
Oksin hormonuna ait yukarıdaki grafiğe
göre,
I. Kökteki büyümenin maksimum olduğu
oksin değerinde gövdede büyüme baş-
lar.
II. Oksin miktarın belirli bir düzeyin üzerine
çıkması bitki büyümesini olumsuz etkiler.
III. Kök ve gövdenin birlikte büyüyebileceği
bir oksin miktarı yoktur.
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Aşağıdakilerden hangisi, bitkisel ve hay-
vansal hormonların ortak özelliği değildir?
A) Az miktarlarının bile etkili olması
B) Hedef hücrelerde etkili olmaları
C) Özgün kimyasal yapıya sahip olmaları
D) Özelleşmiş bezler tarafından salgılanmaları
E) Sentezlendiği bölgeden farklı bölgeye taşı-
nabilmeleri
(2008 - ÖSS Fen–2)
� Bitkilerin büyüme ve gelişmesi genler tarafından kontrol edilir. Ancak büyüme
ve gelişme üzerinde çevresel ve hormonal faktörler de etkilidir.
� Sıcaklık, ışık, su, toprak, atmosferdeki gazlar ve yerçekimi bitki büyümesinde
rol oynayan çevresel faktörlerdir.
BİTKİ BÜYÜMESİNDE HORMONLARIN ETKİSİ
� Hormonlar bitki tarafından çok düşük konsantrasyonlarda üretilen ve üretildik-
leri yerden bitkinin diğer kısımlarına taşınan, çoğunlukla birden fazla etkiye sa-
hip olan kimyasal habercilerdir.
� Bitki hormonları, aktif büyüme gösteren kök ve gövde uçlarında, meyvelerde ve
genç yapraklarda yer alan hücreler tarafından üretilir.
Hayvanlarda hormonlar genel olarak endokrin bezlerden salgılanır. Bit-
kilerde endokrin bez bulunmaz. Bitkisel hormonlar özelleşmiş hücreler tarafından
salgılanır.
� Hormonların bir kısmı sadece üretildiği dokuda etkili olurken, bir kısmı etkisini
bitkinin farklı kısımlarında gösterir.
� Bitki büyümesinde oksin, giberellin, sitokinin, absisik asit ve etilen hormonları
etkilidir.
Bitki hormonları
Büyümeyi ve gelişmeyi
teşvik eden hormonlar
Oksin Giberellin Sitokinin
Büyümeyi ve gelişmeyi
engelleyen hormonlar
Etilen Absisik asit
- Oksin
� Bitkilerin büyüme ve gelişmede en etkili hormon olan oksin; sürgün uçlarında,
genç yapraklarda, gelişmekte olan meyve ve tohumlarda üretilir. Özellikle bü-
yüme bölgesindeki hücreler tarafından salgılanır.
� Bitkinin büyüme hormonu olarak kabul edilir. Meristem dokuyu uyararak hücre
bölünmesini hızlandırır. Bitkilerde hücrelerin büyümesi, bölünmesi, hücre ve do-
kuların farklılaşmasında etkilidir. Ayrıca bitkinin ışığa doğru yönelmesini sağlar.
Oksinin optimum değeri bitki büyümesini olumlu etkiler. Daha yüksek
konsantrasyonlardaki oksin değerleri ise bitki büyümesini yavaşlatır.
� Büyüme ve gelişme dışında yapraklanma, çiçek açma ve meyve oluşumu gibi
olaylarda da görev alır.
� Doku kültürü ile bitki üretiminde de oksin hormonundan faydalanılır. Kesik göv-
de ve yapraklarda saçak kök oluşumunu sağlayarak vejatatif üremeyi sağlar.