Örnek Sorular
Palme Yayınevi
23.Ünite / BİTKİLERDE BÜYÜME VE HAREKET
- Etilen hormonu ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
den hangisi doğru değildir?
A) Gaz halinde olan bir hormondur.
B) Kök ve gövde uzamasını hızlandırır.
C) Yaprakların dökülmesine neden olur.
D) Meyvenin yumuşamasını ve tatlanmasını
sağlar.
E) Yaşlı dokular ve olgunlaşan meyvelerde de
üretilir. - Absisik asit hormonuun miktarının artması,
I. stomaların açılması,
II. tohumun uygun olmayan ortamlarda
çimlenmesinin engellenmesi,
III. yapraklardaki terleme olayını yavaşlaması
durumlarından hangilerine neden olur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Bitkisel hormonlarla ilgili aşağıda yapılan
eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
A) Sitokinin " Mikorizaların oluşmasını sağlar.
B) Oksin " Tohumun çimlenmesini başlatır.
C) Giberellin " Yaprakların dökülmesine ne-
den olur.
D) Etilen " Primer ve sekonder büyümeyi hız-
landırır.
E) Giberellin " Tohumdaki uyku halinin deva-
mını sağlar.
4 C 5 B 6 C
- Absisik Asit
� Absisik asit (ABA) büyümeyi yavaşlatır. Oksin, giberellin ve sitokinin gibi büyü-
meyi sağlayan hormonlara zıt etki yapar ve bitkinin gelişimini yavaşlatır.
� Absisik asitin iki önemli etkisi vardır. Bunlar tohumun uyku halinde kalması
(dormansi) ve kuraklığa direnç göstermesidir.
� Tohumlarda yüksek oranda bulunan absisik asit hormonu, tohumun çimlen-
mesini engeller ve tohumun uyku halinde (dormansi) kalmasını sağlar. Şartlar
çimlenme için uygun hale geldiğinde, tohumdaki absisik asit miktarı hızla azalır
ve giberellin miktarı artar. Bu değişim çimlenme olayını başlatır.
� Absisik asit, bitkilerin kuraklığa karşı koymasını sağlayan bir hormondur. Bitki
solmaya başlayınca, yapraklarda absisik asit miktarı artar ve stomalar hızlı bir
biçimde kapanır. Böylece terleme olayı azalır ve aşırı su kaybı önlenmiş olur. - Etilen
� Tüm bitki organlarında üretilmesine rağmen daha çok yaşlı dokular ve olgunla-
şan meyvelerde üretilir.
Etilen diğer bitkisel hormonlardan farklı olarak gaz halinde olan bir hor-
mondur. Bu nedenle üretildiği bitki ile beraber, yakında bulunan diğer bitkilerde
de etki gösterir.
� Mekanik basınç, kuraklık, su baskını, enfeksiyon, donma ve yaralanma gibi
streslere yanıt olarak üretilir. Böyle durumlarda büyüme ve metabolizmayı ya-
vaşlatır. Örneğin topraktaki bir olumsuzluk oksin miktarını artırır. Artan oksin,
etilen üretimine neden olur ve kök büyümesi yavaşlar.
� Meyvenin olgunlaşmasını sağlar. Bu süreçte meyvenin yumuşaması ve tatlan-
ması aşağıdaki gibi gerçekleşir :
- Olgunlaşma sırasında hücre çeperi bileşenleri enzimatik olarak yıkılır. Bu
durum meyvenin yumuşamasını sağlar. - Meyvedeki nişasta ve asitlerin şekere dönüştürülmesi ile meyve tatlanır. Bu
sırada yeni koku, tat ve renk verici bileşiklerde üretilir.
Oksin, sitokinin ve giberellin hormonları bitkilerde büyüme ve gelişmeyi
teşvik eder. Etilen ve absisik asit hormonları ise bitkilerdeki büyüme ve gelişmeyi
yavaşlatır.
BİTKİLERDE GÖRÜLEN HAREKETLER
� Tüm canlılar dışarıdan gelen uyarılara tepki gösterirler.
� Bitkiler toprağa bağlı oldukları için hayvanlar gibi yer değiştirme hareketleri ya-
pamazlar. Ancak çevreden gelen uyarılara tepki gösterebilirler.
� Bitkilerde çevresel uyarılara tepki olarak yapılan hareketler tropizma ve nasti
olmak üzere ikiye ayrılır.