Örnek Sorular
23.Ünite / BİTKİLERDE BÜYÜME VE HAREKET
Palme Yayınevi
- Bitkilere ait olan,
- etilen,
- oksin,
- giberellin
- absisik asit,
- sitokinin
hormonlarından kaç tanesi optimum de-
ğerde salgılanması durumunda büyümeyi
engeller?
A) 1 B) 2 C) 3
D) 4 E) 5
(^) Işık
Yulaf koleoptili ile yapılan yukarıdaki de-
neyle ilgili,
I. Pozitif fototropizma gerçekleşmiştir.
II. Oksin, koleoptilin ışık alan tarafında yo-
ğunlaşmıştır.
III. Koleoptilde asimetrik büyüme meydana
gelmiştir.
IV. Koleoptilin ışık almayan kısmında büyü-
me yavaşlamıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve IV
D) III ve IV E) I, II, III ve IV
Her yönden eşit olarak aydınlatılan bir arpa
koleoptilinde,
I. fototropizma,
II. oksin üretimi,
III. büyüme
olaylarından hangileri gerçekleşir?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
7 B 8 D 9 A
- Tropizma Hareketleri
� Bir bitkinin çevreden gelen uyarının yönüne bağlı olarak gerçekleştirdiği hare-
ketlere tropizma (yönelim) denir.
� Tropizma hareketleri asimetrik büyüme sonucu gerçekleşir.
� Tropizma hareketleri, bitkilerin sadece büyüyen ve uzayan kısımlarında gerçekleşir.
� Tropizma hareketleri uyarana doğru ise pozitif, zıt yönde ise negatif tropizma
olarak adlandırılır.
a. Fototropizma
� Bitkilerin ışık uyarılarına karşı gösterdikleri tepkilere fototropizma denir.
� İçinde su bulunan cam bir saksıda yetiştirilen bitki gövdesinin ışığa doğru yö-
nelmesi pozitif fototropizma, köklerin ışığın tersi yönde büyümesi ise negatif
fototropizmadır.
� Fototropizma deneylerinde yulaf ve buğday gibi otsu bitkilere ait koleoptiller
kullanılır.
� Koleoptilin uç kısmında üretilen oksin hormonu meristem hücrelerini uyararak
büyümeyi sağlar.
Fototropizma olayının nedeni büyüme hormonu olan oksinin asimetrik
dağılımıdır. Bu hormon ışık almayan kısımlarda birikerek büyümeyi hızlandırır ve
fototropizmaya neden olur.
� Her yönden eşit olarak aydınlatılan koleoptilde oksin hormonunun eşit dağılımı
sonucu büyüme gerçekleşir fakat yönelim gerçekleşmez (a). Tek yönde aydın-
latılan koleoptilde oksin hormonu yanal olarak ışığın az olduğu tarafa doğru
taşınır (b). Işık almayan taraftaki hücrelerin daha hızlı çoğalması ve uzaması
sonucu koleoptil ışığa doğru yönelir (c).
Oksin
hormonu
a b c
yönelim
Fototropizma deneylerinde koleoptilin uç kısmına yerleştirilen agar ve
jelatin oksini geçirirken; mika oksini geçirmez.
� Aşağıda yulaf koleoptilleri ile yapılan bazı deneyler ve bu deneylere ait açıkla-
malar verilmiştir.
Deney 1 & Karanlıkta bekletilen ya da her yönden eşit olarak aydınlatılan koleop-
tillerde büyüme olurken, yönelim olmaz.