Örnek Sorular
23.Ünite / BİTKİLERDE BÜYÜME VE HAREKET
Palme Yayınevi
- Böcekcil bitkilerdeki,
I. taşa çarpan kökün zıt yönde büyümesi,
II. üzerine böcek konan yaprağın kapanma-
sı,
olayları aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak adlandırılmıştır?
I II
A) Haptotropizma Sismonosti
B) Fototropizma Termonasti
C) Travmatropizma Sismonasti
D) Geotropizma Fotonasti
E) Hidrotropizma Termonasti - I. Asma bitkisinin dokunduğu bir dala za-
manla sarılması
II. Akşamsefası bitkisinin çiçeklerinin aydın-
lıkta kapanıp karanlıkta açılması
III. Bitki köklerinin toprağın derinliklerine
doğru uzaması
IV. Küstüm otu bitkisinin dokununca yap-
rakçıklarını kapatması
Yukarıdakilerden hangileri, yönelim hareke-
ti olarak kabul edilemez?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
(2010 – LYS) - Bitkilerde gerçekleşen aşağıdaki olaylar-
dan hangisi nasti hareketi değildir?
A) Sarmaşık bitkisinin çiçeklerinin gündüz
açılıp gece kapanması
B) Küstüm otunun yapraklarının dokunuldu-
ğunda kapanması
C) Belirli bir sıcaklıkta lalelerin çiçek açması
D) Fasulye bitkisinin bir desteğe sarılarak bü-
yümesi
E) Akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin gün-
düzleri kapanması
19 E 20 D 21 A
- Termonasti
� Bitkilerde sıcaklık değişimlerinin neden olduğu nasti hareketlerine termonasti
denir.
� Temonasti daha çok bitkilerin çiçeklerinde görülen bir harekettir.
� Çiğdem ve lale gibi bitkilerin çiçeklerinin soğukta kapanıp sıcakta açılması bu
olaya örnek olarak verilebilir.
C. FOTOPERİYODİZM
� Bitkilerin gün uzunluğuna bağlı olarak gelişim göstermesi olayına fotoperiyo-
dizm, gelişim gösterdikleri evreye ise fotoperiyot adı verilir.
� Bitkiler 24 saatlik gece ve gündüz döngüsünde, gündüz (ışık) ve gece (karanlık)
periyodunun uzunluğuna göre gelişim gösterirler.
� Fotoperiyot, bitkilerde büyüme, gelişme, çiçeklenme, yaprakların dökülmesi ve
durgunluk döneminin başlaması gibi fizyolojik olayları etkiler.
� Bitkilerin fotoperiyodik yanıtlarına göre sınıflandırılması genelde çiçeklenmeye
dayanır ve fotoperiyoda göre kısa gün, uzun gün ve nötr gün bitkileri olmak
üzere üçe ayrılır.
� Uzun gün ve kısa gün bitkilerinde çiçeklenmeyi kontrol eden etmen gün uzun-
luğu değil, gece uzunluğudur. Kritik gece uzunluğu adı verilen bu etmen, kısa
gün ve uzun gün bitkilerinde çiçeklenmeyi düzenleyen gece uzunluğu ya da
karanlık saat sayısıdır.
Kısa gün bitkilerinde gece uzunluğu “kritik karanlık süresini” aştığı za-
man çiçeklenme olurken, uzun gün bitkilerinde ise gece uzunluğu, “kritik karanlık
süresinden” daha kısa olduğu zaman çiçeklenme gerçekleşir.
a. Kısa Gün Bitkileri
� Gecenin gündüzden daha uzun olduğu mevsimlerde çiçek açıp gelişirler. Bu
tip bitkiler kısa gün koşullarının hakim olduğu yaz sonunda, sonbaharda ya da
kışın çiçek açarlar.
� Kısa gün bitkilerine çilek, sütleğen, patates ve soya fasulyesi gibi bitki türleri
örnek olarak verilebilir.
� Aşağıda bir kısa gün bitkisinin fotoperiyota bağlı olarak çiçeklenme durumu
verilmiştir.
24
S
ışık
III III
Kritik
karanlık süresi
ışık flaşı
Karanlık